Ülkemiz son yıllarda küresel sistemde giderek artan öneme haiz olan Afrika ülkelerine yönelik daha aktif bir dış politika izliyor. Bu dış politikaya paralel olarak hem Afrika ülkeleri ile hem de Afrika Birliği (AfB) ile ilişkilerin kurumsallaşması adına Türkiye-Afrika İş birliği Zirveleri düzenleniyor. İlki 2008 yılında İstanbul’da gerçekleştirilen zirvenin ikincisi 2014 tarihinde Ekvator Ginesi’nin başkenti Malabo’da yapıldı.
Zirvenin üçüncüsü ise “III. Türkiye-Afrika Ortaklığı Zirvesi” başlığı ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılıyla 16-18 Aralık 2021 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştiriliyor. Zirvede YTB Başkanı Abdullah Eren de Afrika ülkelerinin Milli Eğitim Bakanlarına Türkiye Burslarına ilişkin bir sunum yapacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) Türkiye’nin Afrika politikası çerçevesinde; ticaret hacminden siyasi diyalog mekanizmalarına, eğitim faaliyetlerinden ekonomik yatırımlara kadar pek çok alanda Afrika ülkeleri ile ikili ilişkilerin seyrinin gelişimine katkı sunmak için çalışmalar yürütüyor. Bu kapsamda YTB tarafından Türkiye Bursları, Türkiye Mezunları, Akademik ve Bilimsel İş birliği, Medya Eğitimi ve Kültürel Hareketlilik Programları başlıkları altında kıtaya yönelik önemli çalışmalar yapılıyor.
YTB Afrika ülkelerinin geleceğine yönelik projeler inşa edecek başarılı öğrencileri değerlendirmelerin ardından burslandırarak Türkiye’de eğitim imkânı sunuyor.
YTB Türkiye Bursları kapsamında 2012-2021 yılları arasında 54 Afrika ülkesinden toplamda 12 bin 600 öğrenciye yüksek öğrenim bursu verdi.
Türkiye’deki eğitimlerini tamamlayan uluslararası öğrencileri ülkelerine döndüklerinde de yalnız bırakmayan YTB, Türkiye Mezunları başlığı altında ilişkileri sürdürebilir kılmak adına çeşitli çalışmalar yürütüyor. Türkiye Mezunları çalışmalarının önemli bir bölümünü ise Afrika ülkelerinden mezunlar oluşturuyor. Bu bağlamda ülkemiz ile kendi ülkeleri arasında dostluk köprüleri inşa eden Türkiye Mezunları aynı zamanda gönüllü elçiler oluyor. Türkiye Bursları programı kapsamında ise ülkemizde eğitim almış, 54 Afrika ülkesinden toplamda 3 bin 29 mezun bulunuyor.
Bunun yanında ise mezunların kendi aralarındaki ve Türkiye’yle olan ilişkilerinin devam etmesi adına ilgili ülkelerde Türkiye Mezunları derneklerinin kurulması teşvik ediliyor. Mezunların yaşadıkları ülkelerde daha kurumsal bir şekilde var olmaları amacıyla 29 ülkede kurulan 33 bu mezun derneklerinin 13 tanesi 12 Afrika ülkesinde bulunuyor.
Ülkelerinde önemli çalışmalara imza atan iş insanı, akademisyen, siyasetçi, sanatçı ve başarılı Türkiye mezunları ile Türk iş insanlarını bir araya getiren YTB, aynı zamanda Türkiye Mezunları buluşmaları da düzenleyerek mezunların kendi aralarındaki iletişimin kopmamasına yardımcı oluyor. Bu kapsamda 2018 yılında ATO iş birliği ile sağlık alanından Türkiye Mezunları ile bu alanda çalışan Türk iş insanları buluştu. Önümüzdeki yıllarda da; yazılım, lojistik ve dış ticaret, enerji ve madencilik sektörleri için de buluşmalar planlanıyor.
Türkiye’de son sınıfta okumakta olan, aynı yıl içerisinde mezuniyetleri kuvvetle muhtemel uluslararası öğrencilerin mezuniyetlerinden önce ‘Türkiye Mezunu’ kimliği aidiyetine sahip olmalarını için potansiyel mezunlarla iletişim programları düzenleniyor. Programla birlikte öğrencilerin mezunları dernekleri aktivitelerinde yer almaları yoksa dernek kurulması çalışmalarında aktif rol almalarını amaçlanıyor.
