Deprem diplomasisi uygulamada: İkili ilişkilerdeki gerilim yerini işbirliğine bıraktı

Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin oluşturduğu zayiatı gidermek için dünyanın dört bir yanından ülkeler seferber oldu. Diplomatik gerilim yaşanan ülkeler de felaket sonrası yardım elini uzatmaktan geri durmadı. İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu ve hükümetinin göreve başlaması sonrası normalleşme dönemindeki pozitif hava, yerini gerginliğe bırakmıştı. Felaket sonrası Azerbaycan’dan sonra en fazla arama kurtarma ekibi yollayan ülke İsrail oldu. Benzer şekilde, Ege ve Doğu Akdeniz'de, Türkiye'ye karşı hasmane tutum izleyen Yunanistanın da depremler sonrası yardım çalışmalarına katılması ve siyasilerin dostane açıklamalarda bulunması "Komşuluk hukukunu hatırladı" yorumuna neden oldu. Ermenistan, ABD ve İsveç’le de yaşanan siyasi gerilim, yaşanan acıyla birlikte rafa kaldırıldı. Gelişmeler, “Deprem diplomasisi” olarak adlandırıldı.

KOMŞULUĞU HATIRLADI

Asrın felaketi’ olarak nitelendirilen şiddetli depremler sonrası, Ege'de provokatif çıkışlara imza atan Yunanistan komşuluğu hatırladı. Yunanistan depremin gerçekleştiği ilk gün bölgeye 21 kişilik arama kurtarma ekibi, beş doktor, iki arama kurtarma köpeği ve tıbbi malzemeler gönderdi. İlerleyen süreçte 5 uçak dolusu yardımda 7 bin 500 battaniye, 1500 yatak ve hem barınma ihtiyacı olarak hem de mobil muayenehane olarak kullanılabilecek 500 çadır yollayan Atina yönetimi, 80 ton gıda yardımı yapmayı planladıklarını duyurdu. Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, pazartesi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı aradı. Avrupa Birliği (AB) liderleri toplantısında konuşan Miçotakis, deprem bölgelerinin inşası için AB çapında ek fon oluşturulacak bir organizasyonun düzenlenmesinde Yunanistan’ın öncü olacağını kaydetti ve “Biz dostuz. Ve bu zor zamanlarda dostluğumuzu ispatlıyoruz” ifadelerini kullandı. Yunan medyası da oluşan sıcak iklimi destekleyen hamlelerde bulundu. Devlet kanalı ERT ''Ben Seni Sevduğumi'' şarkısıyla açtığı yayınında depremi değerlendirdi. Kathimerini gazetesi ise "Hepimiz Türküz" yazan bir karikatür yayınladı.

İSRAİL'DEN ZEYTİN DALI

Depem öncesi dönemde inişli çıkışlı seyreden Tel-Aviv Ankara arasındaki ilişkiler normal seyretmeye başladı. İsrail, "Zeytin Dalı" adını verdiği Türkiye ve Suriye'deki depremzedelere yönelik insani yardım operasyonu kapsamında harekete geçti. Arama kurtarma çalışmalarına 450 kişilik ekip yollayan Tel Aviv yönetimi, yaralılara hizmet verecek bir sahra hastanesi kurdu. Çalışmalar sırasında ileri düzey teknolojik ürün kullanan İsrail ekibi, onlarca kişinin kurtarılmasına ön ayak oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, hayatını kaybedenler için taziye mesajı yayınladı. İsrailli lider, gıda, giyinme, barınma ve tıbbi yardım malzemeleri yollayacaklarını da kaydetti.

WASHINGTON’DAN DESTEK

Ankara-Washington hattında gerilim de yerini itidale bıraktı. Yaşanan felaket, iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların kısa süreli de olsa rafa kalkmasına olanak tanıdı. Depremin ilk günü, 161 ABD personeli, 12 askeri çalışma köpeği ve yaklaşık 77 tonluk özel ekipmanı taşıyan ABD Hava Kuvvetlerine ait iki askeri nakliye uçağı, İncirlik Hava Üssü'ne indi. Önceki gün ise Biden yönetimi, Türkiye’ye 85 milyon dolarlık ek yardım kararı aldıklarını ve ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceklerini açıkladı.

PAŞİNYAN TALİMAT VERDİ

Deprem sonrası Ermenistan yardıma koşan ülkelerden oldu. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın talimatıyla depremlerden etkilenen bölgelere ekipler sevkedildi. Başbakan Paşinyan, mesajında “Türkiye ve Suriye'de çok sayıda can kaybıyla sonuçlanan yıkıcı deprem haberinin üzüntüsünü yaşıyoruz. Kurbanların ailelerine başsağlığı diliyor, yaralılara acil şifalar diliyoruz. Ermenistan yardım sağlamaya hazır” ifadelerine yer vermişti.

İSVEÇ’TEN UZMAN EKİPLİ DESTEK

Terör örgütü PKK,YPG ve FETÖ’yü ülkesinde barındırmaktan çekinmeyen, başkentteki Türk Büyükelçiliği önünde Kuran-ı Kerim yakılmasına ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret içerikli eylemler yapılmasına müsaade eden, bu yüzden Türkiye’nin NATO’ya üyeliğik başvurusunu kırmızı ışık yaktığı İsveç de yardıma koşan ülkelerden oldu. Depremin ikinci günü Stokholm yönetimi, inşaat mühendisleri, bilişim uzmanları ve lojistik uzmanlardan oluşan bir ekibi Türkiye’ye gönderdi. Depremin ardından İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström, 30 milyon İsveç Kronu (54 milyon TL) destek sağladıklarını açıkladı.