Sağlıkta doktor tedavisine duyulan ihtiyaç kadar son dönem de alternatif tedavi önerilerine de rağbet giderek artıyor. Özellikle doğal beslenme ve doğadaki bazı bitki türleri alternatif tedavide öne plana çıkıyor. Karadeniz bölgesinde sıklıkla yemeği de tüketilen ısırgan otu bu bitkilerden birisi. Faydaları saymakla bitmeyen ısırgan otu aynı zamanda bir C vitamini kaynağı. Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu'nun "5 besin seçme hakkım olsa ilk tercihim olurdu" dediği ısırgan otu bağışıklığı güçlendirmeden şeker hastalığına birçok rahatsızlığa deva oluyor. Peki Isırgan otu nedir, nerede yetişir? Isırgan otunun faydaları neler? Isırgan otu zararlı mı?
Karaciğeri yoracağına dair yanlış bir inanış bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, ısırgan otunun portakaldan 7 kat fazla C vitamini içerdiğini ve aynı zamanda tam bir protein bombası olduğunun da altını çiziyor.
Peki ısırgan otu nedir, nerede yetişir? Isırgan otunun faydaları neler? Isırgan otu zararlı mı? Ayrıntılar haberimizde...
Isırgan otu, diğer faydalarının yanı sıra iltihabı, saman nezlesi semptomlarını, kan basıncını ve kan şekeri düzeylerini azaltabilir.
Yaktığı için uzak duruluyor
Bilimsel adı Urtica dioica, Latince "yanmak" anlamına gelen uro kelimesinden gelir çünkü yaprakları temas halinde geçici yanma hissine neden olabilir.
Yapraklar, acı veren ve aynı zamanda kaşıntı, kızarıklık ve şişmeye neden olan saç benzeri yapılara sahiptir.
Ancak ısırgan otu takviye olarak işlenip kurutulduktan, dondurularak kurutulduktan veya pişirildikten sonra ve çay olarak güvenle tüketilebilir.
Isırgan otunun faydaları nelerdir?
Isırgan otunun yaprakları ve kökü çok çeşitli besin maddeleri sağlar...
Bunlar arasında;
Vitaminler: A, C vitaminleri ve K'nın yanı sıra birkaç B vitamini
Mineraller: Kalsiyum, demir,magnezyum, fosfor, potasyum ve sodyum
Yağlar: Linoleik asit, linolenik asit, palmitik asit, stearik asit ve oleik asit
Amino asitler: Esansiyel amino asitlerin tümü
Polifenoller: Kaempferol, quercetin, kafeik asit, kumarinler ve diğer flavonoidler
Pigmentler: Beta-karoten, lutein, luteoksantin ve diğer karotenoidler
Dahası, bu besinlerin çoğu vücudunuzda antioksidan görevi görür.
Antioksidanlar, hücrelerinizi serbest radikallerin vereceği hasara karşı korumaya yardımcı olan moleküllerdir. Serbest radikallerin neden olduğu hasar yaşlanmanın yanı sıra kanser ve diğer zararlı hastalıklarla da bağlantılıdır.
Araştırmalar ısırgan otu ekstraktının kandaki antioksidan düzeylerini artırabildiğini gösteriyor.
Enflamasyonu azaltabilir
Enflamasyon vücudunuzun kendini iyileştirme ve enfeksiyonlarla savaşma yoludur. Ancak kronik inflamasyon önemli zararlara neden olabilir. Isırgan otu iltihabı azaltabilecek çeşitli bileşikleri barındırır. Araştırmalarda ısırgan otu, birden fazla inflamatuar belirtecin üretimini engelleyerek bunların düzeylerini azalttı.
İnsanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, ısırgan otu kreminin uygulanmasının veya ısırgan otu ürünlerinin tüketilmesinin artrit gibi iltihaplı durumları hafiflettiği görülmektedir. Örneğin, 27 kişilik bir çalışmada artritten etkilenen bölgelere ısırgan otu kreminin uygulanması, plasebo tedavisine kıyasla ağrıyı önemli ölçüde azalttı.
Başka bir çalışmada ısırgan otu ekstresi içeren bir takviyenin alınması artrit ağrısını önemli ölçüde azaltmıştır. Ek olarak katılımcılar, bu kapsül sayesinde antiinflamatuar ağrı kesicilerin dozunu azaltabileceklerini hissettiler.
Saman nezlesini tedavi edebilir
Saman nezlesi, burnunuzun astarında iltihaplanmayı içeren bir alerjidir. Isırgan otu saman nezlesi için umut verici bir doğal tedavi olarak görülüyor. Bir test tüpü araştırması, ısırgan otu özlerinin mevsimsel alerjileri tetikleyebilecek iltihabı önleyebileceğini gösteriyor.
Buna histamin reseptörlerinin bloke edilmesi ve bağışıklık hücrelerinin alerji semptomlarını tetikleyen kimyasalları salmasının durdurulması da dahildir.
Bununla birlikte, insan çalışmaları ısırgan otunun saman nezlesini tedavi etmede plaseboya eşit veya sadece biraz daha iyi olduğunu belirtmektedir. Bu bitki saman nezlesi semptomları için umut verici bir doğal çare olabilirken, insanlar üzerinde daha uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç vardır.
Kan basıncını düşürebilir
Yüksek tansiyon ciddi bir sağlık sorunudur çünkü sizi dünya çapında önde gelen ölüm nedenleri arasında yer alan kalp hastalığı ve felç riskine sokar. Isırgan otu geleneksel olarak yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılmaktaydı.
Hayvan ve test tüpü çalışmaları, kan basıncını çeşitli şekillerde düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Birincisi, vazodilatör görevi gören nitrik oksit üretimini uyarabilir. Vazodilatörler kan damarlarınızın kaslarını gevşeterek genişlemelerine yardımcı olur.
Ayrıca ısırgan otu, kasılma kuvvetini azaltarak kalbinizi rahatlatan, kalsiyum kanal blokerleri gibi davranabilen bileşikler içerir. Hayvan çalışmalarında ısırgan otunun kan basıncını düşürdüğü ve kalbin antioksidan savunmasını arttırdığı gösterilmiştir.
Kan şekerini kontrol altına almaya yardımcı olabilir
Hem insan hem de hayvan çalışmaları ısırgan otu ile kan şekeri seviyelerinin düşmesi arasında bağlantı kurmaktadır.
Aslında bu bitki insülinin etkilerini taklit edebilecek bileşikler içerir.
46 kişi üzerinde yapılan üç aylık bir çalışmada, günde üç kez 500 mg ısırgan otu ekstresi almak, plaseboya kıyasla kan şekeri düzeylerini önemli ölçüde düşürdü.
Isırgan otu zararları nelerdir?
Bitkinin yakıcı tüyleri cilt ile temas ettiğinde ilk olarak yanma ve kaşıntıya neden olabilir. Ayrıca alerjik reaksiyon yaratabildiği gibi ciltte döküntü, terleme, kusma, ishal ya da mide ağrısına sebebiyet verebilir. Öte yandan ısırgan otunun regl döngüsünü değiştirme riski de bulunur.
