74 yıl önce müze yapılan Kariye Camii’nin yeniden ibadete açılmasını isteyen Danıştay aldığı kararı Cumhurbaşkanlığı’na gönderildi. Kariye’nin ne olacağına Cumhurbaşkanlığı Kabinesi karar verecek. Kabinenin 2 farklı adım atabileceği belirtiliyor. Danıştay’ın kararı uyarınca yeni bir düzenleme yapabilir. Yargı kararı, kesin olduğu için herhangi bir düzenlemeye gerek olmadan uygulanabilir. Kariye’nin durumu hep tartışma konusu olan Ayasofya’ya da emsal olacak.
Danıştay’ın İstanbul’daki Kariye Camii ile ilgili tarihi kararıyla ilgili son söz Cumhurbaşkanlığı’nda. Yeni Şafak, Danıştay’ın Kariye Camii ile ilgili tarihi kararını dün manşetten duyurdu. Karara göre, 1945’te Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye dönüştürülen Kariye Camii’nin “asli fonksiyonu dışında kullanılamayacağı” hüküm altına alındı. Böylece karar, Kariye’nin 74 yıl sonra yeniden cami olmasının önünü açtı.
UYGULAMA İÇİN İKİ YOL
Kararda, Bakanlar Kurulu’nun 29 Ağustos 1945 tarihli kararının “yetki, şekil, sebep, maksat yönlerinden hukuka aykırı” olduğu belirtiliyordu. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun söz konusu kararının, gereği yapılmak üzere Cumhurbaşkanlığı’na gönderildiği öğrenildi. Danıştay’ın Kariye Camii ile ilgili kararına ilişkin iki farklı adım atılabileceği belirtiliyor. Buna göre, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nin Danıştay kararı uyarınca yeni bir karar alabileceği ifade ediliyor. İkinci olarak ise Cumhurbaşkanlığınca kararın, yargı kararı ve kesin nitelikte olması nedeniyle yeni bir karara gerek kalmaksızın direkt uygulanması sağlanabileceği kaydediliyor.
İŞTE O KARAR
Kariye Camii’nin müzeye dönüştüren 29 Ağustos 1945 tarihli Bakanlar Kurulu kararına ulaşıldı. Kararda, “Milli Eğitim Bakanlığı’nca müze ve müze deposu olarak kullanılacak ilişik listede gösterilen vakıf binaların bakım ve onarım giderleri Devlet bütçesinden ödenmek üzere adı geçen Bakanlığa tahsisi bu Bakanlığın isteği ve Maliye Bakanlığı’nın 5/7/1945 tarihli ve 3121-744-11735 sayılı mütalaâsı üzerine, Bakanlar Kurulu’nca 29/8/1945 tarihinde kararlaştırılmıştır” ifadeleri yer alıyor.
BELGEDEKİ CAMİ VE MESCİTLER
- O dönemki Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile kabine üyelerinin imzasını taşıyan belgelerde, müze ve müze deposuna dönüştürülen cami ve mescitler de yer alıyor. Bunlardan bazıları ilerleyen dönemlerde yeniden ibadete açıldı. 1945 Bakanlar Kurulu kararında geçen cami ve mescitler şöyle:
- * Konya: Alâaddin Camii, Karatay Medresesi, Mevlana Dergâhı, Sırçalı Medrese, Sultan Hanı, Sahip Ata Camii
- * İstanbul: Fethiye Camii, Kariye Camii, Perizat Hatun Camii
- * Ankara: Abdulkadiri İsfehanî Mescidi
- * Eskişehir: Alâaddin Camii
- * Gaziantep: Handaniye Camii, Nuri Mehmet Paşa Camii
- * Akşehir: Taş Medrese, İmaret Camii
- * Aksaray: Zinciriye Medresesi
Kayıtlarda vakıf malı
- Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun kararında, Kariye Camii’nin mazbut Fatih Sultan Mehmet Vakfı’na ait hayrat taşınmazlardan olduğu ve hayrat taşınmazların vakfın belirlediği kullanım şekli dışında bir kullanım amacına tahsis edilemeyeceği belirtiliyordu. Resmi kayıtlarda da Kariye Camii’nin hala vakıf malı olarak göründüğü ortaya çıktı. Dava dosyasına giren tapu senedinde, Kariye Camii’ne ait “Mülkiyet Bilgileri” kısmında “Vakıflar İdaresi” ifadesinin yer aldığı görüldü.
