Moderatör TRT World Haber, Program ve Görsel Direktörü Fatih Er'in, Birinci Dünya Savaşı'ndan ders alınamadığı değerlendirmesi üzerine, ibret alınırsa tarihin tekerrür etmeyeceğini söyledi.
Erdoğan, gayretler sarf edilmesine rağmen İkinci Dünya Savaşı'nın patlak verdiğini dile getirerek, yeni oluşumların da adaletin tesisi için arandığını, Birleşmiş Milletlerin (BM) bu adalet tesisi arayışının bir ürünü olduğunu kaydetti.
BM'nin bu adalet arayışının bir tesisi olması için kurulmasına rağmen şu an itibarıyla gelinen noktada BM'nin ne yazık ki bu adalet arayışına hala bir cevap oluşturamadığını belirten Erdoğan, şöyle devam etti:
Erdoğan, merhum Kofi Annan'la bu konuda çok yoğun çalışmaları olduğunu dile getirerek, ancak herhangi bir netice alınamadığı gibi orada varılan kararın tam aksi bir netice çıkmasına rağmen ne yazık ki Güney Kıbrıs'ın oranın kararlarının tam tersine referandum neticesi verdiğini, 'almayacağız' demelerine rağmen Güney Kıbrıs'ın Avrupa Biriliği'ne alındığını anımsattı.
Bunların adalete aykırı girişimler, hamleler olduğunu kaydeden Erdoğan, bunun BM'nin de itibarının kaybına neden olduğunu vurguladı.
Erdoğan, bu şekilde işin bir yerde tıkandığını ifade ederek, o dönemin ABD Başkanı Bush'ın kendisinin de olduğu bir görüşmede Colin Powell'e "Bu işi sen çözeceksin, sana bu görevi veriyorum." talimatı verdiğini, ancak bir netice alınamadığını, sonrasında gelen başkanların da bu sorunu çözemediğini söyledi.
Bir çok zirveler, toplantılar yapıldığını maalesef hep beklenenin Türkiye'den olduğunu vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yapılanın, uygulamaların böyle olmadığını ifade ederek, BM Güvenlik Konseyi'nde dünyanın temsil edilmediğini, temsil edilen ülkelerin kıtalara dağılımına bakınca da dünyanın temsil edilmediğini dile getirdi.
"Biz diyoruz ki bütün kıtaların temsil edildiği bir BM Güvenlik Konseyi'nin olması lazım. Burada Asya da Afrika da, Avrupa da olması lazım. Bunun yanında daha ötelere gidelim, 7 kıtanın yer aldığı bir BM Güvenlik Konseyi." diyen Erdoğan, bunun başarılması gerektiğini, bunu da dünyadaki siyasilerin yapacağını anlattı.
Erdoğan, "Bu 5 daimi üyenin işine gelir mi? Gelir veya gelmez." diyerek, bunun BM Genel Kurulu'nda gündeme gelmesi, tartışılması, dünyada bunun artık tamamen akıllara yerleştirilmesi, bütün algı çalışması yapılması ve ona göre adımın atılması gerektiğini belirtti.
Artık dünyanın Birinci Dünya Savaşı'nın, İkinci Dünya Savaşı'nın dünyası olmadığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
"Emperyal, sömürgeci bir mantıkla mücadele verenlere karşı Türkiye küresel güçleri yanına toplamak suretiyle bir adım atmanın gayreti içerisinde. Biz bunu yapıyoruz. Bu konuda da özellikle de küresel güçleri kabullenmiş, bunun mücadelesi içinde olan dünya ülkeleri zaten bu yaklaşımımıza olumlu bakıyor. Hangileriyle ikili görüşmeler yapsak, oturup müzakerelerde bulunsak, paneller, sempozyumlarda bunları konuşsak hepsi de haklılığımızı teyit ediyor. Ediyorlar da adımı atma noktasında acaba nereye varacağız? Mesele orada. Bunun için de çalışacağız. Tabii bu yollar öyle kolay alınmıyor. Biraz mücadele gerekiyor, biraz zaman istiyor. Adımları atarken dünyadaki özellikle de 5 üye içerisinde durumu nereye taşırız, bunlar önemli. Yoksa geçici üyelerin BM'de kıymeti harbiyesi var mı? Yok. Geçici üyeler sadece daimi üyelerin işaretine göre elini kaldırır indirir. Yaptığı iş budur. Bir de geçici üye seçilmek için de ellerinden geldiği kadar çırpınırlar. Halbuki geçici üye olsan ne yazar, olmasan ne yazar. Hiçbir kıymeti harbiyesi yok. 'Sadece BM'nin geçici üyesidir' diye bir sıfat kazanırsın."
