'Kumani Bank' adıyla da bilinen çamur volkanları, bir gecede yeni bir ada oluşturdu. Su yüzeyinde kısa sürede ada oluşmasına neden olan ve 'Hayalet ada' şeklinde tanımlanabilen bu doğa olayına özellikle İtalya, Japonya ve Azerbaycan gibi tektonik ülkelerde rastlanıyor. Daha önce Hazar Denizi yüzeyinde de ortaya çıkan Kumani Bank, jeologları bile heyecanlandırmıştı. Peki bu ''Kumani Bank' nedir? Çamur volkanları nasıl oluşuyor?
Kuzey Amerika'da pek duyulmasa da dünya çapında volkanik bölgelerde yaygın olan çamur volkanları, jeologların büyük ilgisini çekti.
Son olarak, Azerbaycan kıyılarında yer alan Kumani Bank adlı denizaltı çamur volkanının, 2023 yılında bir "hayalet ada" oluşturması bilim dünyasında büyük bir ilgi uyandırdı.
Kasım 2024'te, jeolog Mark Tingay, Kumani Bank çamur volkanının neden olduğu bu ilginç jeolojik oluşumu fark etti.
Uydu görüntülerine göre, adanın 2023 yılı başlarında Azerbaycan kıyılarından 15 mil açıkta ortaya çıkmaya başladığı, fakat 2024 yılı sonunda bu ada boyut olarak dörtte birine kadar küçüldü.
Çamur volkanları nasıl oluşur?
Çamur volkanları genelde sakin bir şekilde patlar ancak büyük bir yıkım gücüne sahiptirler. Çamur, gaz ve sıvılardan oluşan bu püskürmeler, yerin derinliklerinde basınç birikmesi sonucu meydana gelir. Yer kabuğunda bir "delik" oluştuğunda, bu basınç hızla dışarı çıkarak patlamalara yol açar.
Kumani Bank, normalde deniz seviyesinin birkaç metre altında bulunur ancak şiddetli bir patlama sırasında zirvesi yüzeye çıkacak kadar büyük bir malzeme püskürebilir. Bu patlamalar kısa sürse de son derece güçlüdür ve Azerbaycan'daki patlamalar, genellikle alev sütunlarıyla ilişkilendirilir.
NASA, geçtiğimiz hafta Kumani Bank'ın gelişimini gösteren uydu görüntülerini paylaştı. OLI-2, Landsat 8 ve Landsat 9 uyduları, Kumani Bank'ın 2023 başında su yüzeyine çıkarak 400 metreye kadar genişlediğini ve 2024'ün sonlarına doğru kaybolduğunu gösterdi. Daha önce kaydedilen verilere göre, Kumani Bank'ta en büyük patlama 1950'de gerçekleşmişti ve bu patlama, 700 metre genişliğinde, 6 metre yüksekliğinde bir ada oluşturmuştu.
Jeolog Mark Tingay, şaşırtıcı doğa olayı hakkında ''Yaklaşık 400 metre genişliğinde bir adanın birkaç saat içinde ortaya çıkması gerçekten şaşırtıcı. Birçok balıkçı, 'Dün burada bir ada yoktu' diye hayret edebilir çünkü bir anda 10 hektarlık bir ada belirebiliyor'' ifadelerini kullandı.
