AYİM'in kararı Anayasa ihlali

Darbeye teşebbüs iddiasıyla Balyoz davasında yargılanan sanıklar Tümgeneral Gürbüz Kaya ile Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül'ün, Tümgeneral Halil Helvacıoğlu ise İçişleri Bakanı Beşir Atalay'ın 22 Kasım tarihli imzalarıyla açığa alındı. Yargılamaları devam eden komutanlar, işlemlerin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde (AYİM) dava açtı. Dava dün esastan görüşüldü.

AYİM, bu subayların taleplerini yerinde görerek, bir üst rütbeye yükseltilmeleri gerektiği kararını verdi. Karar mahkemenin Daireler Genel Kurulu'nca oy birliği ile alındı. Bu karar üzerine hükümetin yapacağı tek şey karar düzeltme istemi olabilir ancak bu isteme de yine aynı üyeler bakacağı için kararın aksine bir sonuç çıkması da beklenmiyor. Hükümet bu durumda 60 gün içinde yeni bir kararname ile Balyoz sanığı subayların terfilerini düzenlemek zorunda kalacak. Hukuk çevreleri hükümetin sanık subayları hemen emekliliğe sevk etmesi gerektiği görüşünde birleşiyor.

Karara ilk tepki AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ'dan geldi. AYİM'in aldığı kararı eleştiren Bozdağ, "AYİM'in almış olduğu bu karar Anayasanın ihlalidir” dedi. AYİM, ön inceleme safhasında bu davayı reddetmesi gerektiğini anlatan Bozdağ, “Ortada açık bir Anayasa ve yasa ihlali vardır. YAŞ'ın terfi kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır. Çok açık bir hüküm. Bunu yorumlamak için AYİM başkanı veya üyesi olmaya gerek yok. Mahkemenin talebi işin esasına girmeden reddetmesi gerekirdi. Açık bir Anayasa ihlalidir” dedi.

AYİM kararının 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na aykırı olduğu belirtildi. Personel Kanunu'nun 65. maddesine göre, açığa alınanların terfileri ve kademe ilerlemeleri yapılamıyor. Balyoz sanığı subayların YAŞ kararını dolayısıyla da açığa alınmadan önceki işlemin iptalini istedikleri gibi bir durum söz konusu olsa bile halen bu komutanların açıkta bulunmalarının 926 Sayılı Personel Kanunu'nun 65. maddesinin e fıkrasına aykırı olduğu kaydedildi.

AYİM'in daha önceki kararlarına da bakıldığında bu kararın sürpriz olmayacağını ifade eden hukuk çevreleri ise yargıda çok başlılığa vurgu yaptı.

Emekli Askeri Savcı Faik Tarımcıoğlu: Askeri Personel Kanunu'nun 65. maddesi gereğince açığa alınan bir personel hakkında terfi işlemi yapılamaz. Buna rağmen bu karar nasıl verildi onu bilmiyorum. Genel olarak AYİM'in cumhurbaşkanı, başbakan ve milli savunma bakanının imzaladığı bir kararnamede iptal kararı vermesi Anayasa'nın genel hükümlerine aykırıdır. Anayasa'nın 90. ve 145. maddeleri, AİHM'in müteakip kararları, Avrupa müktesabatı normlarına aykırıdır. Bu kararı hukuka uygun bulmadım. Açığa alınmış birisini terfi ettirmek mümkün olmadığına göre hükümetin yeni bir tasarrufta bulunması gerekecek. Ne yapacak hükümet bu komutanları emekliye sevk edecek. Askeri Şura başlamadan evvel hükümet bunları açığa almalıydı. Şimdi bu yanlışlığı yaptığı için önüne hukuki bir sorumluluk çıktı.

Askeri Yargıtay Üyesi Emekli Albay Hasan Tüysüzoğlu: Davanın açığa alınmadan önceki işlem için yapılan başvuruyu değerlendirdiğini düşünüyorum. Mahkemenin (AYİM) bu kararının nasıl uygulanacağını doğrusunu söylemek gerekirse çok merak ediyorum. Bana göre bu aşamadan sonra hükümetin yapması gereken tek şey söz konusu subayları emekliliğe sevk etmektir. Böylece bu tartışmalar da bitirilir. Ancak Genelkurmay'ın emeklilik işlemine direndiğini zannediyorum.

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 65. maddesinin e fıkrasının 1. ve 3. maddeleri terfi ve kademe ilerleme ile ilgili şu hükümleri içeriyor:

e) Terfi sırasına girenlerden;

1. Açıkta bulunanların,

3. Tutuklu bulunan ya da tahliye edilmekle beraber kovuşturma veya duruşması devam eden veya hakkında verilen hüküm henüz kesinleşmemiş bulunanların,

terfileri ve kademe ilerlemeleri yapılmaz.

İçişleri Bakanı Beşir Atalay, AYİM'in, YAŞ'ta terfi ettirilmeyen üç generalin, 'Bir üst rütbeye terfi ettirilmeme işleminin iptali' istemini yerinde bulmasına ilişkin olarak, hükümetin sözkonusu generalleri terfi ettirmeyeceği sinyalini verdi. Konuya ilişkin olarak açıklamalarda bulunan Atalay henüz kararı görme ve inceleme şansı bulunmadığını ifade ederek, kendilerinin de bu konuda diğer bir kararı bulunduğunu anımsattı. Atalay, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Bizim açığa alma kararımız var. Biz daha önce açıklama yaptık. Bu süreci yürütmede ve bu tasarrufla ilgili kararlılığımızı ifade ettik. O kararlılığımız sürüyor ve sürecek. 'Gereken neyse, o konuda kararlı şekilde gerekeni yapacağız, yasal düzenleme de dahil' denmişti. Bu konuda açıklama yapılmıştı.'