İdlib'in Halep'in bir sürgün yeri haline geldiğini, Halep'ten kaçanların İdlib'e gittiğini ve oranın nüfusunun 3,5 milyona tırmandığını ifade eden Erdoğan, İdlib'in Türkiye'ye sınır olduğunu, varil bombaları ve konvansiyonel yüksek dozlu silahlar vurmaya başlayınca bu insanların Türkiye kaçmak zorunda kalacaklarını dile getirdi.
Erdoğan, özellikle de Samandağı, Yayladağı ve Hatay'dan Türkiye'ye giriş yapma yoluna gidileceğini belirterek, şöyle devam etti:
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 10 maddelik bir muhtıra veya bir mutabakatın savunma bakanlarınca kendi önlerinde imzalandığını belirterek, bu mutabakatı o akşam atılan imzalarla devreye soktuklarını anlattı.
Erdoğan, Türkiye'nin İdlib'in çevresinde 12 gözlem noktası olduğunu, onun arkasında 10 tane Rusya'nın, onun arkasında da 6 tane İran'ın gözlem noktaları bulunduğunu dile getirerek, 15 kilometre ile 20 kilometrelik bir koridorun çok büyük önem arz ettiğini söyledi.
Bu koridorun güvence altına alınmasının İdlib'in güvence altına alınması anlamına geldiğini vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
Erdoğan, bunların dışında da bazı tedbirler aldıklarını, adımlar attıklarını vurgulayarak, Türkiye'de 3,5 milyon mültecinin artık kamplarda olmadığını, çadır kampların artık peyderpey kaldırıldığını, oradakileri konteyner kentlere ve şehirlere taşımaya başladıklarını söyledi.
Batı'ya ve dünyaya bakıldığında oralardaki durumun maalesef çok farklı olduğunu, "Onlar gibi davranamayacağız" diyerek ellerinden gelenleri yaptıklarını vurgulayan Erdoğan, "Ama İdlib'de de gerçekten Sayın Putin'in gayet olumlu yaklaşımı var. Aynı şekilde İran'ın son İdlib'le ilgili aldığımız kararda olumlu yaklaşımı İdlib'e yönelik herhangi bir operasyonun içinde olmayacaklarını dair verdiği sözler var. Buralardan hareketle de bu adımları atmış oldu.' diye konuştu.
Oturumun moderatörlüğünü yapan TRT World Haber, Program ve Görsel Direktörü Fatih Er'in sorularını yanıtlayan Erdoğan, İstanbul'da Rusya, Fransa, Almanya'nın da katılacağı 4'lü zirvenin yapılacağını belirterek, zirvenin bu ay sonu veya kasım başında olacağını söyledi.
Erdoğan, bu dörtlü zirveden iyi bir netice almayı umduklarını anlatarak, "Şimdi bir de bir small grup oluştu. Bu small grupla neler yapılır, neler edilir bilemiyorum çünkü small grubun içinde Türkiye yok, Suriye yok, Rusya yok. Kim var? Almanya, Suudi Arabistan, Fransa ve Ürdün'ün bulunduğu 7 ülke var. Bizim şimdi 911 kilometre kuzeyde sınırımız var, 115 kilometre de batıda sınırımız var. Burada Türkiye yok, bunu anlatmak artık bize zor gelmeye başladı." diye konuştu.
Türkiye'nin Somali'deki faaliyetlerine de değinen Erdoğan, Somali'ye ilk gidişinin, eşi Emine Erdoğan'la birlikte olduğunu anlattı.
