Cumhurbaşkanı Erdoğan, Balkanlara ziyaret öncesi açıklamalarda bulundu. Erdoğan, ''Bosna Hersek'in toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Balkanların huzuruna desteğimizi vurgulayacağız. Türkiye ile Bosna Hersek arasında hali hazırda çok iyi seviyede bulunan ikili ilişkilerimizi gözden geçireceğiz. Müşterek faaliyetleri de ele alma imkanı bulacağız. Merhum Aliya İzzetbegoviç'in kabrini ziyaret edeceğiz'' ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Balkan turunun ilk durağı olan Bosna Hersek'e hareketi öncesinde Esenboğa Havalimanı'nda basın toplantısı düzenledi, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bu sene Bosna Hersek ve Hırvatistan ile diplomatik ilişkilerin tesisinin 30. yılını idrak ettiklerini ifade eden Erdoğan, Türkiye olarak Balkanlar'ın istikrarı, gelişmesi ve Avrupa Atlantik yapıları ile bütünleşme sürecini destekleyen bir politika izlediklerini belirtti.
Ziyaretin ana gündemi Bosna Hersek'teki siyasi kriz
Erdoğan, köklü tarihi, beşeri ve kültürel bağların bulunduğu bu coğrafya ile irtibatlarını güçlü tutarken gerilimlerin de önde geçmeye çalıştıklarını söyledi. TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı, Türk Hava Yolları, TRT ve belediyelerin hayata geçirdikleri projelerle bu coğrafyanın kalkınmasına destek verdiğini anlatan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
- "Haziran ayında faaliyete geçen TRT Balkan Haber Platformu'nun bölge dillerinde yaptığı yayınlarla önemli bir boşluğu doldurduğunu görüyoruz. Devletimizin kurumlarının yanında sivil toplum örgütlerimizin, iş dünyamızın da bizleri gururlandıran işlere imza atmasından memnuniyet duyuyoruz. Ülkemizin dengeli ve adaletli tutumunun bu coğrafyadaki tüm halklar tarafından takdirle karşılandığını da şahit oluyoruz. Bu duruşumuzu önümüzdeki dönemde de sürdüreceğiz. Ziyaretimin ana gündemini Bosna Hersek'te bir yılı aşkın süredir devam eden siyasi krize yönelik çözüm çabaları oluşturacaktır. Tüm temaslarımda, Balkanlar'ın huzur ve istikrarı için hayati önemi haiz Bosna Hersek'in toprak bütünlüğüne ve egemenliğini olan desteğimizi vurgulayacağım."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölge ile ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesine yönelik güçlü iradelerinin göstergesi olarak her 3 ülkede de düzenlenecek iş forumlarına katılacağını dile getirdi.
Bosna Hersek'te Devlet Başkanlığı Konseyi Üyeleri ve parlamentonun 2 kanadını oluşturan Temsilciler ve Halklar Meclislerinin başkanlık divanı üyeleri ile bir araya geleceğini söyleyen Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Türkiye ile Bosna Hersek arasında hali hazırda çok iyi bir seviyede olan ikili ilişkilerimizi gözden geçireceğiz. Önümüzdeki dönemde gerçekleştireceğiz müşterek faaliyetleri de ele alma imkanı bulacağız. Bu vesileyle Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç'in kabrini ziyaret edeceğiz. Yapımı Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce tamamlanan Bosna Hersek İslam Birliğinin yeni idari binasında Bosna Hersek'teki müftülerle bir araya geleceğiz."
"Sırbistan önemli bir ortak"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek'in ardından Sırbistan'ın başkenti Belgrad'a geçeceklerini aktardı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile ikili ve heyetler arası görüşmeler gerçekleştireceğini anlatan Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
- "Sırbistan ile karşılıklı olarak mevcut iş birliğimizi her alanda geliştirme iradesine sahibiz. Sayın Vucic ile yapacağımız görüşmelerde ikili ilişkilerimizi tüm boyutlarıyla ele alacağız. İş birliği imkanlarını ve atabileceğimiz müşterek adımları da istişare edeceğiz. Ayrıca Türk firmaları ve 1500 vatandaşımızın emekleriyle katkı sağladığı Belgrad'ın prestij projesi Waterfront'u Sayın Vucic ile ziyaret edeceğiz. Sayın Vucic ile Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası konular hakkında da görüş alışverişinde bulunacağız. Sırbistan, Balkanlar'da barış ve istikrarın korunmasında birlikte çalıştığımız önemli bir ortaktır. Geçen sene açılan Yeni Pazar Başkonsolosluğumuz ve geçtiği hafta Niş'te faaliyete geçen konsolosluk ofisimiz Sancak bölgesi ile bağlarımızı pekiştiriyor."
