Ekosistemi iflas eden İzmir Körfezi’nden Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 19 Ağustos'ta aldığı ilk numuneler durumun vahametini ortaya koydu. Çok sayıda balığın sahile vurduğu körfezdeki oksijen seviyesinin 0.32 mg/L'ye düştüğü belirlendi. Tuzlu suda canlıların yaşayabilmesi için oksijenin sınır değerinin 6 mg/L olması gerekiyor.
İzmir Körfezi'nde 19 Ağustos'ta ölü balıkların sahile vurması ve kötü koku sorunun ortaya çıkması sonrası kirlilik kaynağının tespiti ve önüne geçilmesi için çalışmalar devam ediyor. Deniz suyu renginin yeşil ve kahverengiye döndüğü körfezde balık ölümleri Karşıyaka ilçesinin Aksoy Mahallesi'nde de yoğun olarak gözlemlendi. Çok sayıda ölü balığın deniz yüzeyine çıktığı ve sahile vurduğu görüldü. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 19 Ağustos'ta aldığı ilk numuneyle birlikte balıklarda ve suda çeşitli analiz yaptığı ve analizlerde iç körfezdeki kaynaklanan kirliliğin limit değerlerinin çok üzerine çıktığı tespit edildi.
OKSİJEN DEĞERİNİN 6 MG/L OLMASI GEREKİYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yaptığı analizler, körfezdeki oksijen seviyesinin 0.32 mg/L'ye kadar düştüğünü ortaya koydu. Bu değer, deniz canlılarının yaşamını sürdürebilmesi için gereken minimum seviyenin çok altında. Tuzlu suda canlıların yaşayabilmesi için oksijenin sınır değerinin 6 mg/L olması gerekiyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne ait atıksu arıtma tesislerinin, çevre mevzuatına aykırı olarak körfeze kirli su bırakması, balık ölümlerinin başlıca nedeni olarak gösteriliyor. Analiz sonuçlarına göre, balık ölümlerinin iç körfezdeki kirliliğe bağlı solungaç tıkanması, balıkların fizyolojik ve metabolik aktivitelerinin olumsuz etkilenmesinden kaynaklı olduğu bulgusuna ulaşıldı.
SON ANALİZDE DE OKSİJEN YETERSİZ ÇIKTI
Ege Denizi’nde kıyı ve açık yüzey sularında 2014-2019 yılları arasında ölçülen çözünmüş oksijen değerleri her iki örnekleme döneminde genellikle %95-115 aralığında çıktı. Yapılan oksijen değerleri analizinde de 5,5 ile 9,88 mg/L arasında tespit edilen oksijen değeri yaz döneminde tekrar düşerek ve 4,1 - 8,0 mg/L aralığına geriledi. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından oluşturulan raporda İzmir iç körfezde gerçekleşen kirliliğin ve balık ölümlerinin görüldüğü ticari ve amatör amaçlı su ürünleri avcılığı yasak olup, iç körfezden ticarete konu balık elde edilmesi mümkün olmadığının altı çizildi. Körfezde 20 Ağustos 2,5 mg/L olan oksijen değeri 21 Ağustos'ta 0,32 mg/L'ye kadar düştü. Ancak kirliliğin yayılımının takibine yönelik Bakanlık tarafından kontrol ve denetimler artırıldı. Yapılan denetimlerde ve analizlerin sıkılaştırılmasıyla birlikte çalışmalara da hız verildi. Yapılan çalışmaların ardından 9 Eylül'deki ölçümde oksijen değeri 3,70 mg/L'ye kadar yükseldi. Ancak çıkan oksijen değer sonucu minimum değerin yarısına denk geldi.
Belediyeye ceza kesilmişti
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca toplu balık ölümleri ve kirlilikle ilgili araştırma ile çözüm önerilerini sunmak için oluşturulan "İzmir Körfezi Koordinasyon Kurulu"nun ilk toplantısı, geçen hafta Bakan Murat Kurum'un başkanlığında gerçekleşmişti. Körfezde meydana gelen kirlilik ve balık ölümlerinin ardından inceleme başlatılmıştı. Analizler sonucunda İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü’ne bağlı Çiğli Kentsel Atıksu Arıtma Tesisi ve Güneybatı Atıksu Arıtma Tesisleri’nin ‘çevre mevzuatında belirtilen standartların üzerinde’ kirli suları İzmir Körfezi’ne deşarj ettiği öne sürüldü. İzmir Körfezi’ndeki kirlilik ve balık ölümleri nedeniyle sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi İZSU Genel Müdürlüğü’ne de 1,8 milyon lira ceza kesti.
Balık yiyenlerin sağlığında ciddi problem olabilir
İzmir Körfezi Koordinasyon Kurulu Üyesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Turan Beşiktepe, İzmir Körfezi'nde tespit edilen atık kaynaklı amonyak miktarının 50 kat fazla olmasının balıklarda zehirlenmeye yol açmış olabileceğini söyledi. Balık ölümlerinin nedeninin çok iyi anlaşılması gerektiğine dikkati çeken Beşiktepe, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un İzmir Körfezi ile ilgili açıklamalarının önemli bulgular içerdiğini ifade etti. Beşiktepe, şu değerlendirmelerde bulundu: “Bakan'ımız konuşmasında amonyak miktarlarının 50 kat fazla olduğunu söyledi. Bu önemli bir bulgu çünkü amonyak fazla olduğu zaman özellikle büyük (erişkin) balıklar için zehir etkisi yapabiliyor. Sistem olarak baktığımızda burada başka faktörler de olabilir. Eğer oksijen biraz düşükse balıklar bu ortamda daha fazla nefes aldığı için yani sudaki toksik maddeleri daha fazla çektiği için ölebilir. Bu balık ölümlerinin 'oksijen bitti'den çok daha farklı bir olay olduğunu iyi anlamamız lazım. Balığın çok fazla toksik yapısı da olabilir ve körfezden balık yiyenler için çok ciddi problem yaratabilir. Bu bahsettiğimiz her şey toksik etki. Oksijeni bitiren neden balıkları öldürmüş olabilir, balıklar oksijensizlikten dolayı ölmüş olmayabilir. Bunun çok ciddi araştırılıp ortaya çıkarılması lazım ki bizim neye önlem alacağımızı belirlesin.”
