Emeklilik sisteminde köklü değişikliklere gidilmesi bekleniyor. Son dakika gelen haberlere göre, emeklilik yaşları, prim gün sayıları ve maaş hesaplama yöntemlerinde önemli düzenlemelere gidileceği konuşuluyor. Bu yeni düzenlemelerin, çalışanların emeklilik planlarını ve ülkenin ekonomik yapısını doğrudan etkilemesi bekleniyor. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, "daha adil, dengeli ve sürdürülebilir" bir emeklilik sistemine ihtiyaç duyulduğunu açıkladı. Peki Emeklilik sistemi değişiyor mu? Emeklilikte yaş veya çalışma gün sayısı değişecek mi?
Türkiye'de emeklilik sistemi, çalışanların belirli bir yaşa geldiklerinde, yeterli prim gün sayısını tamamladıklarında ve genellikle belirli bir süre sigortalı olarak çalıştıktan sonra çalışma hayatına ara vermelerine olanak tanıyan bir sosyal güvenlik sistemidir. Yeni emeklilik sistemi olarak adlandırılan reformlarla birlikte, emeklilik için gereken yaş şartı, prim günü sayısı ve çalışma yılı gibi kriterlerde değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerin amacı, sistemin sürdürülebilirliğini sağlamak ve emekliliğe hak kazananların daha uzun süre çalışmaya teşvik edilmesidir.
Emekli yaşı, prim gün sayısı ve çalışma yılı-sigortalılık süresi gibi faktörlere göre farklılık göstermektedir. Prim günü sayısı ise, kişinin ömrü boyunca yaptığı işlerden dolayı ödenen primlerin toplamını ifade eder. Çalışma yılı ise, sigortalı olarak çalışılan toplam süredir. Bu üç temel unsur, emeklilik hakkının kazanılmasında belirleyici rol oynar. Peki yeni emeklilik sistemi nasıl olur, neler değişir?
Emeklilik, çalışma hayatlarını sürdürebileceğiniz dinlenmeye göre bir dönemdir. Emeklilik için yaş, prim gün sayıları ve çalışma yılı gibi belirli emeklilik şartları yerine getirilmelidir. Sosyal güvenlik sistemi, bu şartları karşılayan bireylerin emekli maaşlarını bağlayarak, yaşamlarını sürdürebilmeleri için maddi destek sağlar. Emeklilikte, prim gün sayıları ve çalışma yılı gibi faktörler, alınacak emekli maaşının miktarı ve etkileri. Emeklilik sisteminde köklü değişiklik sinyali AK Parti'den geldi. Peki Emeklilik sistemi nasıl olacak, emeklilik şartları değişecek mi, Yeni emeklilik nasıl olacak, yaş şartı yükselecek mi?
Emeklilik sistemi değişiyor mu? Yeni emeklilik nasıl olacak, yaş şartı yükselecek mi, şartlar ne olacak?
Emeklilik sistemi değişiyor. AK Parti’den hazırlıklara yönelik son açıklama geldi. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, emeklilik sisteminin güncellenmesi, haftalık çalışma süresinin düşürülmesi ve bazı davaların istinafa gitmeden doğrudan Yargıtay'a gönderileceği yönündeki iddialarla ilgili değerlendirmede bulundu.
Güler, emeklilik sistemini incelerken dünyadaki örneklerin dikkate alınması gerektiğini belirterek, "Gelişmiş ülkelerdeki uygulamayı esas alırsak emeklilikte üç tane başlık öne çıkıyor.
Bir tanesi, ödediğiniz prim miktarı, ödediğiniz süre ve yaş. Avrupa'nın gelişmiş ülkelerinde bizim ülkemizde olduğu gibi 40'lı, 45'li ve 50'lili yaşlarda bir emekliliğe rastlayamazsınız.
Avrupa'da emeklilik yaşı 65'tir, 67'dir. Kimi ülkelerde de 70 yaşına kadar emeklilik yaş durumu vardır. Bu, sürdürülebilirlik çizgisi açısından önemlidir. Dünya ortalamasına baktığımızda 3 ila 4 çalışana karşılık bir emekli vardır.
Ama şu an ülkemize baktığımızda halihazırda yaklaşık 32 milyon çalışan ve 16 milyon 100 civarında emekli olduğunu görüyoruz. Yani 2 çalışana 1 emekli olduğunu görüyoruz.
Bizim bu manada mutlaka hem prim miktarını ve yaşı hem de ödenen süreyi esas alacak şekilde daha adil, daha dengeli ve sürdürülebilir mahiyette bir emeklilik sistemini inşa etmemiz lazım. Vatandaşlarımızın da seçmiş oldukları tercih noktasında ona göre bir emekli maaşına kavuşması lazım" ifadelerini kullandı.
