Devletin en önemli gelir kalemleri arasında tütün ürünleri gelirken, geçen yıl ‘yasadışı sarmalık tütün ticareti’ yüzünden devlet, yaklaşık 15 milyar liralık vergi kaybına uğradı.
Türkiye’de devletin en önemli vergi kalemleri arasında, tütünden elde edilen geliri yer alıyor. 2019 yılında devlet sigaradan yaklaşık 50 milyar TL ÖTV vergisi alırken bu ÖTV vergilerinde elde edilen gelirin yaklaşık yüzde 36’sına denk geldi. Ancak devletin bu geliri, yasadışı organizasyonların da iştahını kabartıyor.
Yurtdışından kaçak yollarla getirdikleri tütün ürünlerini piyasaya süren organizasyonlar, resmi makamların aldığı önlemler ile büyük darbe yedi. Öyle ki 2014 yılında kaçak satılan sigara, pazarın yüzde 20’sine sahipken alınan önlemlerle bu oran 2019 yılında yüzde 9’un altına indi.
Kaçak sigaraya karşı devletin aldığı önlemler sonucu, milyar dolarlık geliri kaybeden yasa dışı organizasyonlar bu sefer de yöntem değiştirerek sigara kağıdına sarılarak ya da makaronlara doldurularak içilen ‘yasadışı sarma tütün’e yoğunlaştı. Ülke genelinde tütün yetiştirilen illerdeki pazarlardan satın alınªn sarmalık tütünler, vergisiz şekilde tüm ülkeye yayılmaya başladı. Sayıları 25 bini bulan sokak aralarındaki tütüncü dükkanlarında ya da internet üzerinden satışlar en üst düzeye çıktı.
Caydırıcı hiçbir cezası olmayan yasadışı sarmalık tütün ticaretinin bugün yüzde 20 gibi yüksek bir seviyeye çıktığı değerlendiriliyor. 15 liralık bir paket sigaradan 12,8 lira vergi alınırken, yasadışı sarmalık tütün yüzünden devletin ise yılda yaklaşık 15 milyar liralık gelir kaybına uğradığı tahmin ediliyor. Bu tablo geçimini büyük ölçüde yasal sigara satışından sağlayan ve ruhsatlı 150 bin dürüst bakkal esnafının iş ve gelir kaybına neden oluyor.