Erdoğan, o zaman oraya hiçbir dünya ülkesi ile uluslararası kuruluşun gelmediğine işaret ederek, şöyle devam etti:
"STK'larımızla Kızılay, AFAD ile gittik. O gidişimizin anlamlı bir şeyi de şuydu, dedik ki 'bizim burada büyükelçiliğimiz yok, burada büyükelçilik kurmamız lazım' dedik. O zaman bize 85 dönüm bir arazi, Somali yönetimi söz verdi. 85 bin metrekarelik bir alanda, şu anda bizim dünyadaki en büyük büyükelçiliğimiz Somali'dedir. Dünyanın en güçlü ülkelerinin orada büyükelçilik binası yok. Havaalanında konteynerler içinde büyükelçilik binaları var. Amerika'nın, İngiltere'nin öyle. Gelip de orada büyükelçilik binası, bugüne kadar yapmadılar ve ama biz yaptık ve biz orada şu anda Somali ordusuna eğitimi falan orada biz veriyoruz. Niye? Yoksa Somali yönetimini teröre kurban edeceksiniz. Orada Eş Şebab var, onlara mı bırakalım. Bir taraftan DEAŞ meaş diyoruz. Oranın DEAŞ'ı da Eş Şebab. Peki bunlara nasıl destek vereceğiz. Biz verdik, Kızılayımız, AFAD'ımız daima orada. Hastaneler yaptık, okullar yaptık. Hastanelerimizde, okullarımızda devamlı oradayız. Niye? Elimizi uzatacağız."
Erdoğan, Eş Şebab'ın oradaki özelliğinin farklı olduğunu, örgütlerin oraların meclislerine dahi dolaylı yollardan sızdıklarını aktararak, bunların aşılabilmesi için oradaki yönetimleri güçlendirmeleri gerektiğine vurgu yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunun için de dünyanın oralarda diplomatik temsilciliklerini açması gerektiğine dikkati çekerek, "Afganistan'da da neden sonra ancak bu tür büyükelçilikler vesaire açılmıştır. Ama bakın o günden bu güne hala Afganistan'da bombalamalar duruyor mu? Durmuyor. Örgütler hala icraatlarına devam ediyor ama oralardaki yönetimlerin güçlendirilmesi lazım ki onlar da terörle mücadeleyi daha rahat yapabilsinler, yoksa işler öyle kolay değil, zor." ifadelerini kullandı.
Terörle mücadelede bayağı kabiliyetleri bulunduğunu söyleyen Erdoğan, "Bugün bizim 7 şehidimiz var. 7 Mehmedimiz şehit oldu. Duracak mıyız? Durmayacağız. Onlar bizden 7 şehit alacak, biz onlardan 700 tane teröristi öldüreceğiz, üzerine üzerine gideceğiz. Kesinlikle durmak yok. Terörün bedelini onlara, o teröristlere ödeteceğiz ve bunda kararlıyız. O insanların da bizim bu tecrübemizi görerek mücadelelerini ona göre sürdürmeleri lazım." dedi.
Birleşmiş Milletler konuşmasında büyük devletlerin teröre destek verdiğine vurgu yaparak "Bir gün o terör gelir ve sizi vurur" ifadeleri hatırlatılan Erdoğan, şunları söyledi:
"Suriye'de 19 bin tır silah, mühimmat, araç, gereç, oradaki terör örgütlerine getirildi. Kim tarafından? Amerika tarafından. 3 bin kargo uçak, silah, mühimmat, araç, gereç oraya getirildi. Şu anda Suriye'nin kuzeyinde 22 tane Amerika'ya ait üs var. Bunlar güçlendiriliyor, neyle güçlendirilecek. İşte bu getirilen silah, mühimmat, araç, gereç, bunlarla. Benzer şekilde 5 üs de Rusya'nın var. Bütün bunlar acaba niçin buralarda kuruldu, niçin bunlar var? Bir taraftan lafa geldiği zaman 'Suriye'nin toprak bütünlüğü' diyeceksiniz. Öbür taraftan getirip 22 tane üssü orada kuracaksın. Öbür taraftan 'Deyrizor petrollerini kim paylaşacak, nasıl paylaşacak?' bunların hesabını yapacaksın. Öbür taraftan Suriye fakirlik, garip gureba böyle bir durumun içerisinde diyeceksin, ondan sonra da bize 'burayı terk etmeniz lazım' diyeceksin. Hayır, biz orayı terk etmeyeceğiz. Ne zaman ki Suriye halkı seçimlerini yapar, seçimlerini yaptıktan sonra biz Suriye'yi sahiplerine terk eder, oradan ayrılırız ama şu anda Amerika'yı oraya devlet davet etmedi ama Amerika orada. Rusya'yı devlet davet etti. Biz de diyoruz ki burada sulhü sükun sağlansın, çünkü oraya bizi Suriye halkı, davet etti. 'Bizi kurtarın' dediler, 'gelin' dediler. İdlip'te İdlip halkı bizi davet etti. Afrin'de öyle. Biz onların daveti üzerine buralara gittik çünkü nerede bir mazlum varsa biz elimizden geldiği kadar orada yardıma koştuk, koşmaya devam edeceğiz."
