Avrupa gazı bizden alacak

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Yeni Şafak Ankara Haber Müdürü Hüseyin Likoğlu ve Muhabir Fazlı Şahan’ın sorularını yanıtladı. Dönmez, şunları söyledi:

Avrupa’dan bazı açıklamalar oldu, hatta pozitif açıklamalar oldu. Baktığınızda Avrupa kıtası da enerjide dışa bağımlı bir coğrafya. Yani Avrupa Birliği açısından baktığınızda doğal gaz özelinde yüzde 30’unu kendi kaynaklarıyla üretiyor ve giderek de azalıyor, yani Kuzey Denizi başta olmak üzere. Neredeyse işte 3’te birini Rusya’dan, diğer 3’te 1’ini Afrika ve diğer ülkelerden ithal ediyor. Bu coğrafyada, Karadeniz’de böyle büyük bir keşfin yapılıyor olması bizi doğrudan tabi ki ilgilendiren, sevindiren bir durum ama Avrupa Birliği açısından da tabi ki pozitif bir gelişmedir.

CİDDİ POTANSİYEL İÇERİYOR

Biz hatta onun için, yani Karadeniz diğer keşiflerle birlikte baktığınızda, ki hani Romanya’da bu anlamda birkaç keşif var yine Karadeniz’de, Karadeniz bir yerde Avrupa’nın Kuzey Denizi olabilecek bir potansiyel içeriyor hidrokarbon kaynakları açısından. Romanya tabi bize göre daha talepleri, tüketimi daha düşük bir ülke, ama orada bulunan keşif de Romanya’nın ciddi anlamda ihtiyacını karşılayacak bir keşiftir Karadeniz’de buldukları keşif. Bizim aşağı yukarı 100-120 kilometre kuzeybatımıza düşüyor onların keşfi Karadeniz’deki.

ÇIKARTMASINI DA BİLİRİZ

Önce arayamazsın dediler. Aramaya başladık. Bir kısım malum çevre, arasa da bunlar bulamaz dediler, bulduk. Şimdi “bulsa da çıkartamazlar” demeye başladı. Allah’ın izniyle nasıl bulduysak çıkartmasını da biliriz. Marmara’da daha önce doğal gaz keşfimiz vardı. Tabii miktar bu kadar değildi, çıkarttık. Şimdi o saha bitti. O sahada şu anda BOTAŞ eliyle yer altı doğal gaz deposu yapıyoruz.

TUNA-1’DE ÇALIŞMALAR BAŞLADI

Baktığımızda Karadeniz, Basra Körfezi’ne veya İran Körfezi’ne göre daha derin. Uygun bir modelle bu sahayı geliştirip üretime hazırlayacağız. Bunun için şu anda mühendislik çalışmaları başlamış durumda. İnşallah hedefimiz 2023 gibi üç yıl içerisinde Cumhuriyetimizin 100. yılında bu gazı kıyımıza getirip sisteme bağlamak.

İlk etapta yüksek volümlü üretim olmuyor bu tip sahalarda. Üretim planlaması temel itibari ile bir optimizasyon işi. En yüksek üretim seviyesine çıkmak için belirli bir süreye ihtiyacımız olacak gibi öngörüyoruz ancak 2023’te karada ilk gaz teslimini yapacağız. Toplamda 30-40 kuyu açmayı planlıyoruz. Arkadaşlarımız şu anda bu çalışmayı yapıyor. Allah’ın izniyle çıkartacağız, bir sıkıntı görmüyoruz.

GÜZERGÂH NASIL?

Uygun olan bir lokasyondan karaya çıkacağız ve ana iletim hattımıza bağlanacağız. Tabii ki o kadar büyük volümlü bir gazı o bağlantı hattı taşımaz. Biz karaya çıktığımız yerden ana iletim hattına kadar olan ana iletim hattı orada en yakın Düzce-Sakarya hattı. Şimdiki otoyola paralel bir hat düşünün diğer anlamda bizim BOTAŞ’ın ana iletim hattı, oraya uygun bir yerden sisteme bağlamış olacağız. Dolayısıyla karadaki çalışmaları da BOTAŞ şu anda planlıyor. Karada yapılacak çalışmalar var, kıyı terminali gibi. Denizin altında su altı yapıları çalışmalarımız olacak. Bir taraftan da sondaj sayımızı artıracağız. Sahanın büyüklüğüne göre yeni kuyular açarak sahayı üretime hazır hale getireceğiz.

YENİ GEMİ YOLDA

Kanuni’yi de inşallah yılbaşı gibi Karadeniz’e göndereceğiz. İki gemi olacak. İhtiyaca göre hangisi ekonomik olursa, kiralama ya da satın alma gibi seçeneklerden birisini tercih ederek hızla sahayı geliştirip üretime hazırlayıp, süratle 2023’e yetiştirebilmek için arkadaşlar araştırmalara başladılar.

