Anayasa Mahkemesi, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) düzenlemesini ‘cezasızlık’ ve ‘caydırıcılığı ortadan kaldırması’ gerekçesiyle iptal etti. 2 yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezası alan sanıklara uygulanan HAGB kararı ile ceza 5 yıl boyunca askıya alınıyor. Yeni bir suç işlenmezse mahkûmiyet hükmü ortadan kalkıyor.
AYM, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması düzenlemesinin ‘cezasızlık’ ve ‘caydırıcılığı ortadan kaldırması’ gerekçesiyle iptal etti. Herhangi bir yargılama sonunda sanığa verilen ceza 2 yıl veya daha az süreli hapis ya da adli para cezası olması halinde mahkemeler, sanığın kabul etmesi durumunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına (HAGB) karar verebiliyor. HAGB kararı verilmesi durumunda ceza 5 yıl boyunca askıya alınıyor. 5 yıllık süre zarfında ilgili kişi yeni bir suç işlemezse mahkûmiyet hükmü ortadan kalkıyor.
İPTALİ İSTENDİ
Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinde düzenlenen HAGB kuralının Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptalini istedi. Mahkemenin iptal gerekçesinde, “HAGB kararı verilmesinin mağdurlar açısından yeterli giderim sağlamadığı, faillerin cezadan muaf tutulmasına yol açtığı ve devletin kişilerin maddi ve manevi koruma ve geliştirme şeklindeki yükümlülüğünü
yerine getirmediği” ileri sürüldü.
CEZA NİTELİĞİNDE DEĞİL
Mahkemenin başvurusunu karara bağlayan AYM, HAGB’yi düzenleyen kuralın iptaline karar verdi. Karar 1 yıl sonra yürürlüğe girecek. Yüksek Mahkeme, iptale gerekçe olarak ise “sanığın işlediği suç karşısında cezasız bırakılmasını” gösterdi. AYM, HAGB kararının ceza niteliğinde olmadığını, kişiyi ceza tehdidi altında bırakmaktan ibaret olduğunu belirtti. HAGB’nin uygulanmasının sanığın infaz edilebilir bir ceza almaması sonucunu doğurduğunu belirten Yüksek Mahkeme, bu kararın mağdur açısından yeterli ve etkili bir giderim sağlamadığını ifade etti. AYM kararında, “Bu durum Anayasa’nın devlete yüklemiş olduğu faillere fiilleriyle orantılı ceza verilmesi ve mağdurlar açısından uygun giderim sağlanması yükümlülüğü ile bağdaşmamaktadır” denildi.
Kamu görevlisi ayırt edilmeyecek
HAGB alan failin kamu görevlisi olması durumuna ilişkin de değerlendirme yapan AYM, “Failin kamu görevlisi olduğu durumlarda hukuka aykırı ve son derece ciddi bir fiilin hiçbir şekilde hoş görülemeyeceği göz önünde bulundurulmalıdır. İşkence veya kötü muamele gerçekleştirdiği tespit edilen kamu görevlisi fiili olarak cezasız bırakılmamalıdır” ifadelerini kullandı.
