Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkilileri, geçen yıl 8,2 milyon vakayla rekor kıran tüberkülozun artık 'en önde gelen bulaşıcı hastalık’ olduğunu açıkladı. Viktorya döneminde verem olarak bilinen hastalığın erken evrelerinin soğuk algınlığı ya da gribe benzediği, ancak bulaştığı her altı kişiden birini öldürebileceği konusunda uyarılar artıyor. DSÖ, bu artışın tüberkülozun Covid-19'u geride bırakarak önde gelen bulaşıcı hastalık' olacağı anlamına geldiğini söyledi. Peki, tüberküloz nedir, bulaşıcı mı? Tüberküloz belirtileri neler?
Küresel vakalar artarken, DSÖ tarafından kaydedilen hastalıktan ölüm sayısı aslında 2022'de 1,32 milyondan 2023'te 1,25 milyona düştü.
Bununla birlikte, tüberkülozun öldürmesi yıllar alabildiğinden, yeni kaydedilen artışın gerçek etkisi muhtemelen gelecekte bir zamana kadar hissedilmeyecek.
‘Bu bir rezalettir’
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Tüberkülozu önleyecek, tespit edecek ve tedavi edecek araçlara sahipken, bu hastalığın hala bu kadar çok insanı öldürmesi ve hasta etmesi bir rezalettir” dedi.
İngiltere'de de vakalar artıyor. Son verilere göre 2024 yılı vakaları geçen yıla kıyasla yüzde yedi artış gösteriyor. İngiliz sağlık yetkilileri, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 11 artış gösteren vakalardan o kadar endişe duydular ki, bunun nedenini bulmak için bir soruşturma başlattı.
Tüberküloz vakaları nasıl hortladı?
The UK Health Security Agency (Birleşik Krallık Sağlık Güvenlik Ajansı-UKHSA) verileri, öksürükle yayılan bakteriyel enfeksiyon vakalarının 2023'te 4.850'ye ulaştığını gösteriyor. 2021 ve 2022'de kaydedilen 4.425 ve 4.380 vakaya göre gözle görülür bir artış söz konusu.
Eğilimler devam ederse 2024 yılı, 2017'den bu yana kaydedilen en yüksek rakam olan geçen yıl 4bin 800'den fazla kişide görülen Birleşik Krallık vakasını gölgede bırakabilir.
Bu durum, İngiltere'nin tüberkülozla mücadelede kaydettiği ilerlemenin tersine döndüğüne işaret ediyor. 2011 yılında kaydedilen 8 bin vakalık pik noktasından sonra vakalar büyük ölçüde azalmıştı.
UKHSA tüberküloz birimi başkanı Dr. Esther Robinson o dönemde, “Ateşle birlikte görülen her inatçı öksürük grip ya da Covid-19 kaynaklı değildir. Genellikle mukuslu olan ve üç haftadan uzun süren öksürük, tüberküloz dahil olmak üzere bir dizi başka sorundan kaynaklanabilir” demişti.
UKHSA'nın son raporuna göre, takip edilebilen 10 tüberküloz vakasından sekizi, 2023'tekine benzer şekilde, Britanya'da doğmamış kişilerde görüldü. Tüberküloz dünyanın bazı bölgelerinde, özellikle kentsel ve yoksul bölgelerde daha yaygın. Vakaların İngiltere'ye ithal edildiği ve semptomların alt başlıkları nedeniyle yıllarca tespit edilemediği biliniyor.
Verem nedir, bulaşıcı mı?
Verem, Mycobacterium tuberculosis denilen bakterinin solunum yollarından insan vücuduna girmesi sonucunda özellikle akciğerlerde yoğun iltihap gelişmesine sebep olan bulaşıcı bir hastalıktır. Diğer adı ya da tıp dilindeki adı Tüberkülozdur. Virüs, damlacık yoluyla hasta kişilerin solunum yolundan nefes vermesi, hapşırması veya öksürmesi yolu ile yayılmaktadır. Bu ortamda bulunan sağlıklı kişiler Mycobacterium tuberculosis adlı mikrobu solunum yolu vasıtasıyla almakta ve hastalık bu yolla yayılmayı sürdürmektedir.
2020’de dünya çapında yaklaşık 10 milyon insanın tüberküloz geliştirdiğini ve 1.5 milyon insanın hastalıktan yaşamını yitirdiği tahmin ediyor.
Verem (Tüberküloz) Belirtileri neler?
- Ateş
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Gece terlemesi
- İki haftadan uzun süren kuru öksürük
- Kanlı balgam
