Kilometrelerce uzunluğa ulaştı: En çok Hatay'da görüldü

Zemin sıvılaşması

Normal şartlarda 50-100 metrede görülen zemin sıvılaşması, 10 ili yerle bir eden Kahramanmaraş merkezli depremlerde kilometrelerce uzunluğa ulaştı. En çok zemin sıvılaşması ise Hatay'da tespit edildi.

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü

Prof. Dr. Hasan Sözbilir

, normal şartlarda 50-100 metrede görülen sıvılaşmayı, Kahramanmaraş merkezli depremlerde kilometrelerce uzunluğunda tespit ettiklerini söyledi.

"Asrın felaketi" olarak adlandırılan Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bölgede fay hatlarını inceleyen Prof. Dr. Sözbilir, 3 fayın kırıldığını, bunların Amanos, Pazarcık ve Erkenek segmentleri olduğunu söyledi:

20 günde 10 bin artçı oldu

"Arkasından 9 saat sonra tetiklenmeyle gelişen ikinci büyük deprem 7,6 oldu. O da Çardak ve Doğanşehir fayı. Orada da 2 tane fay birlikte çalıştı. 20 Şubat'ta bu kez Antakya fayı belli ölçekte kırıldı. Şu anda 3 farklı ana şokun artçıları devam ediyor. Bildiğim kadarıyla sayıları 10 bini buldu. Normal şartlarda mesela İzmir'i düşündüğümüzde 2 yılda 10 bini bulmuştu. Burada 20 günde 10 bin artçı deprem oldu."

Kilometrelerce uzunluğunda sıvılaşma tespit edildi

Aynı zamanda binaların neden yıkıldığını ve zemini de incelediklerini söyleyen Sözbilir, zeminle ilgili de çok ilginç şeyler gördüklerine dikkat çekti:

"Deprem bölgesinde sıvılaşma dediğimiz olay çok aşırı derecede gelişmiş. Yani o sıvılaşmanın niteliği o kadar yüksek ki kilometrelerce. Normal şartlarda 50-100 metrede görülen sıvılaşmayı Kahramanmaraş merkezli depremlerde kilometrelerce uzunluğunda tespit ettik.

Sıvılaşmayla zemin, taşıma gücünü kaybediyor ve bina zeminin içine göçüyor. İşte belli şartları sağlıyorsa sadece eğiliyor, bükülüyor ama sağlayamıyorsa yıkılıyor. Bu Antakya'da çok fazla. Çünkü Antakya aynı zamanda Asi Nehri boyunca kurulmuş bir şehir. Asi Nehri boyunca her yerde sıvılaşmalar ciddi anlamda yüksek düzeyde.Yine Adıyaman'a bağlı Gölbaşı ilçesinin 4'de 3'ü gitmiş. Çünkü gölün eski çökelleri üzerine kurulu. Bu şekilde yıkımların sebebi de aslında 1939 depreminden beri aynı. Fayın üzerinde yapılaşma. Zeminin sıvılaşma tehlikesinin yüksek olması ve binayla ilgili yapı inşaat kalitesindeki, mühendislik çalışmalarının kalitesindeki düşüklük."

Yine Adıyaman'a bağlı Gölbaşı ilçesinin 4'de 3'ü gitmiş. Çünkü gölün eski çökelleri üzerine kurulu. Bu şekilde yıkımların sebebi de aslında 1939 depreminden beri aynı. Fayın üzerinde yapılaşma. Zeminin sıvılaşma tehlikesinin yüksek olması ve binayla ilgili yapı inşaat kalitesindeki, mühendislik çalışmalarının kalitesindeki düşüklük."

Bütün fay hatları haritalandı

Prof. Dr. Sözbilir, bölgede 400 kilometre civarında fayı haritalandırdıklarını dile getirdi:

"AFAD; İHA, SİHA gibi araçları uçurdu. Şu anda bütün faylar AFAD tarafından haritalanmış durumda. Biz de karadan fayın özellikleriyle ilgili bilgi toplamak için 20 gündür çalışmamızı belli bir ölçeğe getirdik. Şimdi veri değerlendirme aşamasına geldik. Bundan sonra nasıl bir durum gerçekleşecek. Yeni faylar kırılacak mı kırılmayacak mı onunla ilgili kafa yoruyoruz. Bölgede artçıların devam edeceğini öngörüyoruz, çünkü fayların önemli bir bölümü kırıldı. Bölgede kırılmayan faylar tabi ki var ama onların yakın zamanda kırılacağı ile ilgili herhangi bir bilimsel veri yok. Televizyona çıkıp 'yarın Adana kırılacak, bugün burası kırılacak' demek benim için bir anlam ifade etmiyor, çünkü bilimsel dayanağı yok."