Erdoğan, Sırbistan'daki temaslarının ardından Zagreb'e geçeceklerini ifade etti. Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic ve Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic ile ayrı ayrı görüşeceğini dile getiren Erdoğan, muhataplarıyla Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunacağını bildirdi.
Hırvatistan'ın son yıllarda Türk firmalarının ilgisinin arttığı, turizm, enerji ve altyapı gibi alanlarda önemli projelerin üstlenildiği ülkeler arasında yer aldığını, ikili ticaret hacminin de hızla yükseldiğini anlatan Erdoğan, ziyareti vesilesiyle TİKA'nın desteğiyle Hırvatistan'ın Sisak şehrinde inşa edilen cami ve İslam Kültür Merkezinin açılışını da yapacaklarına değindi.
"Büyük ihtimalle Vucic ile ayrıca görüşeceğiz"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
"Yaz aylarında Sırbistan ile Kosova arasında zaman zaman yükselen gerilim söz konusu. Gerilim yeniden yükselebilir mi? Türkiye'nin tutumu ne olur?" sorusu üzerine Erdoğan, Mitroviça'nın Sırpların ağırlıklı olduğu bir bölge olduğunu ve bu bölgede de geçmişten bu yana arzu edilmeyen sıkıntıların yaşandığını belirtti. Erdoğan, "Orada ağırlıkta şu anda da üç başkandan bir tanesi durumunda olan isim vermeme gerek yok değerli arkadaşımız, bu sırada kendileriyle de bundan önceki görüşmelerimizde gerek Türkiye'de gerekse Bosna Hersek'te bize karşı çok olumlu yaklaşımda bulunarak, yani 'Türkiye'nin bu noktadaki yaklaşımlarına ben de olumlu bakarım' gibi ifadeleri hep var. Bu seyahatte büyük ihtimalle bu konuyu da tabii Vucic ile ayrıca görüşeceğiz. Temennimiz odur ki oradaki sıkıntıları da Vucic'in ağırlık koymasıyla aşarız diye düşünüyorum" değerlendirmesini yaptı.
"Bir gece ansızın gidebiliriz"
"Yunanistan Ege'de S-300 bataryaları ile Türk jetlerine radar kilidi atıldı. Türkiye radar kilidinin kayıtlarını NATO ile paylaşacak. NATO'dan nasıl bir adım bekleniyor?" sorusuna Erdoğan, şu yanıtı verdi:
- "Bu konuyla ilgili olarak Savunma Bakanlığımız gerek NATO Genel Sekreteriyle gerek diğer temsilcileriyle bu görüşmeleri sürdürüyor. Bu kilit atma olayı noktasında hassasiyetimiz kararlılıkla devam ediyor. Yunanistan bunun farkında. Bunun farkında olduğu için kendilerine onlar da bir çekidüzen verme yoluna girmiş vaziyetteler. Özellikle son hafta içerisinde yaptığım konuşmalarda oraya yönelik açıklamalarım zannediyorum sizlere de yansımıştır. Bundan sonraki süreçte de Yunanistan Türkiye'yle nasıl bir ilişki içerisinde olacağının herhalde kararını çok daha düşünerek verecektir. Aksi takdirde hep söylediğim gibi yine söylüyorum bir gece ansızın gidebiliriz."
"Doğal gaz noktasında herhangi bir sıkıntımız yok"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Avrupa'da doğal gaz krizi var, bu kışı zor geçirecek gibi görünüyor.
- Türkiye'nin doğal gaz tedariki konusunda herhangi bir sıkıntısı var mı?" sorusu üzerine, şunları kaydetti:
- "Şu anda bizim doğal gaz noktasında herhangi bir sıkıntımız yok. Tabii Avrupa aslında ektiğini biçiyor. Tabii Sayın Putin'e karşı Avrupa'nın tutumu, yaptırım uygulamaları, ister istemez tabii Putin'i de onlara karşı 'Siz böyle yapıyorsanız ben de böyle yaparım.' noktasına getirmiştir ve Putin de kendisi elindeki bütün imkanlarını ve silahlarını kullanmaktadır. Bunların da en önemlisi doğal gazdır. Maalesef istemeyiz ama böyle bir durum şu anda Avrupa'da gelişiyor ve Avrupa bu kışı hakikaten ciddi sıkıntılarla geçirecektir diye düşünüyorum. Bizim böyle bir sıkıntımız yok."
