Cemal Madanoğlu
104 emekli amiralin, Montrö ve Kanal İstanbul tartışmalarını bahane ederek yayımladığı bildiri “Emekli amiraller darbe mi yapacak?” denilerek önemsizleştirilmek istendi. Ancak yakın tarihteki 9 Subay Olayı, 27 Mayıs, 9 Mart Kalkışması ve hatta 28 Şubat emekli subayların hep darbelerin merkezinde olduğunu gösteriyor. 27 Mayıs’a giden süreçte DP’ye müdahale hazırlığında yakalanan ve “9 Subay Olayı” olarak anılan kalkışmanın aktörlerinden biri emekli Albay Cemal Yıldırım’dı. Yıldırım aynı zamanda CHP’de siyaset yaptı. Emekliliğe sevk edilmek için zorunlu izne çıkarılmış olan Cemal Gürsel, 27 Mayıs 1960’ta darbe olunca gelip cuntanın başına geçti.
104 emekli amiralin hükümete muhtıra vermesi, TSK ile resmi ilişiği kalmasa da cuntacıların asla “emekli” olmadığını ortaya koydu.
Kanal İstanbul ve Montrö bahanesiyle yayınlanan muhtıra, “Emekli amiraller darbe mi yapacak?” denilerek önemsizleştirilmeye çalışılsa da birçok emekli müdahale girişiminde yer aldı.
9 Subay Olayı, 27 Mayıs Darbesi, 9 Mart Kalkışması ve 28 Şubat sürecinde emekli subaylar ana aktörler oldu.
DARBECİLERİN BAŞI OLDU
DARBECİLERİN BAŞI OLDU
- Emekli olduktan sonra darbeciliği devam eden isimlerin 1 numarasında Cemal Gürsel var.25 Ağustos 1958’de Kara Kuvvetleri Komutanı olan Org. Cemal Gürsel, millet iradesine ilk müdahale girişimini göreve geldikten yaklaşık 2 yıl sonra gerçekleştirdi. 3 Mayıs 1960’ta bir mektup yazarak Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın istifasını istedi.Emekliliğe sevkedilmek üzere zorunlu izne çıkarıldı. Ancak 27 Mayıs 1960’ta albay ve daha alt kademedeki subaylar darbe gerçekleştirince yeniden sahne aldı. Fiilen emekli olan Cemal Gürsel, darbeciler tarafından uçakla İzmir’den Ankara’ya getirilerek darbenin başına geçirildi.
HEM CHP’Lİ, HEM EMEKLİ!
HEM CHP’Lİ, HEM EMEKLİ!
Yine 27 Mayıs’a giden süreçte Demokrat Parti’ye karşı müdahale hazırlığında yakalanan ve tarihe “9 Subay olayı” olarak geçen darbe girişimini organize eden isimlerden birisi de emekli Albay Cemal Yıldırım idi.
Aynı zamanda CHP Milletvekili olan Cemal Yıldırım’ın darbe sonrasında yönetimi CHP’ye devretme planları kayıtlara geçmişti.
9 MART: EMEKLİ CUNTASI
9 MART: EMEKLİ CUNTASI
- Resmi olarak emekli olsa da fiili olarak cuntacılığı bırakmayan en önemli isimlerden diğeri de emekli Korgeneral Cemal Madanoğlu.27 Mayıs’ta darbecilerin önde gelen isimlerinden olan Madanoğlu, Milli Birlik Komitesi Güvenlik Komisyonu’nda görev aldı, Ankara Sıkıyönetim Komutanı oldu. Ancak Cemal Gürsel’le arası açılınca görevi bırakıp 1962 yılında emekli oldu. Emeklilik de Madanoğlu’nu durdurmadı.Harp Okulu Komutanı olan Kurmay Albay Talat Aydemir’in 22 Şubat 1962 ve 20 Mayıs 1963 darbe ayaklanmasının ardındaki isimdi. 9 Mart 1971 darbe teşebbüsünün bir numarası da yine“emekli Korgeneral”Cemal Madanoğlu idi. Bu darbe girişiminde de Madanoğlu’na daha önce emekli edilen pek çok asker destek verdi.
