Çin’in Doğu Türkistan Müslümanlarına yönelik asimilasyon politikaları ve toplama kamplarındaki zulüm, Türkiye’yi ayağa kaldırdı. İstanbul başta olmak üzere birçok şehirde sabah namazında buluşan vatandaşlar Uygurlar için dua etti. Protesto gösterilerinde de “Türkistan halkı yalnız değil” sloganları atıldı. Çin’deki toplama kampları ve Uygur Türkleri’ni asimile etme politikalarına yönelik tepkiler yurtdışına taştı. ABD’de göstericiler New York’taki Çin Başkonsolosluğu’nun karşısında Türkiye ve Doğu Türkistan bayraklarıyla toplandı. Grup, “Başını çevirip ilgisiz kalma”, “Uygurları öldürmeyi durdurun” yazılı pankartlar taşıdı.
Doğu Türkistan Müslümanlarını toplama kamplarına mahkum eden Çin’e yönelik Türkiye’nin dile getirdiği tepki dünyada ses getirdi. Camiler ve elçilikler önünde toplanan yüzbinler “Uygur Türkleri yalnız değildir” diye haykırdı. Pekin ise Ankara’ya cevabında, skandal kampları yok saydı.
Türkiye’nin Çin’e yönelik net uyarısı, Doğu Türkistan’daki zulme karşı tepkileri tek ses etrafında birleştirdi. Yurdun pek çok kentinde dün sabah namazının ardından toplanan vatandaşlar, Pekin yönetiminin ‘Sincan’ olarak adlandırdığı bölgede Uygur Türklerine yönelik sürdürdüğü asimilasyonu tel’in etti. Çin’e yönelik protesto dalgası yurtdışına da taştı.
Başta ABD’nin New York şehri olmak üzere bazı ülkelerdeki Çin temsilcilikleri önünde gösteri yapan Müslümanlar, Sincan’daki mazlumların yanında olduklarını haykırdı.
DİĞER ÜLKELER DE KATILMALI
“Çin makamlarını Uygur Türklerinin temel insan haklarına saygı göstermeye ve toplama kamplarını kapatmaya davet ediyoruz. Uluslararası toplumu ve BM Genel Sekreterini de Sincan bölgesindeki insanlık trajedisinin sona erdirilmesi için etkin adımlar atmaya çağırıyoruz” şeklindeki Türk Dışişleri açıklaması İnsan Hakları İzleme Örgütü’nü (HRW) de harekete geçirdi.
HRW Direktörü Kenneth Roth, Uygur Türklerine yönelik ‘korkunç tutumu’ dolayısıyla Çin’i doğrudan eleştiren ilk Müslüman ülkenin Türkiye olduğunu belirterek, “Şimdi diğer hükümetlerin de Türkiye’ye katılma zamanıdır” dedi. Türkiye’nin, Çin’in zorla İslam’ı terk etmeleri için 1 milyon Uygur Müslümanına yönelik toplu tutuklamalarına tepki gösterdiğini vurgulayan Roth, sosyal medya hesabında şunları yazdı:
BM SORUŞTURMA AÇSIN
“Türkiye, (Uygur Türklerinin) ‘toplama kamplarında ve hapishanelerde işkence ve siyasi beyin yıkamaya maruz bırakıldığına’ dikkati çekti. Bu büyük bir mesele: Çin’i Uygur Müslümanlarına yönelik korkunç tutumu dolayısıyla doğrudan eleştiren ilk Müslüman ülke ve bu konuda en güçlü Müslüman çoğunluğa sahip ülkelerden biri. Şimdi diğer hükümetlerin de Türkiye’ye katılma zamanıdır. Bir sonraki adım, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyinin, Çin’in Sincan bölgesindeki Uygurlara ve diğer Müslümanlara yönelik zulmü hakkında soruşturma başlatması olmalıdır.”
- Çin inkar ediyor
- Uygurlara yönelik zulme son verilmesi için Ankara’nın iyi niyetli mesajına Çin’den ciddiyetsiz bir açıklama geldi. Türk Dışişleri’nin tepkisine yazılı bir bildiriyle cevap veren Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği, dünyanın gözü önündeki toplama kamplarını yok saydı. Dışişleri Sözcüsü Hami Aksoy’un sözlerinin gerçeği yansıtmadığını iddia eden Pekin yönetimi, ülkede ‘3 şer güç’ ile mücadele edildiğini, bunların ‘etnik bölücülük, dini aşırıcılık ve şiddet/terör’ olduğunu belirterek, Uygur Türklerini ‘eğitilmesi gereken radikal teröristler’ şeklinde göstermeye çalıştı.
- Müslümanların kamplarda tutulduğunu kabul eden Çin tarafı, fakat bunların toplama kampı değil ‘mesleki eğitim merkezleri’ olarak adlandırdıklarını bildirerek şu iddiada bulundu: “Mesleki eğitim merkezlerinin en önemli hedefi, terör ve aşırıcılıkla mücadeledir; ana programları ‘3 öğrenme ve bir giderme’ olarak özetlenen bu merkezlerin amacı ulusal dili, hukuki bilgileri ve mesleki becerileri öğrenme ve aşırıcılığı gidermedir.”
Soykırıma izin verme
ZİNDANDA 350 BİN KİŞİ
ACININ RENGİ DEĞİŞMİYOR
Van’daki Hüsrevpaşa Camii’nde toplanan vatandaşlardan İMH üyesi Mehmet Garip Cesur ise şöyle konuştu: