Türkiye’yi vuran büyük depremler, yıkılmayan binaların önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Depremin sık yaşandığı Japonya’da alınan önlemleri Japon Yüksek Mühendis ve Mimar Yoshinori Moriwaki’ye sorduk. Sektörün en kritik ayağı olan mühendislikte eğitimin kalitesine dikkat çeken Moriwaki, inşaat mühendisliği eğitimi konusunda iki ülke arasındaki farkları anlattı.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin binlerce cana mal olduğu ve büyük tahribata sebep olduğu Türkiye’de, akıllara sık sık depremlerle sarsılan ama binaları yıkılmayan Japonya’nın aldığı önlemlerin neler olduğu sorusu geliyor. Japon Yüksek Mühendis ve Yüksek Mimar Yoshinori Moriwaki, Türkiye ve Japonya’daki inşaat mühendisliği eğitimi arasındaki farkları anlattı.
2 YIL STAJ SONRA SINAV VAR
Türkiye’de inşaat mühendisi olmak için 4 sene üniversite okunmasının yeterli olduğunu hatırlatan Moriwaki, “Japonya’da ise 4 sene inşaat mühendisliği okuduktan sonra 2 sene uygulama alanlarında staj yapılıyor. Yani Türkiye’de nasıl doktor ve avukat olabilmek için staj yapılıyorsa Japonya’da inşaat mühendisliği için 2 sene staj yapılıyor. Bazen şantiyelerde çalışıyor, bazen proje çiziyorlar ve 2 senelik staj programını bitirdikten sonra devletin hazırladığı zor bir sınava giriyorlar. Bu sınava başvuru yapanların yüzde 5 ila 10’u geçiyor. Bu sınavdan geçtikten sonra inşaat mühendisi olunuyor. Sonrasında yeni teknolojik gelişmeler ve devletin yapmış olduğu kanuni değişikliklerden kaynaklı her 5 yılda bir inşaat mühendislerinin ruhsatları yenileniyor. Doktor ameliyatta yanlış yaparsa bir kişinin hayatına mal olur fakat inşaat mühendisi yanlış yaparsa binlerce kişinin hayatına mal olabilir. Deprem bölgelerinde yaşanan yıkımları hepimiz gördük. Binlerce insan vefat etti. İşte bu yüzden inşaat mühendisliği çok önemli bir iştir. Türkiye’de inşaat mühendisliğine kolay imza yetkisi verilmemesi gerekiyor. Bu insanların can güvenliği için çok önemlidir” dedi.
DIŞARIDAN İYİLEŞTİRME VE GÜÇLENDİRME OLMALI
Moriwaki, “Japonya’daki binalar yapılırken ilk olarak ruhsat ve iskan’a yüzde 100 uyumlu olması gerekiyor. Türkiye’de maalesef yüzde 50 oranında oluyor bu durum. Ruhsatsız çok fazla bina bulunuyor. Ayrıca Türkiye’de pazarcı olanlar dahi inşaat yapabiliyor. Japonya’da inşaat mühendisleri hariç kesinlikle hiç kimse inşaat yapamaz. Yapılacak bina sayısına göre inşaat mühendislerinin sayısı da artıyor. Örneğin site yapılacaksa 100 inşaat mühendisi olması gerekiyor. Gökdelen yapılacaksa 500 inşaat mühendisine ihtiyaç oluyor. Japonya’da binalar yüzde yüz ruhsat ve iskan zorunluluğu olduğu için yıkılmıyor. Türkiye’de 2018’den sonra yönetmelik Japonya ile aynı oldu. Ama 2018’den önce toprak zemin ve bina arasında bağlantı yoktu. Zemin iyileştikten sonra binalar yapılmalı. Ben Kahramanmaraş’a tespit çalışmalarına gittim. Zemin iyileşmeden binalar yapıldığı için binaların çoğu çöktü. O yüzden binaların iyileştirilmesi gerekiyor mevcut binalara ise dışarıdan iyileştirme ve güçlendirme yapılması gerekiyor. Japonya’da kullanılan sismik izolatör’leri Türkiye’ye getireceğim ve burada Cumhurbaşkanı sayın Recep Tayyip Erdoğan’a sunacağım. Binaları dışarıdan güçlendiren sismik izolatör cihazlar birçok şehir hastanesinde kullanılıyor. Bundan sonra da kullanımının daha da artması gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Yetki belgesi gerekiyor
Deprem Yüksek Mühendisi Murat Çalıkoğlu, “Türkiye’de İnşaat Mühendisliği lisans eğitimini veren herhangi bir üniversiteden mezun olarak inşaat mühendisi olunabiliyor. Önceden herkes inşaat yapabilirdi ama şimdi inşaat yapacak kişilere müteahhitlik sınıfı getirildi. Sadece yetki belgesi alanlar yapabilir. Daha önce hiç müteahhitlik yapmamışsanız kendi evinizi dahi yapmak isterseniz en düşük sınıf olan Geçici veya H sınıfı müteahhitlik belgesini almanız gerek. İş deneyiminize göre ve yapılan işin metrekaresine göre sınıflandırılıyor. Yani herkes istediği yapıyı yapamıyor. Deneyiminizin olması gerek” dedi.
