Fitre ile ilgili sıkça sorulan sorular

İnsan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanların, fakir ve muhtaç kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır. Peki fitre kimlere verilebilir, kimlere verilemez? İşte fitre ile ilgili sıkça sorulan sorular.

Fitre ne zaman verilir?

Fitrenin vacip olma zamanı Ramazan Bayramının birinci günüdür. Bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, en faziletlisi bayramdan önce verilmesidir.

Anne, baba, eşe, çocuklara, dedeye fitre verilir mi?

Yakın akrabalara fitre verilebilir mi? Bakmakla yükümlü olduğumuz eş, anne baba ve dedelerle çocuk ve torunların dışında kalan kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, I, 301).

Kimler fitre vermekle yükümlüdür?

Ramazan Bayramı'na kavuşan, temel ihtiyaçlarının ve bir yıllık borçlarının dışında nisap miktarı (80.18 gr. altın veya bu değerde) mala sahip olan Müslümanlar kendileri ve velayetleri altındaki kişiler için fıtır sadakası vermekle yükümlüdürler (Kâsânî, Bedâî’, II, 70, 72).

Ancak fıtır sadakası ile yükümlü olmak için bulunması gereken nisap miktarı malın, “artıcı” özellikte olması ve üzerinden “bir kameri yıl” geçmiş olması gerekmez.

Kişi kendisinin ve ergenlik çağına ulaşmamış çocuklarının fitresini vermekle yükümlüdür (Kâsânî, Bedâî’, II, 70). Buna karşılık kişinin ana-babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları için fitre ödeme zorunluluğu yoktur (Kâsânî, Bedâî’, II, 70, 72). Fakat vekâletleri olmadığı hâlde bu kişiler için ödeme yapsa geçerli olur.

Fitre kimlere verilir?

Zekât verilebilen kişilere fitre ve fidye verilebilir. Bu konu Tevbe suresi 60. ayette açıklanmıştır. Bunlar;

1) Fakirler: Mal varlığı olsa da dinen zengin sayılmayanlar.

2) Miskinler: Hiçbir mal varlığı olmayanlar.

3) Zekât toplamakla görevlendirilen memurlar.

4) Müellefe-i kulûb adı verilen kalpleri İslam’a ısındırılmak istenen kimseler.

5) Esaretten kurtulacaklar.

6) Borçlular: Borcunu ödeyeceği maldan başka nisab miktarı malı bulunmayanlar.

7) Allah yolunda cihad edenler.

8) Zengin bile olsalar yolda kalan ve parasını kullanamayanlar.

Kimlere fitre ve zekât verilemez?

Hanefilere göre aşağıda sayılanlara zekât ve fitre verilmez:

a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,

b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,

c) Eşine,

d) Müslüman olmayanlara,

e) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,

f) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.

Yeni doğan çocuk için fitre verilir mi?

Fitrenin vacip olma sebebi sağ olarak bayrama kavuşmaktır. Bu sebeple Ramazan Bayramından önce doğan bebekler için fitre vermek gerekir.

Damat, kayın validesine zekât ve fitre verebilir mi?

Kayınvalide ve kayınbaba usul ve furu’dan olmadığından fakir olmaları durumunda fitre ve zekât verilebilir.

Kocası zengin olan kadına fitre ve zekât verilebilir mi?

İslam’da kişiler mali açıdan müstakil olarak değerlendirilir. Kadının zengin olmasıyla koca, kocanın zengin olmasıyla da kadın zengin sayılmaz. Dolayısıyla kocası zengin olsa da kendine ait nisap miktarı malı olmayan kadın fakir sayıldığından zekât ve fitre alabilir. Ancak kadının bütün ihtiyaçları kocası tarafından karşılanıyorsa, başka fakir kişileri araştırıp onlara vermek daha uygun olur.

Kocası ölen kadın fitre verebilir mi?

Dinen zengin sayılacak kadar (nisap miktarı) malı varsa fitre ve zekât vermelidir.

Koca, karısına veya karı, kocasına fitre verebilir mi?

Zekât, fitre ve oruç fidyesini verecek kimsenin bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır. Karı-koca arasındaki menfaat birliği olduğundan birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremezler.

Buluğa ermemiş çocuğa fitre ve zekât verilir mi?

Buluğ çağına ermemiş çocuklar babalarına tabi olduklarından babaları fakir değilse zekât alamazlar.

Kardeşe fitre verilir mi?

Öz kardeş veya üvey kardeşler usul ve furu’dan (anne-baba, dede-nene; çocuk, torun) sayılmadığından fakir olmaları durumunda fitre, zekât ve fidye bunlara verilebilir.

2025 yılı fitre miktarı ne kadar?

Fitre miktarı, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük (iki öğün) gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınmasıyla belirlenir. Diyanet İşleri Başkanlığı 2025 yılı fitre fiyatını 180 TL olarak belirlemiştir.