Devlet içinde yapılanarak çıkarları doğrultusunda usulsüzlük, yasa dışı uygulama ve kumpas çalışmaları yürüten Fetullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapılanması'na (FETÖ/PDY) yönelik son 2 yılda düzenlenen operasyonlarla örgütün yapılanması ve amaçları ortaya çıkarıldı. FETÖ/PDY'ye yönelik 'Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs', 'devlet bürokrasisinde, emniyette ve yargıda yapılanmak', 'örgüte yakın kişilerin kamu kurumlarına ve TSK'ya yerleşmesini, yükselmesini sağlamak ve buralardaki bazı personelin tasfiyesini yapmak', 'örgüte finansman sağlamak', 'çıkarları doğrultusunda siyasetçileri, askerleri, iş adamlarını, bürokratları, emniyet personelini, gazetecileri, akademisyenleri usulsüz ve yasa dışı dinlemek', 'KPSS ve emniyet sınavları ile askeri sınavlarda usulsüzlük yapmak' gibi çok sayıda suçtan 2014'te operasyon başlatıldı.
Operasyonlar kapsamında, yaklaşık 750'si polis, 80'i asker olmak üzere bin 800 dolayında kişi gözaltına alındı. Halen aralarında örgütün üst yönetiminden isimlerin de olduğu 278 şüpheli cezaevinde bulunuyor. Ankara'da FETÖ/PDY'ye yönelik inceleme kapsamında, FETÖ'nün 'ülke ve bölge imamları' oldukları ileri sürülen 'tepe yönetimine' yönelik operasyonda 73 kişi hakkında gözaltı kararı verildi. 5 şüpheliden adliyeye sevk edilen Kazım Avcı, İlhan İşbilen ve Dilaver Azim tutuklandı. Şerif Ali Tekalan yurt dışına kaçtı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ana soruşturmada, Gülen ve iş adamı Hamdi Akın İpek'in de aralarında bulunduğu 61 şüpheli hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Eski Zaman İmtiyaz Sahibi Alaeddin Kaya, eski Zaman Genel Yayın Müdürü Ekrem Dumanlı ile Recep Uzunallı, Ali Bayram, Mahmut Akdoğan ve Cemal Uşak'ın yakalanmaları yönünde karar alındı. Dumanlı'nın yanı sıra Akın İpek, Zekeriya Öz, Celal Kara, Fikret Seçen firar etti.
'Ergenekon, Balyoz, Poyrazköy, Askeri Casusluk' gibi operasyonların, FETÖ/PDY'nin devletin çeşitli kademelerine yerleşmiş üyeleri aracılığıyla, örgütün çıkarları doğrultusunda yapıldığı belirlendi. Tahşiye Yayınevi'nin sahibi Mehmet Nuri Turan'a 'kumpas kurmak'tan Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca tutuklandı. Konuyla ilgili 33 sanık hakkında hazırlanan iddianamede Fetullah Gülen'in 19 yıldan 34 yıla kadar, diğer 32 şüphelinin ise 26 yıl altışar aya kadar hapisle cezalandırılmaları talep edildi.
'Balyoz Planı' davasında sanıklara 'kumpas' kurulduğu iddiasıyla Mehmet Baransu tutuklandı, gazeteci Tuncay Opçin hakkında ise yakalama kararı çıkarıldı. '25 Aralık'a yönelik kumpas soruşturması kapsamında 8 polis, 'darbeye teşebbüs' suçundan tutuklandı. Açılan davada, firari sanıklar Fetullah Gülen, Sinan Dursun, Hamza Tosun ile eski Emniyet Müdürü Yakup Saygılı'nın da aralarında bulunduğu 8'i tutuklu 69 sanık yargılanıyor.
Açılan 3 davada, örgütün bir numaralı ismi Fetullah Gülen hakkında 4 kez “yokluğunda tutuklama” kararı verildi ve “kırmızı bülten”le aranması için Adalet Bakanlığına yazı gönderildi. Gülen, birçok soruşturmada da şüpheli konumunda bulunuyor. Gülen'in, “cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmasını kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs” suçlarından 2 kez, “devletin güvenliğine ilişkin gizli kalması gereken bilgileri casusluk maksadıyla açıklama” suçundan da bir kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılması talep ediliyor.
