TBMM Genel Kurulunda 9 Ocak’ta başlayan anayasa görüşmeleri devam ediyor. 18 maddelik teklifin 16 maddesi kabul edildi. Oylamada ortaya çıkan sonuç anayasa değişikliğinin referanduma gideceğini gösteriyor. Referandum önümüzdeki nisan ayında yapılacak.
Meclis, Anayasa değişikliği görüşmelerine beşinci gününde devam etti. 9. maddenin 343 'evet' oyuyla kabul edilmesinin ardından önceki gece saat 21.25 civarı Genel Kurul teklifin 10. maddesini görüşmek üzere yeniden bir araya geldi. Bu madde 343 kabul, 135 ret , 3 boş, 2 geçersiz oyla, 11. madde 341 kabul, 134 ret, 1 çekimser, 5 boş, 2 geçersiz oyla, 12. madde 344 kabul, 133 ret , 2 boş, 3 geçersiz oyla, 13. madde 343 kabul, 133 ret , 1 çekimser, 3 boş, 2 geçersiz oyla, 14. madde ise 343 kabul, 133 ret , 1 çekimser, 4 boş, 4 geçersiz oyla kabul edildi. İlk oylamadaki 338 kabulün ardından fire beklentisine giren CHP umduğunu bulamadı. Teklifin 14 maddesi de 340 bandında geçti. 15. madde, 341 kabul , 134 ret, bir çekimser, 5 boş ve 2 geçersiz oy kullanıldı. 16'ncı madde için yapılan oylamada ise 341 kabul, 134 ret, 1 çekimser, 3 boş, 3 geçersiz oy çıktı.
1915 provokasyonu
5 gündür yapılan görüşmeler boyunca devam eden CHP provokasyonu yerini HDP'ye bıraktı. Teklifin 11. maddesi görüşülürken söz alan HDP'li vekil Garo Paylan gereksiz bir provokasyona imza atarak görüşmeleri sabote etti. Kürsüde 1915 olaylarını anlatan Paylan, yaşananları 'soykırım' olarak niteledi. Diğer vekillerden tepki gelince oturumu yöneten Ahmet Aydın'a yönelerek “müdahale edin" diyen Paylan'a, Aydın'dan “Burası milletin meclisi, burada milleti yaralayan ifadeler kullanamazsınız, yok öyle yağma" cevabı geldi.
Görüşmelerin 5'inci gününde teklifin 14 maddesi kabul edildi. İşte kabul edilen maddelerin içeriği:
1 Anayasa'nın “Yargı yetkisi" başlığında değişikliğe gidilecek. Buna göre, yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, “Bağımsız ve tarafsız" mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişecek.
2 Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak. 3Seçilme yaşı 25'ten 18'e inecek.
4 Anayasa'nın “TBMM'nin seçim dönemi" başlıklı maddesi, “TBMM ve Cumhurbaşkanının seçim dönemi" olarak değişiyor.
5 TBMM'nin görevleri ve yetkileri, “kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sıralanıyor.
6 TBMM, Meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak.
7 Cumhurbaşkanının partisi ile ilişiği kesilir ifadesi anayasadan çıkarılacak.
8 Cumhurbaşkanı devletin başı olacak, yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı'nda olacak. Üst kademe kamu yöneticilerini atayacak.
9 Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilecek.
10 Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenecek. TBMM üyeleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak.
11 TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecek.
12 Cumhurbaşkanı'na olağanüstü hal ilanı yetkisi veren maddeye göre OHAL süresi, 6 ayı geçmeyecek. Olağanüstü hallerde çıkarılabilecek Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, olağan dönem kararnamelerinin tabi olduğu sınırlamalara bağlı olmayacak.
13 DİSİPLİN mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak.
14 HSYK'NIN yapısı değiştirilecek.
15 Cumhurbaşkanı'nın bütçe yetkisini düzenliyor.
16 Önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.
#Anayasa değişikliği
#Referandum
