Hem sondaj hem savaş gemileri

Halen İdlib’deki taşeron teröristler ve sivil katliamı üzerinden gündem yaratılırken, dünyanın üçüncü büyük doğalgaz rezervinin bulunduğu Doğu Akdeniz’deki yoğunlaşma gözlerden kaçırılıyor. Akdeniz’deki bu yoğunluğun perde arkasında ise enerji konusunda sonbaharda yaşanacak gelişmeler var. 28 Eylül’de EXXON Mobil doğalgaz arama faaliyetlerini başlatacak. Yine Total, Shell, Eni, Qatar Gas, Noble Enerji, Kogas’ın da bölgede sondajlara peyderpey başlaması planlanıyor. Bir yandan da Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Fransa’ya deniz üssü ve hava üssü kullanım izni verdi.

TÜRKİYE HAREKETE GEÇTİ

Amerika da GKRY’den üs talebinde bulundu. Bu gelişmeler karşısında Yunanistan ve GKRY’nin korkulu rüyası ise Türk donanması. Türkiye, donanmasıyla olası hak ihlallerine karşı teyakkuzda bulunurken Doğu Akdeniz’de Barbaros sismik araştırma gemisinin raporu doğrultusunda tespit edilen en verimli sahada sonbaharda milli arama gemisi Fatih ile aramaları başlatacak. Türkiye’nin henüz Akdeniz’deki enerji kavgası görünür olmadan GKRY’nin gasp ettiği tartışmalı alanlardan doğalgaz sondajını başlatmasının bu doğrultuda yapılacak en doğru hareket olacağı, Doğu Akdeniz’deki hak ve menfaatlerini pekiştireceği değerlendiriliyor.

AKDENİZ’DE ARTAN TRAFİK

Halen çok sayıda savaş gemisinin demirlediği Doğu Akdeniz’e yeni gemi sevkiyatları sürüyor. İngiltere’nin bir adet nükleer denizaltısı rotasını Akdeniz’e çevirdi. Amerika, 6. Filosunun Komuta Kontrol Gemisi USS Mount Witney de Selanik’teki fuara katılım bahanesiyle bölgeye intikal ettiriyor. Halen 2 adet Tomahawk füzesi yüklü destroyerini ve bir nükleer denizaltısını Akdeniz’de tutan Amerika’nın komuta kontrol gemisini bölgeye yaklaştırması, İdlib’deki kimyasal saldırı senaryolarına karşı hazırlık olarak değerlendiriliyor. Fransa ise uzunca bir süredir savaş gemisini Doğu Akdeniz sularında yüzdürüyor. Halen NATO Deniz Daimi Görev Grubu üç gemiyle Akdeniz’de görev yaparken diğer üye ülkeler de aralıklarla destek olarak gemi ekliyor. Rusların da Akdeniz’deki varlığı her geçen gün artıyor.

RUM KESİMİNDE ÜSLENİYORLAR

Doğu Akdeniz’de Suriye bahanesiyle yoğunlaşan bu güçlerin önümüzdeki 10 hatta 100 yıllık planlamalar dahilinde attıkları bazı adımlar da dikkat çekiyor. Fransa, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile 2007 yılında yaptığı anlaşma kapsamında bu ay hem deniz üssü hem de hava üssü kullanım hakkı aldı. Amerika da GKRY’den, üslerini kullanmak üzere girişimlerde bulunuyor. İngiltere ise zaten GKRY’de deniz ve hava üslerine sahip. Üsler konusunda dikkat çeken bir diğer ayrıntı ise GKRY’nin Limasol Limanı’nı Suriye’de sözde kavgalı Rusya, ABD ile birlikte kullanıyor olması.

PERDE ARKASINDA ENERJİ VAR
Oluşan bu tablonun perde gerisinde ise, kısa bir süre önce ortaya çıkan dünyanın üçüncü büyük doğalgaz rezervinin varlığı yatıyor. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi için, geçici üsler verdiği tüm bu ülkelerin varlığı, GKRY’ye enerji bağlamında verilen desteğin bir delili olarak yansıtılıyor. Halen Basra Körfezi’nde petrolün yüzde 60’ına el koyan batılı güçler, Doğu Akdeniz’deki zengin doğalgaz rezervi için şimdiden bu bölgeyi mesken tutmuş görünüyor.

Türk donanması korkusu

Amerikan Exxon Mobil 28 Eylül’de 10 numaralı sahada sondaj faaliyetlerine başlıyor. Yine Total, Eni, Shell, Noble Energy, Kogas, Qatar Gas da GKRY’nin tek taraflı münhasır ekonomik bölge ilan ettiği enerji sahalarında sonbaharda doğalgaz arama faaliyetlerine başlaması beklenen diğer şirketler. Bunlardan Türkiye ile iyi ilişkilere sahip Katar’ın petrol şirketlerinden Qatar Gas ise GKRY’de düzenlenen toplantılara şu ana kadar katılmadı ve arama yapacağına dair herhangi bir çalışması da gündeme yansımadı. Bununla beraber Akdeniz’de doğalgaz arama faaliyetleri sonbahardan itibaren yoğunlaşacak.

TÜRKİYE ÇEKİNCESİ

Akdeniz’de sonbahar hazırlıkları, Yunan ve Rum gazetelerine ise kaygılarla bir arada yansıyor. Yunan ve Rum gazeteciler “Doğu Akdeniz’de ilk bakışta belli olmayan bir savaşın geliştiği” tespitlerine yer verdikleri makalelerinde, “Bir yerde enerji kaynakları keşfedildi mi, bıçaklar çıkar. Doğu Akdeniz’de bıçaklar yerine birçok ülkenin savaş gemileri çıkıyor” diyerek, Akdeniz’deki gemi hareketliliğini sonbahar aylarında başlayacak sondaj faaliyetlerine bağlıyorlar. Atina ve Lefkoşa’nın en büyük kaygısının da Türk donanması olduğu gazetelere yansıyan bir diğer tespit. Türkiye, hak ihlali yapan İtalyan ENİ’nin doğalgaz arama gemisini engellemiş ve arama yapmasına izin vermemişti. Türk donanmasının olası benzer tepkilerinden duyulan endişe üst tondan ifade ediliyor.

Sahaya iniyoruz

Türkiye, Doğu Akdeniz’deki hak ve menfaatlerinin korunması konusunda kararlı bir duruş sergilerken, Türk donanması ise sonbaharda başlayacak doğalgaz arama faaliyetleri kapsamında olası oldubitti girişimlerine karşı teyakkuzda. Türkiye de doğalgaz arama ve sondaj gemileriyle de sonbaharda Doğu Akdeniz’de yoğun varlık gösterecek. Barbaros gemisiyle Akdeniz’de yapılan sismik araştırmalar sonucu elde edilen raporların değerlendirilmesi ardından en uygun bölgede sondaj faaliyeti başlatılacak. Türkiye, her ülkenin sahip olamadığı bir imkan olan milli sondaj gemisi Fatih ile Akdeniz’de doğalgaz çıkaracak.