Türkiye'de neslinin tükendiği düşünülürken, 2019'da ilk kez görüntülenen Anadolu parsına yönelik fotokapanla yürütülen çalışmalarda ülkede şu ana kadar 10 erkek birey tespit edildi. Fotokapanlarla kaydedilen görüntülerde net olmayan biri dışında tüm bireylerin erkek olduğu belirlendi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden Dr. Yasin Ünal, "Anadolu parsı bireyinin dişisinin, akrabasının, hatta yavrusunun olduğunu düşünüyoruz" dedi.
Türkiye'de en son 1975'lerde görülen ve neslinin tükendiği düşünülürken ilk kez 8 Ağustos 2019'da Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'ne (DKMP) bağlı 6'ncı Bölge Müdürlüğü ekipleri tarafından Batı Akdeniz'de görüntülenen Anadolu parsıyla ilgili Türkiye'nin birçok bölgesinde yüzlerce fotokapanla bilimsel çalışmalar sürdürülüyor.
Bu görüntülemenin ardından DKMP 6'ncı Bölge Müdürlüğü ve Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) iş birliğinde TÜBİTAK destekli proje kapsamında sadece Ege ve Batı Akdeniz'de 400 fotokapan kuruldu. ISUBÜ Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi'nden Dr. öğretim üyesi Yasin Ünal, Anadolu'nun gizemli efsanesiyle ilgili Türkiye'deki son bilgileri açıkladı.
DİŞİSİ, AKRABASI VE YAVRU OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYOR
Anadolu parsıyla ilgili Türkiye'de çalışmaların 2010 yılından beri devam ettiğini belirten Dr. Yasin Ünal, "Türkiye'deki ilk net, Batı Akdeniz ve Ege Bölgesi bazında, 2019 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü 6'ncı Bölge Müdürlüğü tarafından koruma amaçlı yapılan fotokapanlara denk geldi. Daha sonra ISUBÜ iş birliğinde bir araştırma başlatıldı ve bu tespit alanlarına 100'e yakın fotokapan kuruldu. Türkiye'deki ilk videolar bilimsel anlamda tespit edilmiş oldu. Akabinde imzalanan iş birliği protokolüyle TÜBİTAK kapsamında bir proje oluşturuldu. Bu proje kapsamında zaten var olan Anadolu parsı bireyinin bizler dişisinin, akrabasının, hatta yavrusunun olduğunu düşünüyoruz" dedi.
400 FOTOKAPANLA İZLENİYOR
Farklı potansiyel habitatlarda da yeni bireyler olduğunu düşündüklerini anlatan Dr. Yasin Ünal, "Bu amaçla bir hayale girdik ve bu güzel, önemli türümüzün Akdeniz ve Ege Bölgesi'ndeki potansiyel habitatlarında yeni taramalarına başladık; fotokapan yöntemiyle. Şu anda sahalarımızda 400'e yakın fotokapan çalışıyor. Fotokapanlarımız TÜBİTAK, ISUBÜ ve Kazancı Holding tarafından sağlanıyor. Bu kapsamda da DKMP'nin 4'üncü, 5'inci, 6'ncı ve 7'nci bölge müdürlüklerinin desteğiyle bu çalışmalar devam ediyor. Amacımız yeni bireyleri tespit etmek, özellikle tespit yapılan türün dişisini bulmak ve inşallah da bu bireyimizin yavrularını görebilmek" diye konuştu.
BATI AKDENİZ'DE GÖRÜNTÜLENEN ERKEK BİREY
IUCN'nin nesli tehlike altındaki türler listesindeki Anadolu parsının biyoçeşitliliğin ve Anadolu tarihi kültürünün çok değerli bir türü olduğuna dikkati çeken Dr. Ünal, "Anadolu'da endemik bir alt tür. Yani 'Panthera pardus tulliana' ve bu türü de korumak, gelecek nesillere aktarmak bizim projemizin esas hedefi. Bugüne kadar 400'e yakın fotokapanla binlerce görüntü elde edildi. Bu görüntüler ayrıntılı bir şekilde irdelenmekte. Anadolu parsına ait bir tane birey şu anda izlenmeye devam ediliyor. Fakat henüz yaptığımız projede Akdeniz ve Ege Bölgesi'nde bu birey dışında yeni bir birey henüz elde edilmedi" dedi.
TÜRKİYE'DE TESPİT EDİLEN 10 BİREY VAR, HEPSİ ERKEK
Doğu Karadeniz, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde ise yeni bireylerin şu anda var olduğunun tespit edildiğini açıklayan Dr. Ünal, "Onlar ayrı bireyler. Biz bunun yaklaşık 10'a yakın olduğunu düşünüyoruz, elde eden bilgiler ışığında. Fakat bir tane görüntü dışında, o da net değil maalesef hepsi erkek. Yani şu anda ülkemizde erkek bireyler var. Fakat bu dişi olmadığı anlamına gelmiyor" diye konuştu.
DİŞİLER ÇOK TEDİRGİN
Dişilerin özellikle çok tedirgin olduğunu anlatan Dr. Ünal, "Bilimsel çalışmalar da bunu gösteriyor. Hamile olduğu dönemlerde özellikle çok tedirgin ve var olduğunu biliyoruz. Araştırmalarımız devam ediyor. Popülasyonu tahmin edemiyoruz, çünkü bu birey hem Anadolu'da yayılış gösteren hem de İran ve Kafkasya bölgesinden Türkiye'ye giriş- çıkış yapan bir birey. Tabii şu andaki set yapıldı biliyorsunuz sınırlara, bunlar biraz engelliyor. Ama tabii giriş- çıkışlar hala olabilir" dedi.