Güler, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın desteğiyle en düşük emekli aylığının 12 bin 500 lira olduğunu belirterek, "Bu desteğin uygulanmadığı takdirde emekli maaşı daha düşük oranda olacaktır.
Dolayısıyla bu durum düzeltilmeli, bu durum sürdürülebilir hale gelmeli; daha dengeli, daha adil bir hale gelmeli. İnşallah önümüzdeki dönemlerde evrensel, dünya ülkelerinde gelişmiş ülkelerin de uyguladığı bu sistem üzerinden benzer bir uygulamayı, çalışmayı bizim ülkemizde de hayata geçirmemiz gerekiyor.
Şu anda bizim toplumun her kesimiyle yeni istişareler yapmamız lazım ve dünya örneklerini, gelişmiş ülke örneklerini ortaya koymamız lazım. Bu çerçeve içerisinde de bunu daha makul bir çerçevede ortaya koymamız lazım.
Tabii bakanlığımızın bu konuda çalışmaları var ama henüz şu anda bir yasal düzenleme açısından elimizde böyle bir metin yok. Bunu ilerleyen zaman dönemi içerisinde daha geniş çerçevede çalışmak lazım" diye konuştu.
Kadınlarda ve erkeklerde emeklilik yaşı ve şartları & Emeklilik tablosu
8 Eylül 1999 yılından önce ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan kişilerin şartları daha farklı belirlenir. Ayrıca 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 yılları arasında ilk defa sigortalı olan kadın veya erkeklerin yaş hesaplaması da daha farklı kriterlere bağlıdır. 30 Nisan 2008’den sonra çıkan kanun kapsamına göre de bu tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerin hesaplamasında emeklilik yaş şartları değişir. Dolayısıyla erkek ve kadınlarda emeklilik yaşı hesaplamasında 3 dönem oldukça önemlidir.
9 Eylül 1999 ile Nisan 2008 yılları arasında ilk defa sigortalı olan kişilerin kriterleri daha farklı olarak belirlenir. Bu tarihler arasında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan kadın ve erkekler için 25 yıl sigortalılık şartı önemlidir. Ayrıca 7.000 gün primlerinin tam olarak ödenmesi gerekir. 25 yıl sigortalılık şartı ile birlikte prim gününü tamamlayan erkekler 60 yaşını doldurduğunda, kadınlar ise 58 yaşını doldurduğunda emekliliğe hak kazanırlar.
08.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arası sigortası başlayan kadınların emeklilik yaş tablosu
08.09.1999 ile 30.04.2008 tarihleri arasında sigortalı olarak işe başlayan kadınlar iki yöntemle emekli olmaya hak kazanırlar. Normal emeklilik şartlarına göre kadınların emekli olabilmesi için 58 yaşını tamamlaması gerekir. Ayrıca yaş şartıyla birlikte 7000 prim gün sayısı şartı bulunur. Kadınlarda erken emeklilik şartları kapsamında normal emeklilik şartları dışında bulunan kadınlar bazı şartları sağlarsa 4500 gün ile emekliliğe hak kazanabilirler. 58 yaş şartını tamamlayan kadınlar 20 yıldır sigortalılıkları var ve 4500 prim gününü doldurduysa o zaman kısmi emekli olmaya hak kazanırlar.
01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olan kadınların emeklilik yaş tablosu
01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan çalışan kadın için 59 yaş
01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan çalışan kadın için 60 yaş
01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan çalışan kadın için 61 yaş
01.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan çalışan kadın için 62 yaş
01.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan çalışan kadın için 63 yaş
01.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7 bin 200 günü tamamlayan çalışan kadın için 64 yaş
01.2048 tarihinden itibaren ise 65 yaş
Kadınların SGK’dan 5400 gün ile emeklilik şartları
İlk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortası başlayan kadınlar 4a sigorta hizmet kolu kapsamında kısmi olarak emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanmaktadır. Emeklilik yaşlarının tespiti 5400 günü tamamladıkları yada tamamlayacakları zamana göre tespit edilir. Bu doğrultuda;
12.2005 tarihine kadar 5400 prim gününü tamamlayan kadınlar 61 yaşında emekli olmaya hak kazanırlar. Diğer kadınlar ise;
01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 prim gününü tamamlayan kadınlar 62’de,
01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 5400 prim gününü tamamlayan kadın 63’te,
01.2040 ila 31.12. 2039 tarihleri arasında 5400 prim gününü tamamlayan kadın 64’te,
01.2042 tarihinden itibaren ise 65 yaşında emekliliğe hak kazanırlar.
