Libya’da kalıcı ateşkes ve siyasi çözüm için toplanan Berlin Konferansı, istikrarın tesisinde önemli bir kapı açtı.
Moskova Zirvesi’ne de atıfta bulunulan 55 maddelik bildiride, ülkede barışın tesisi için atılacak adımlar sıralanarak uluslararası topluma destek çağrısı yapıldı. Bildiride Türkiye ve Rusya’nın 12 Ocak’ta Moskova’da ateşkes ilanıyla başlattıkları girişimin memnuniyetle karşılandığı vurgulandı.
BM nezdinde, ülkedeki tek meşru yönetim olan Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin bu özelliği, “Libya Siyasi Anlaşması’nın siyasi çözüm için önemli bir yol haritası olduğu” notuyla vurgulandı. Bildiride, işleyen bir başkanlık konseyi kurulması ve parlamento tarafından onaylanan birleşik, kapsayıcı ve etkili bir Libya hükümetinin kurulması çağrısı da yapıldı.
Sonuç bildirisinde, Avrupa’nın endişesi olan göçmen sorununa ilişkin de önemli mesajlar yer aldı. Yerinden olmuş kişiler, göçmenler, sığınmacılar ve mahkumlar dahil sivil nüfusun korunmasına yönelik önlemler alınması gerektiği vurgulandı. Göçmenler ve sığınmacılara yönelik uluslararası hukuk ve standartları karşılayan bazı insani uygulamalara yönelik çağrıda bulunuldu.
Bildirgede, ateşkesin uygulanmasını kontrol edecek ve denetleyecek teknik komiteler kurması için BM’ye çağrıda bulunulurken, aynı zamanda BM’nin taraflar arasında ateşkes müzakerelerini kolaylaştırıcı rol oynaması talep edildi. Yine BM himayesinde Berlin zirvesi sonrasında koordinasyonu sürdürmek için bir Uluslararası İzleme Komitesi oluşturulacağı duyuruldu.
Ümitliyim
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, konferansta kapsamlı bir ateşkese doğru önemli mesafe kat edildiğini belirterek “Hala yapılacak çok iş var. Karmaşık bir savaş alanı fakat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Başkan Putin’in, Başbakan Merkel’in ve BM Özel Temsilcisi Selame’nin samimi taahhütleri oldu. Riskleri azaltıp ateşkesi hayata geçireceklerini dile getirdiler” dedi. Pompeo, süreci yakından takip etmeyi sürdüreceklerini belirterek, “Artık daha az şiddet olacağı konusunda ümitliyim” ifadesini kullandı.
Sürecin kilit aktörü olduk
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Türkiye’nin süreçteki kilit rolüne, Twitter’dan paylaştığı bir mesajla işaret etti. Kalın, “Berlin Zirvesi, Libya’da çatışmaların durması ve siyasi çözüm için önemli bir fırsattır. Cumhurbaşkanımızın etkin ve çok yönlü diplomasisi, Türkiye’yi sürecin kilit aktörlerinden biri yapmıştır. Türkiye, vekalet savaşlarına karşı yapıcı ve barışçıl politikasını sürdürecektir” ifadelerini kullandı.
Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Fayiz es-Serrac, Berlin Zirvesi ile ilgili konuştu. Serrac, “Berlin’deki ateşkes çağrısına ve siyasi görüşmelere saygı duyuyoruz fakat Hafter’le bir daha masaya oturmayacağım” dedi. Hafter’in kilit konumdaki bazı limanları kapatmasına tepki gösteren Serrac, yabancı güçlerin Hafter’e baskı uygulayıp bunları açtırmazsa bunun korkunç bir sonucu olacağını söyledi. Serrac, “Eğer böyle devam ederse durum felaket bir hal alacak. Umarım yabancı ülkeler bu konuyu yakından takip eder” diye konuştu.
Yine ihlal
- Libya’nın doğusunda darbeci Hafter’e bağlı milisler, yine ateşkesi ihlal etti. Libyalı taraflar Berlin Konferansı’nda sahadaki ateşkese bağlı kalacakları vaadinde bulunsa da başkent Trablus çevresinden patlama sesleri gelmeye devam ediyor. Uluslararası meşruiyete sahip Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne bağlı güçlerin yürüttüğü Burkan el-Gadab Operasyonu Sözcüsü Abdulmalik el-Medeni, Hafter milislerinin Ayn Zara, Selahaddin ve Remle cephelerinde rastgele havan ve roket atışı yaparak ateşkesi ihlal ettiğini söyledi.