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, devlet destekli terör karşısında uluslararası bir mekanizma kurmanın mümkün olup olmadığı sorusu üzerine, bunun mümkün olduğunu söyledi.
Bunun da en önemli mekanizmasının Birleşmiş Milletler olduğunu aktaran Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nden alınacak kararlarla burada bu adımları atmak mümkün. Birçok yerde mesela bizler geçmişten bugüne Somali'de, Kosova'da Türkiye'ye birçok görevler verildi. Bu görevler bize verildiği zaman da biz gittik görevlerimizi yaptık. Benzer bütün bu noktada devlet terörü estirenlere karşı BM'nin alacağı kararlarla birçok adımlar atılabilir. Bunun da bana göre ana mercii, Birleşmiş Milletler'dir, Birleşmiş Milletler Güvenik Konseyi'dir. Mesela Kudüs konusunda bir adım atıldı. Kim attı, bu adımı? Birleşmiş Milletler attı. Bizler müracaatımızı yaptık bunun sonucuna Birleşmiş Milletler oylamasını yaptı ve bu oylama neticesinde de Kudüs'le ilgili karar istediğimiz doğrultuda çıktı. Bu kararı istemeyenler olabilir. Nitekim istemediler. O zaman Amerika'nın yanında 7 ülke yer aldı ama bunun karşısında 127 ülke bizim önergemizi destekledi ve böyle bir karar çıktı."
Erdoğan, Amerika'nın büyükelçiliğini Kudüs'e taşımasından herhangi bir zarar görmeyeceklerini ifade ederek, şunları söyledi:
"Ama insanlık bunu çok iyi biliyor ve kaydediyor çünkü orası 3 dinin başkentidir ve 3 dinin orada hakkı var, hesabı var. Temeline bakarsak orada aslında Müslümanlar ve Hristiyanların özellikle bir altyapısı var. Orayla ilgili çok çalışmalarım var. Belediye başkanlığından itibaren oranın özellikle yeraltı çalışmalarını yaptırdım ve o çalışmayla da nereden nereye geldiğimizi gösteren kitapçıklar hazırlattık. O zaman ilgili mercilere gönderdim ama şu anda orada bir gasp söz konusu. Sene 1948 Filistin'in toprak bütünlüğü neydi, İsrail'in neydi. Sene 2018 şu anda Filistin'in toprak bütünlüğü ne, İsrail'in ne. Tam tersine döndü. Yani 1948'deki Filistin maalesef şu anda yok o zamanki İsrail, şu anda yok tam değişti. Şu anda İsrail devasa büyüdü, Filistin de devasa küçüldü. Bu tabloları adalet anlayışının olduğu bir dünyanın çözmesi lazım, seslendirmesi lazım. İşte o yüzden söylüyorum, Birleşmiş Milletler'in ciddi bir reforma ihtiyacı var."
TRT World Haber, Program ve Görsel Direktörü Fatih Er'in sorularını yanıtlayan Erdoğan, "AB sonuna yaklaşıyor mu " sorusuna karşılık, kendisinin de o işaretleri gördüğünü söyledi.
"Bir an önce yaklaşılsa da biz de kendi istikametimizi çizsek diye düşünüyorum" diyen Erdoğan, şöyle devam etti:
Erdoğan, "Türkiye'nin AB'nin bütünlüğünü korumaya yönelik bir önerisi var mı?" sorusuna şöyle cevap verdi:
"Niye olmasın, biz AB'yi parçalama için yaratılmadık. AB ne kadar güçlü olursa biz de o kadar güçlü oluruz. Bizim AB'ye katacağımız çok şey var onların da bize katacağı çok şey olabilir. Bu mantıkla giderse bize düşen de yarın gazetelere iyi bir başlık olur.... Bize düşen de herhalde 81 milyona gitmek 81 milyon ne karar veriyor ona bakmak."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB'deki İslamafobi ile ilgili olarak, şunları kaydetti:
TEKNOFEST organizasyonuna değinen Erdoğan, "Bunların hepsi bir şeyin işaretidir. Artık işaret fişeği atıldı. Gerisi gelecek." dedi.
Şunu bir defa kaydetme lazım 1915’te alınan bir karar var. Orada alınan kararla kimyasal silahlar yasaklanmış. Ben de diyorum ki bir insanın canını alıyorsa hangi araç olursa olsun bunun karşısındayım. Konvansiyonel silahlarla 1 milyon Suriyeli öldü. Kimyasal silahlarla aldatmayın.