Gazze nefes aldı

Türkiye ile İsrail arasında ilişkilerin normalleşmesi yolunda mutabakata varıldı. Mutabakatın imzaları bugün atılacak.

Türkiye-İsrail ilişkilerinin normalleşmesi için 6 yıldır süren görüşmeler, önceki gün Roma'da Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile İsrail Başbakanı'nın Danışmanı Joseph Ciechanover arasında son detaylarda uzlaşmanın sağlanmasıyla sonuçlandı. Mutabakat, dün iki ülkenin Başbakanları tarafından aynı anda açıklandı. Başbakan Binali Yıldırım, Çankaya Köşkü'nde mutabakatın ayrıntılarını açıkladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Roma'da açıklama yaptı. Mutabakata ilişkin imzalar bugün atılacak.

İmzanın ardından mutabakat, iki ülke Bakanlar Kurulu tarafından onaylanacak, TBMM'den de geçirilecek. Mutabakatla Türkiye'nin olay sonrası ortaya koyduğu üç şart da yerine getirilmiş olacak. Mart 2013'te Netanyahu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı arayarak özür diledi. İsrail, Mavi Marmara'da hayatını kaybeden 9 kişinin ailelerine 20 milyon dolar tazminat ödeyecek. Tazminat, toptan yatırılacak ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti garantisinde ailelere verilecek. İsrail'in, Filistin'e yönelik toptan ambargosu sona erecek.

Gerekli temel ihtiyaç malzemeleri Türkiye tarafından Filistin'e ulaştırılabilecek. Gazze'ye yardım AFAD koordinasyonunda olacak.

Mutabakatla ilgili Çankaya Köşkü'nde açıklamalarda bulunan Başbakan Yıldırım, ilişkilerin normale döndürülmesiyle ilgili sürecin başladığını söyledi. “Varılan mutabakatın ülkemize, Filistinli kardeşlerimize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum” ifadesini kullanan Yıldırım, Yıldırım, “Mutabakatın bu kadar uzun sürmesinin asıl maddesi Filistin'de, Gazze'de yaşayanların günlük yaşamında karşı karşıya kaldığı zorluklardır, izolasyondur. Bu hususta uzun uzun görüşmeler yapıldı ve nihayet burada bir karara varılmış durumda” diye konuştu.

Yıldırım, ambargonun hafifletilmesiyle, cuma günü ilk geminin İsrail'in Aşdod Limanı'na 10 bin tonu aşkın insani yardım ile hareket edeceğini söyleyerek, “Oradaki ambargo da Türkiye'nin öncülüğünde ortadan kalkmış oluyor” ifadesini kullandı. Elektrik ve su ihtiyacının karşılanması için çalışmalara başlanacağını söyleyen Yıldırım, “Gazze'de kaba inşaatı tamamlanan 200 yataklı Filistin-Türkiye Dostluk Hastanesinin de iç donanımlarının yapılarak bir an önce hizmete alınması bu mutabakatta anlaşılan diğer bir husus” dedi.

TOKİ'nin Gazze'de bir konut projesi olduğunu hatırlatan Yıldırım, Cenin Bölgesi'ndeki Erez Sanayi Bölgesi'nin yapımına hız verilmesinin de mutabakat çerçevesinde mümkün hale geldiğini söyledi. Yıldırım, “Gazze'de Filistinli kardeşlerimiz çok sıkıntı çektiler. Böylece onlara bir nefes alma imkanını bu mutabakatla sağlamış oluyoruz” ifadesini kullandı.

“Normalleşme her alanı kapsıyor ama öncelik konusuna bakarsak tabii ekonomik ilişkiler ve bölgesel işbirlikleri önde geliyor, diğerleri de tabiatıyla onu izleyecek” diyen Yıldırım, büyükelçilerin en kısa sürede atanacağını ifade etti. Yıldırım, mutabakat metinlerinin iki tarafça onay sürecinin tamamlanmasıyla takvimin başlayacağını belirtti.