İddianamede, FETÖ'nün, kendinden olmayan veya boyun eğmeyen kesimleri, devlete yerleştirdiği silahlı kadrolarını kullanarak sindirmek, yıldırmak, korkutmak ve bu yöntemle devleti ele geçirip egemenliği fiilen bir zümre olan cemaatin/örgütün kullanmasını temin etmek amacı taşıdığı, TMK ve TCK'da tanımlanan “silahlı terör örgütü” özellikleri bulunduğu ifadelerine yer verildi. Kamu kurumlarındaki yapılanmasıyla dikkati çeken FETÖ/PDY'nin, üyelerinin kurumlara yerleştirilmesine imkan sağlayan KPSS'deki usulsüzlüğü ise 2010 yılında gerçekleştirilen incelemede ortaya çıktı. Operasyonunda 189'u devlet memuru 282 kişi hakkında gözaltı kararı çıkarıldı, bunlardan 107'si tutuklandı.
Ankara'da, 2014 LYS'de usulsüzlük iddialarına ilişkin inceleme başlatılırken, Kayseri'de askeri liselere giriş sınavlarında soruların sızdırıldığı iddiasıyla bir kişi tutuklandı. Bursa'da, 2009'da Polis Akademisi Sınavı'nda soruların önceden servis edildiği yönünde suç duyurusu üzerine 7 polis gözaltına alındı. Kayseri'deki, askeri liselere giriş sınavlarında usulsüzlük soruşturmasında da eski ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir, adli kontrol kararıyla serbest bırakıldı, hakkında yurt dışına çıkış yasağı getirildi.
Sözde “Selam-Tevhid” örgütü davasında şüphelilerin, yasama dokunulmazlığı bulunan 61. Hükümet'in Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 21 Temmuz 2012'den 29 Kasım 2013'e kadar 63 kez görüşmelerini kayıt altına aldığı ve devlet görevlisi çok sayıda kişiyi defalarca dinledikleri tespit edildi. Operasyonun ilk ayağında 115, ikinci ayağında 33, üçüncü ayağında da 30 kişi gözaltına alındı, Fetullah Gülen ve Emre Uslu hakkında tutuklamaya yönelik yakalama kararı çıkarıldı. Adliyeye sevk edilen şüphelilerden 39'u tutuklandı. Toplamda 4 operasyonda 100'ün üzerinde kişi gözaltına alındı, 29'u asker 60 şüpheli tutuklandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Davutoğlu, eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, eski Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile MGK üyelerine ait kriptolu ve normal telefonların usulsüz dinlenmesi iddiasıyla Ankara merkezli 4 ildeki operasyonda ise, 22 TİB ve 6 TÜBİTAK çalışanına gözaltı kararı verildi.
Aralarında eski TİB Başkanvekili Osman Nihat Şen, Bilgi Sistemleri Daire Başkanı İlhan Elieyioğlu ile TİB mensupları Bülent Kocagürbüz, İsmail Bakar ve Ferhat Saraç'ın da bulunduğu 9 kişi tutuklandı.
Soruşturmada, “devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasal casusluk amacıyla temin etme” suçundan 2'si tutuklu 13 kişi hakkında dava açıldı. İddianamede şüphelilerin, Gülen tarafından örgütlendiği ve yabancı hiçbir ülkenin bu yapının iştiraki ve iş birliği olmadan dinleme cihazı yerleştirip Başbakan'ın dinlenmesine imkan ve ihtimal bulunmadığı belirtildi.
PDY'ye yönelik ilk operasyon, şubat 2014'te “casusluk” soruşturması kapsamında Adana'da başlatıldı. Adana Cumhuriyet Başsavcılığı, “Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Kanunu”na giren konulara ilişkin çeşitli tarihlerde suç ihbarlarının yapılmasına yönelik olayın tüm yönleriyle açıklığa kavuşturulabilmesi için soruşturmaya karar verildiğini açıkladı.
MİT'e tırların durdurulmasına ilişkin ihbarı yapan şüphelilerle ilgili soruşturmanın tamamlanmasının ardından Ankara Jandarma Bölge Komutanı Tümgeneral İbrahim Aydın, Tuğgeneral Hamza Celepoğlu ve emekli Albay Burhanettin Cihangiroğlu'nun da aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı, 33 askeri personel hakkında dava açıldı. Eylem devleti aleyhine casusluk faaliyeti olarak nitelendirildi.