İstanbul’un ‘pis koku’ haritası

İstanbul’dan pis kokular gelmeye başladı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) Baltalimanı Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi’nde çamur uzaklaştırma ve koku giderim üniteleri halen tamamlanmadığı için bölgeyi kötü koku sardı. Yeni Şafak, İstanbul’un koku haritasını çıkardı. Haliç, Kağıthane’de Cendere Deresi, Beykoz’daki Riva Deresi ve Maltepe’daki Tugay Deresi kokmaya başladı. Tedbir alınmazsa kötü koku tüm kenti saracak.

TESİS TAMAMLANAMADI MALİYET ARTTI

Ekim 2020’de bitmesi gerekirken ancak Ocak 2023’te hizmete alınabilen Baltalimanı Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi alarm veriyor. İBB AK Partili yönetimdeyken 2017’de yaklaşık 330 milyon lira bedelle ihale edilen tesis, belediye CHP’ye geçtikten sonra tamamlanamadı. Yapılan harcama 2023 fiyatlarıyla 1,9 milyar liraya ulaştı. Sarıyer Belediyesi’nin AK Partili Meclis Üyesi Hüseyin Coşkun, maliyetin 1,4 milyar lira üstüne çıkıldığını anlattı.

BİYOLOJİK KISMI ÇALIŞMIYOR

Yüklenici firmanın hâlâ tesiste eksik işlerini tamamlamaya çalıştığı bilgisini veren Coşkun, “Eksikler sebebiyle tesis ağırlıklı olarak ön arıtma yapıyor. Tesisin biyolojik kısmı aktif olarak çalışmıyor. Özellikle çamurla ilgili proses yapılar tamamlanarak işletmeye alınamadı” dedi. Coşkun, “Arıtılamayan kirli suların Boğaz’a dökülmesi de denizlerimizdeki deniz anası popülasyonunu arttırdı. Hem kötü koku hem kirlilikle İstanbul’u mahvediyorlar” diye konuştu.

ATIK SU YÖNETİMİ ŞART

İBB’nin Çevre, Yenilenebilir Enerji ve İklim Değişikliği Komisyonu Başkanı Sadullah Hasanoğlu da atık su yönetimine dikkat çekti. Atık su yönetilemeyince çürüme ve kirliliğe yol açtığını vurgulayan AK Partili Hasanoğlu, atık su arıtma tesislerinin verimli işletilmesi gerektiğini kaydetti: “Bu tesisler aktif şekilde çalışmaz, kirli sular denize ya da derelere akıtılırsa etrafı çok şiddetli kötü koku sarar. 2019’dan bugüne arıtma tesislerinin verimli işletilmediğini görüyoruz.”

ÖN ARITMA TESİSLERİ GELİŞTİRİLMELİ

“Yapımına 2019’dan önce başlanmış tesisler var. Kadıköy, Üsküdar, Maltepe, Beykoz, Yenikapı ve daha birçok yerde ön arıtma tesisleri var. Bunların ileri biyolojik arıtma tesisine dönüştürülmesi lazım. Bu projeler AK Parti döneminde hazırlanıp İSKİ’nin yatırım planına konulmuştu. 4 yılın sonunda İstanbul’un neredeyse her gün başka bir bölgesinden kirlilik ve koku şikayetleri geliyor. Derelere kirli bir kaynak akıyorsa orada birikme yapar. Sıcak havayla birlikte çürüyüp kokar.”

KÖTÜ YÖNETİM VE İŞ BİLMEZLİK

“Kirlilik ve kötü kokunun sebebi, kötü yönetim ve iş bilmezlik. Haliç kirlendi, temizlenmesi gerek. Atık sular Haliç’e akmamalı. Kısa süre önce Maltepe Tugay Deresi de temizlenmediği için kokmaya başladı. 3 yıldır Beykoz’daki Riva Deresi’nde koku ve kirlilik sorunu var. Dere simsiyah. Vatandaşlar kokudan duramıyor. Derelerdeki kirlilik sivrisineği de arttırdı, hastalıklara neden oluyor. Vatandaşın sağlığı için dereler periyodik olarak temizlenip ilaçlanmalı.”

1 yıldır cam açamıyoruz

Sarıyer Baltalimanı sakinlerinden Osman Meydancı, yaşadıkları evde 1 yıldır camları dahi açamadıklarını söyledi: “İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na seslenmek istiyorum. Seçimden önce bu mahalleden çıkmıyordu. Seçim geçtikten sonra buraya bir daha uğramadı. Burada birkaç saat geçirsin de nasıl koktuğunu görsün. Kirli sular Boğaz’a döküldüğü için Emirgan’da sahile inemiyoruz. Eski Haliç gibi kokuyor. Defalarca şikayet ettik, ‘Düzelteceğiz’ deyip geçiştiriyorlar. İstanbul tam manasıyla rezillik yaşıyor.”

Rıhtımda ağır koku

AK Parti Kadıköy İlçe Başkan Yardımcısı Mahmut Hacıbektaşoğlu, Kurbağalıdere’yi ıslah etmek üzere ciddi çalışmalar yaptıklarını ancak CHP’li Kadıköy Belediyesi’nin karşılarına engeller çıkarttığı anlattı: “Havaların ısınmasıyla Hasanpaşa ve Kızıltoprak bölgelerinde kokuyla ilgili ciddi şikayetler alıyoruz. Halk kokudan duramadığını söylüyor. Koku sadece dere çevresinde değil, Kadıköy rıhtım da kokuyor. Artık dayanılamayacak hale geldi. Kadıköy’de ön arıtma su tesisi yeterli değil. Bu tesisin geliştirilmesi gerek. Böyle giderse ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşacağız.”

Riva Deresi simsiyah

Riva Göllü Köyü Muhtarı Celalettin Ayvaz, derenin uzun zamandır koktuğunu söyledi. Ayvaz, “Fabrika atıkları dereye akıyor, kirli sular dereye karışıyor ve belediye hiçbir şey yapmıyor. Derenin rengi simsiyah ve kokuyor. İBB’ye başvurduk temizlemediler. Resmen bu kokuyla yaşar olduk. Çiftçilerimiz ürünleri için dereden temiz su temin edemiyor. Pis su nedeniyle sivrisinekler arttı. Artık sağlığımızdan endişe ediyoruz” diye konuştu.