DARBE AŞKI İDAMLA BİTTİ
DARBE AŞKI İDAMLA BİTTİ
Emekli olmayan darbecilerden biri de Harp Okulu Komutanı olan Kurmay Albay Talat Aydemir. 27 Mayıs’ın ardından kurulan koalisyon hükümetlerini eleştirerek darbe hazırlığı yapan Aydemir, fark edilince görev yeri değiştirildi, bazı isimler de tutuklandı.
Ancak bu Aydemir’i durduramadı. Ankara’daki askeri birliklerin bir bölümünün katılmasıyla 22 Şubat 1962’de bir darbe düzenledi. Ordu destek vermeyince Aydemir teslim olup emekliye sevkedildi. Aydemir’in darbe hevesi devam etti.
20 Mayıs 1963’te, Kara Harp Okulu’nun katılmasıyla ikinci bir darbe girişiminde bulundu. Bu ayaklanma da bastırıldı, yapılan yargılamaların ardından “emekli” Albay Talat Aydemir idam cezası aldı.
5 Temmuz 1964’te Ankara’da asılarak idam edildi.
Çevik Bir güdümlü eylemler
Çevik Bir güdümlü eylemler
28 Şubat’a giden süreçte de emekli subaylar önemli rol oynadı.
28 Şubat sürecine ilişkin yürütülen soruşturma dosyasına giren bir belge, dönemin kudretli komutanlarından Org. Çevik Bir’in Refah-Yol Hükümeti’ni yıpratmak ve istifaya zorlamak için çalışmalar yürüttüğünü ortaya koymuştu.
Bu kapsamda emekli subay ve astsubaylara DYP Genel Merkezi önünde gösteriler düzenletildiği, kampanyalar başlatıldığı belirtilmişti. Emekli subaylar 28 Şubat sürecine ilişkin darbecilerin yargılandığı davayı da gösterilerle protesto etmişti.
31 Mart’ta bile varlar
31 Mart’ta bile varlar
- Tarihçiler de darbeci askerlerin emekli olmalarına rağmen birçok darbe girişiminin merkezinde olduğunu vurguluyor. Tarihçi-Yazar Şeref Yumurtacı şöyle konuştu:“31 Mart vakasında askeriyeden uzaklaşmış askerlerin Sultan Abdülhamid’i tahttan indirdiğini görüyoruz. İlk darbe 1960 Adnan Menderes ve arkadaşlarının idamı. Darbeyi planlayanların arasında emekli askerler de vardı. Şöyle bir gelenek var. General ve amiral rütbesine ulaşmış askerlerin yetiştirdiği, referans olduğu kişiler olur. Emekli olunca askeriyeyle işleri bitmez. En başta Cemal Gürsel emekli bir askerdi. 27 Mayıs’tan sonra Milli Birlik Komitesi’nin başına geldi. 12 Eylül döneminde Kenan Evren’in emekli paşalarla yediği yemekleri de biliyoruz.”
ORDU İÇİNDE ETKİLERİ SÜRÜYOR
ORDU İÇİNDE ETKİLERİ SÜRÜYOR
27 Mayıs öncesinde İstanbul Emniyet Müdürü olan ve Yassıada’da gördüğü işkencelerden dolayı hayatını kaybeden Faruk Oktay’ın oğlu Emre Oktay, Cemal Gürsel ve ‘9 Subay Olayı’na dikkat çekti. Generallerin emekli olduktan sonra da askerler üzerinde etkili olduğunu vurgulayan Oktay,
“104 emekli amiralin yazdığı bildiri darbe bildirisidir. Çok kötü. Hepimizde bir darbe travması var. Elim ayağım titredi. Siyaset yapmak istiyorsanız politikaya girin. Emekli olduktan sonra görevleri devam ediyor. Korkunç bir olay bu”
şeklinde konuştu.
#Montrö
#Kanal İstanbul
#Amiral
#9 Subay Olayı