İki katmanı deldik. O iki katmandaki rezerv miktarını 320 milyar metreküp olarak ifade ettik. Aşağıda, üstteki yapılara benzer iki katman daha var. Onun için de 1000 metre inmemiz lazım. Oradaki ilerleme devam ediyor. İnşallah kısa süre içerisinde testler-analizler yapılacak. Oradan da bir olumlu netice alırsak kamuoyuyla paylaşacağız.

BAĞIMSIZ ENERJİ GÜÇLÜ TÜRKİYE

14 ay önce 2 bin kilometrekarelik alanda sismik tarama yapıldı. Şu anda keşfedilen alanın büyüklüğü 250 kilometrekare. 6 bin kilometrekarelik komşu bir alan daha var. Bu bölgenin de sismiği yapılacak.

Enerjide dışa bağımlılığı azaltacak önemli bir hamlenin başlangıcı olarak görüyoruz. Türkiye yıllardır özellikle cari açıkla mücadele ediyor. Önemli etkenlerden birisi enerji ürünlerinde dışa bağımlılığımız. Bunları azaltacak olmanın genel ekonomiye çok olumlu katkıları olacak. Biz hep öyle diyoruz, bağımsız enerji, güçlü Türkiye’nin en büyük anahtarıdır. Rabbim’e nasip ettiği için de hamdediyorum.

Neden doğal gaz borsası olmasın?

Dönmez, “Uzun yıllardır hem doğal gazda hem elektrikte bölgenin ticaret merkezi olmak gibi bir amacımız var. Şimdi buna bir de kendi kaynağımız dâhil edildiğinde, yakın coğrafyadan, İran’dan, Azerbaycan’dan, Rusya’dan, yarın belki Irak’tan olabilir, Doğu Akdeniz’de bir keşif olabilirse Doğu Akdeniz’den olabilir, 4 LNG terminalimiz ile birlikte bu kaynaklardan. Oradan gelecek gazlarla birlikte baktığınızda ülkeye getirme imkânı sağlamış oluyoruz. Bunun bir miktarını ülke içinde tüketeceğiz, bir miktarını da Güneydoğu Avrupa başta olmak üzere oralardaki ülkelere, yani komşularımızın ihtiyaçları için de belki Orta Avrupa’ya kadar ciddi bir kaynak potansiyeli olacak, burada bunun ticareti yapılacak. O açıdan önemli olan gazın rekabetçi koşullarda fiyatının belirlenmesi. Avrupa’da doğal gaz borsası olan yerler var, Türkiye’de neden bir doğal gaz borsası olmasın” dedi.

Sondaj hizmeti veririz

Gemilerimizde çalışan yabancı personele istekleri doğrultusunda vatandaşlık hakkı verilebileceğini belirten Bakan Dönmez, “Keşifle birlikte Türkiye bu işi tek başına ve kendi imkânlarıyla yapabileceğini gösterdi. Bu alanda ciddi bir know-how oluştu. Personel yetkinliği arttı. Teknolojik imkânlar geliştirildi. Önceliğimiz Türkiye ancak zamanla şartların durumuna göre yurt dışına sondaj hizmeti verilebilir. Petrol endüstrisi küresel bir endüstri ve Türkiye Petrolleri uzun yıllara dayanan tecrübesiyle bu alanda yeni bir oyuncu olarak fark yaratabilir” dedi. Türkiye Petrolleri’nin sadece Türkiye’de faaliyet gösteren bir kuruluş olmadığını belirten Dönmez, “Hazar’da dost ve kardeş ülke Azerbaycan sahalarında da ortaklığı olan bir şirket. Irak’ta, Afganistan’da var, Rusya’nın muhtelif yerlerinde çalışmalarımız var” diye konuştu.

Akdeniz’de taviz yok

Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri de değerlendiren Bakan Dönmez, “Bizim dışımızdaki bölge ülkeleri ve dışarıdan gelen endirekt ilgili olabilecek ülkelerin müdahalesiyle Türkiye’yi Doğu Akdeniz’de adeta sınırlarına hapsetmeye çalışan bir gayretin, bir denklemin, bir oyunun oynandığının farkındayız. Burada sahada varlığımızı göstermemizin temel nedeni de, ‘Arkadaş, bu kıta sahanlığı benim, uluslararası hukuka da, hakkaniyete de uygun, bu anlamda siz ne derseniz deyin, biz kendi hak ve yetki alanımızdan taviz vermeyiz, vermeyeceğiz. Özellikle de son Libya ile yapılan deniz yetki alanlarının mutabakatı da Doğu Akdeniz’deki batı sınırlarımızı da netleştirmiş oldu. Fransa’nın burada gelip de Yunan tezlerini desteklemesinin hiçbir tutarlılığı yok” dedi.