Edirne'nin Ayasofya'sı 55 yıl sonra ibadete açılıyor: Arkeolojik kalıntılardan müze açacağız

Edirne'nin Enez ilçesinde, antik çağdan kalan Enez Kalesi içindeki Edirne'nin Ayasofya'sı olarak bilinen Fatih Camii yıllar sonra ibadete açılmaya hazırlanıyor. Enez'de fetih sonrası Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye çevrilen, 1965 yılındaki depremden sonraysa kullanıma kapanan Ayasofya Camii, 55 yıl sonra 2020 yılının Ramazan ayında ibadete açılacak. Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nce restore edilen Fatih Camii, 1965 yılında yaşanan deprem sonrası çatısı ve kubbesi çökmesi sonucu ibadete kapatılmıştı.

Osmanlı ve Bizans izleri ve kalem işlemelerini günümüze taşıyan Fatih Camii'nde 2016 yılında başlatılan restorasyon çalışmalarında, çatısı ve kubbeleri aslına uygun şekilde yapılarak sona gelindi. Vakıflar Edirne Bölge Müdürü Osman Güneren, tarihi yapının hem camii hem de müze olarak hizmete açılacağını söyledi.

Edirne Vakıflar Bölge Müdürü Osman Güneren, gazetecilere yaptığı açıklamada, şu ifadeleri kullandı:

"Edirne Enez Ayasofya diğer adıyla Enez Fatih Camii'nde 2016 yılının Eylül ayında restorasyona başladık. 1965 yılındaki depremde bu yapı yıkıldı. Restorasyona başlandığı zaman iki duvarı ayaktaydı, tamamen harabe durumdaydı. Geliştirilen restorasyon projeleri doğrultusunda 3 yıldır çalışmalar devam ediyor. Bugüne kadar burada ciddi zemin güçlendirmesi yapıldı, mevcut duvarlarla ilgili enjeksiyon çalışmalarıyla güçlendirme gerçekleştirildi. Daha sonra yapı mevcut haliyle sağlamlaştırıldı ve akabinde de kubbesi, çatısı oluşturuldu. Artık kalem içi uygulamalarına geçeceğiz."

'Arkeolojik kalıntılardan müze açacağız'

Yapılan çalışmalarda kale içinde bulunan arkeolojik kalıntılardan müze açacaklarını söyleyen Güneren, "Arkeolojik sit alanında olan, Enez Kalesi'nin içinde kalan bir yapı, etrafında da arkeolojik kalıntı alanları var. Burada arkeolojik kalıntıları sergilemek için peyzaj projesi üzerinde de çalışıyoruz, cami ile ilgili olmayan kalıntıları da müze olarak açıp bir yaşam alanı oluşturmak istiyoruz" dedi.

'Bizans ve Osmanlı işlemeleri mevcut'

Tarihi yapının hem Bizans hem de Osmanlı işlemeleri izlerini taşıdığını belirten Güneren, "Yapımız 12'inci yüzyılda yapılmış aslı itibarıyla Ayasofya'dır. Cami 1456 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Enez'i fethiyle kiliseden camiye çevriliyor. Çevrildikten sonra bir minber ve mihrap yapılıyor cami içine, şu andaki mihrabın üzerindeki kalem işçiliği, mihrap yapıldığı zamandan kalma kalem işçiliğidir. Yaklaşık bin yıl öncesi, Bizans döneminden kalma işlemelerin de olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu.

'Eğri duvarı enjeksiyon işlemi ile onarıldı'

Güneren, depremden sonra eğrilen duvarlarını yıkmadan enjeksiyon işlemleri ve dondurma çalışması ile restorasyon çalışması yaptıklarını belirterek, "Cami 1965 yılında depremde yıkıldıktan sonra çok ciddi bir erozyona maruz kalıyor ve zaman içinde caminin kale duvarı tarafı bölümünde bir eğilme gerçekleşiyor. Enjeksiyon işlemleri bu yıkılma bölgelerinde ekstra yapıldı. Şu an statik açıdan herhangi bir sorun yok. Şu anki caminin üstüne kubbesi ve çatısı konuldu, böylelikle 1965 ve 2020 yılında oluşan 55 yıllık yıpranmalarda gösterilmiş oldu. Burada antik bir restorasyon gerçekleştirildi. Deprem önce cami ne vaziyette ise restorasyon esnasında bunlar korundu, sadece tarafımızca tamamlamalar gerçekleştirildi. Biz yapıyı nasıl bulduysak öyle koruma ihtiyacı duyduk ve olduğu şekilde dondurduk" dedi.

Güneren, caminin 2020'nin Temmuz ayında iç ve çevre çalışmasıyla tamamlanıp, Enez ve Türkiye turizmine kazandırmak istediklerini ifade etti.