60 bin tek tip

Darbe ve terör suçundan tutuklu ve hükümlü bulunanların duruşmaya ‘tek tip’ kıyafetle getirilmesini içeren KHK düzenlemesinin ayrıntıları ortaya çıkmaya başladı. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a eklenen maddeyle, darbe suçunu işleyen tutuklu ve hükümlüler ‘badem kurusu’, terör suçluları için ise “gri” tulum giyme zorunluluğu getirildi. Düzenlemede, söz konusu tutuklu ve hükümlülerin badem kurusu ve gri renkli tulumları hakim karşısına çıkacakları zaman giyecekleri belirtiliyor.

Adalet Bakanlığı verilerine göre, cezaevlerinde yaklaşık 229 bin kişi bulunuyor. Bunların yaklaşık 60 bini ise darbe ve terör suçlusu. Bu durumda badem kurusu ve gri tulumları giymesi öngörülen tutuklu ve hükümlü sayısı yaklaşık 60 bin olacak. Badem kurusu tulum giyecek darbe suçlusu tutuklu ve hükümlü sayısının ise yaklaşık 6 bin 500 olduğu belirtiliyor. Geriye kalan 53 bin 500 kişinin ise “Silahlı terör örgütü yöneticisi olmak/üyesi olmak” gibi terör suçlarından cezaevinde bulunan tutuklar ve hükümlüler olduğu öğrenildi. 53 bin 500 kişi de duruşmaya “gri” tulum ile çıkacak.

‘Tek tip’ uygulamasının kapsadığı toplam 60 bin kişiden yaklaşık 50 binin de FETÖ tutuklusu ve hükümlüsü olduğu belirtiliyor. Geriye kalan 10 bin dolayındaki kişi arasında ise PKK, DHKP-C, DEAŞ ve El Kaide ve diğer sol örgütlerden cezaevinde bulunan tutuklu ve hükümlü yer alıyor. Bu arada söz konusu KHK’nın yayımlanmasının ardından darbe ve FETÖ’den tutuklu bulunanların çoğunlukta olduğu Ankara, İstanbul ve İzmir gibi illerde harekete geçildi. Düzenlemeye ilişkin gelebilecek tepkilere karşı güvenlik önlemleri arttırıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Bu, aslında mağdurların bir talebidir” dediği tek tip kıyafet uygulaması ABD ve birçok AB ülkesinde uygulanıyor. Amerika’da ful denetim kapsamında tek tip kıyafet mecburiyeti var. Yüz kızartıcı suçlardan yargılananlar pantolon, mevsime göre de gömlek veya tişört giyebiliyor. Katalog suçların yani hırsızlık, tecavüz, uyuşturucu, adam yaralama gibi dışında kalan 7 yıldan uzun cezalarda ise üzerinde seri numarası olan mavi tulum giyebiliyor. Terör ve bölücü suçlardan yargılananlar ise turuncu tulum giyiyor. AB cezaevi modelinde ise kıyafet serbestisi var. Ancak Almanya, İngiltere, Hollanda, Çek Cumhuriyeti gibi katı hukuk ve güvenlik prosedürleri olan ülkelerde ise terör suçluları tek tip kıyafetlerle cezaevinde tutuluyor.

Mahkumlar üretecek
Uygulama kapsamında badem kurusu ve gri tulumlar tekstil atölyesi bulunan cezaevlerinde mahkumlarca üretilecek. Bu kapsamda, tulumların üretilmesi için cezaevi atölyelerinde harekete geçildiği öğrenildi. KHK’da kadın tutuklu ve hükümlüler için giysilerin tulum (alt-üst birleşik) şeklinde olmayabileceği hüküm altına alınıyordu. Hamile kadın ve çocuklar için ise bu madde hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilirken, kadın tutuklu ve hükümlülerin nasıl bir kıyafet giyeceği yönetmelikle belirleneceği belirtiliyordu. Adalet Bakanlığı’nın söz konusu yönetmelik için harekete geçtiği öğrenildi. Kadınların duruşmaya çıkarken giyeceği kıyafetlerin pantolon ve gömlek olmak üzere iki parça halinde ve tek renk olabileceği ifade ediliyor.