İsrailli bir gazetecinin, “Sizce ilişkiler gerçekten normale dönecek mi? Yoksa kağıt üzerinde mi kalacak?” sorusunu Yıldırım, “Anladığım kadarıyla sen bu mutabakattan tam emin değilsin. 'Bu mutabakat çalışmaz' demek istiyorsun. Yıllar aldı, bunu yapmak için, bu mutabakata, bu noktaya gelmek için. Bu önemli bir adımdır, bundan sonrası tabii gelişmelere göre değerlendirilecek husustur. Bu mutabakatı en iyi şekilde işletmek bölgede ilişkileri normalleştirmek hem Türk halkının hem de İsrail halkının yararınadır” şeklinde yanıtladı. “Türkiye'de, Filistin ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ilişkilerinin takip edilmesi için gerekli diplomatik mekanizmalar eskiden olduğu gibi bundan böyle de olmaya devam edecek” diyen Yıldırım, mutabakatın uluslararası ikili anlaşma olduğunu belirtti.

Türkiye ile İsrail arasındaki 6 yıldır kopuk olan ilişkilerin normalleşmesi için iki ülke anlaşmaya vardı. Türkiye'nin '31 Mayıs 2010'dan beri sergilenen ilkeli ve kararlı tutum sayesinde kazanılmış diplomatik başarı' olarak görülen tarihi adımın ana başlıkları şunlar:

1 Mutabakat çerçevesinde Türkiye, Gazze'ye insani yardım dahil sivil amaçlı malzemelerin girişini sağlayacak ve altyapı yatırımlarını gerçekleştirecek.

2 Gazze halkının kullanımı için konutlar inşa edilecek ve 200 yataklı Türkiye-Filistin Dostluk Hastanesi en kısa zamanda hizmete alınacak.

3 Gazze halkının en acil ihtiyaçları olan elektrik ve içme suyu sorunu da çözülüyor. Gazze'ye verilen elektrik ve su miktarı artırılacak. Yeni santraller yapılacak.

4 Mutabakat ile Gazze'ye ilaveten Batı Şeria'ya yönelik öngörülen Cenin Sanayi Bölgesi gibi kapsamlı projelerin hayata geçirilmesi de kolaylaşacak.

5 İddiaların aksine mutabakatta Hamas ile ilgili herhangi bir hüküm bulunmuyor. Türkiye'nin, Filistin devletine ve halkına güçlü desteği aynı şekilde sürecek.

6 Bu süreçte Filistin hükümeti ve Hamas da, İsrail ile yürütülen görüşmeler bağlamında Türkiye'ye destek verdiklerini ifade etti.

Başbakan Binali Yıldırım, partisinin genel merkezinde düzenlenen iftar programında yabancı büyükelçiler buluştu.

İftara davet edilen İsrail Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Amira Oron da programa katılan diplomatlar arasındaydı. Yıldırım burada yaptığı konuşmada Türkiye-İsrail arasındaki mutabakata da değindi. Daima insanlığı savunmaya devam edeceklerini belirten Yıldırım şunları söyledi: “Gazze'de ilaç bulamayan insanın hukukunu da Myanmar'da yoksulluğun pençesinde bırakılan insanı da Halep'ten sürgün edilen masum insanların da yaşama hakkını dün sahiplendiğimiz gibi bugün de yarın da sahiplenmeye devam edeceğiz.” ABD'de başkanlık seçim kampanyasının devam ettiğini hatırlatan Yıldırım, kampanyadaki İslam karşıtı söylemlerden rahatsız olduklarını söyledi. Almanya'nın soykırım kararına da değinen Yıldırım, "Parlamentolar, mahkemeler tarihçilerin işini asla yapamaz ve tarihi yeniden yazamazlar" dedi.

Yıldırım, “Türk milleti de Rus milleti de bu krizin artık ortadan kalkmasını istiyor, bunun çok anlamlı olmadığını düşünüyor. Bize düşen de irade sahiplerine düşen de bir an önce milletimizin, vatandaşlarımızın bu beklentilerini karşılamak olmalıdır. Bu yönde de güzel gelişmeler var, yakın zamanda bunları da milletimizle paylaşacağız” dedi. Almanya Savunma Bakanı'nın İncirlik'i ziyaret talebine ilişkin Yıldırım, “Türkiye izin verecek. Almanya Savunma Bakanı İncirlik'i rahatlıkla ziyaret edebilir, herhangi bir sorun yok” diye konuştu.

Hamas, anlaşma ile ilgili yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk halkına teşekkür etti: "Gazze'deki halkımıza olan destekleri ve ablukanın hafifletilmesi yönündeki çabalarını takdir eder, kendilerine teşekkür ederiz"