YTB COVID-19 kaynaklı pandemi sonrası küresel ekonominin görünümünün Türkiye Mezunu olan iş insanları ile değerlendirildiği bölgesel webinar serisi düzenledi. Toplantı serilerinden bir tanesi Afrika Ülkelerinden Türkiye Mezunları iş insanları ile gerçekleştirildi. Bunun yanında ise Türkiye Mezunu İş İnsanlarının Türk Dış Ticaret Hacmine Katkısı konulu bir rapor çalışması yapıldı.
2020 yılında YTB tarafından Türkiye Mezunları Ödülleri adı altında yeni bir proje hayata geçirildi. Proje kapsamında, farklı ülkelerden gelerek yüksek öğrenimlerini Türkiye’de tamamlayan ve faaliyet gösterdikleri alanlarda üstün başarı elde eden Türkiye Mezunları ödüllendirildi.
YTB, Türkiye Mezunları ile etkileşimin uzun vadeli olabilmesini sağlamak amacıyla mezunların bulundukları ülkelerde mesleki gelişimlerini destekleyecek programları da hayata geçirdi. Bu kapsamda 2021 yılında Anadolu Ajansı iş birliği ile, basın yayın alanında ülkemizde eğitim gören mezunlara ’Yeni Nesil Medya Eğitimi’ verildi. Bunun yanında ise farklı sektöründe çalışan Türkiye Mezunları ile Türkiye’deki sektör temsilcilerin buluşturulması planlandı.
Türkiye ve Afrika ülkeleri arasındaki medya iş birliklerinin geliştirilmesi ve tecrübe paylaşımının sağlanması maksadıyla; YTB, AA, AFAM ve AKEM iş birliğinde, 21 Ekim - 12 Kasım 2019 tarihleri arasında, bölgedeki medya kuruluşlarında çalışmakta olan 40 yaş altı medya profesyonellerine yönelik Afrika Medya Temsilcileri Eğitim Programı (AFMED) gerçekleştirdi. Programa 13 Afrika ülkesinden 20 medya temsilcisi katılmıştı. Afrika Medya Temsilcileri Eğitim Programı’nın ikincisi ise; TRT, TRT World, AA ile iş birliğinde 24-31 Mayıs 2021 tarihleri arasında düzenlendi. Afrika ülkelerinden 21 medya temsilcisi ise bu programa katılım sağladı.
Kuzey Afrika’da Türk Varlığı Araştırmaları projeleri kapsamında ise, kültürel ve sosyolojik araştırmalara ön hazırlık olarak "Kuzey Afrika’da Türk Varlığı Çalıştayı" düzenlendi. Kardeş coğrafyada entelektüel iş birliğinin sağlanması ve bölgesel konularda ortak bir gündem oluşturulabilmesini teminen de 2019 tarihlerinde 25 Afrika ülkesinden 700 akademisyenin katılımıyla Göç ve Diaspora temasıyla Düşünce Kuruluşları Forumu organize edildi. Yine YTB tarafından komşu coğrafyadaki Türk varlığının Kuzey Afrika ülkeleri ile ilişkilerimizin geliştirilmesinde ortak hafıza, beşerî ve kültürel mirasımız olmaları bakımından önemli görülmeleri sebebiyle araştırma projeleri yürütüldü. 9 - 20 Aralık 2015 tarihlerinde İstanbul’da Afrika Düşünce Kuruluşları Buluşması yapıldı. 2014 yılında İstanbul’da Global Somali Diaspora Çalıştayı düzenlendi. Bunun yanında Afrika ülkeleri elçilik mensupları yönelik Türkçe Kursu Projesi hayata geçirildi.
Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki ülkelerden gençlerin sorunlarını dile getirme ve çözüm üretmelerini sunmasını teşvik etmek amacıyla 2019 yılında 6 ülkeden 14 gencin katılımıyla İstanbul ve Sakarya’da fikir atölyeleri gerçekleştirildi. Bunun yanında Sudan’ın tüm vilayetlerinden çoğunluğu üniversite öğrencisi olan 35 Sudanlı genç, İstanbul, Ankara, Bursa ve Çanakkale illerini ziyaret ederek bu şehirlerin kültürel dokusunu ve tarihi mirasını yakından tanıma fırsatı buldu.
Afrika Birliği ile Başkanlığımız arasında 30 Eylül 2021 tarihinde; diaspora, yükseköğrenim bursları, bilimsel ve akademik araştırma programları, dil öğrenimi ve kısa dönem eğitim programları konularındaki ortak çalışmaların arttırılmasını amaçlayan bir iş birliği protokolü imzalandı.