Muğla'nın Milas ilçesindeki Herakleia Antik Kenti'nde yapılan kazılarda, köylüler tarafından yıllarca ahır olarak kullanılan Roma hamamının tabanında timsah, yunus, flamingo ve yılan balığı betimlemeli mozaikler ortaya çıkarıldı. Kazı Başkanı Prof. Dr. Zeliha Gider Büyüközer, "Birbirine yönlendirilmiş 6 timsah betimi açığa çıktı. Bu mozaik oldukça ilgi uyandırdı. Görenler bu coğrafyada timsahların yaşamış olabileceğini düşünebilir. Bu coğrafya timsahın yaşaması için çok uygun değil" dedi.
Latmos ve Herakleia Kazısı Başkanı, Selçuk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeliha Gider Büyüközer, Kültür ve Turizm Bakanlığının Geleceğe Miras Projesi kapsamında 2024'te antik kentteki Roma hamamında çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
Alandaki en iyi korunmuş Roma dönemi yapısı olan hamamın kent için çok önemli olduğunu belirten Büyüközer, "Neredeyse çatı seviyesine kadar ayakta olan ve iyi korunmuş yapının mekanlarını açtık. İki metreden fazla dolguyu kazdık. Bu mekanların hem işlevlerini hem de kullanım evrelerini belirledik. Bu yönden de çok önemli arkeolojik veriler elde ettik." dedi.
Büyüközer, açtıkları mekanlarda, özellikle "soğukluk" kısmında bulunan mozaiklerde timsah betimlemeleri olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Birbirine yönlendirilmiş 6 timsah betimi açığa çıktı. Bu mozaik oldukça ilgi uyandırdı. Görenler bu coğrafyada timsahların yaşamış olabileceğini düşünebilir. Bu coğrafya timsahın yaşaması için çok uygun değil ama bu mozaiği yapan usta mutlaka timsahı görmüş ki tüm detaylarıyla bunu resmedebilmiş, mozaiğe aktarabilmiş. O nedenle bu mekanda çalışan ustanın gezici bir usta olabileceğini ve önceki yıllarda bu tür timsahların yaşadığı coğrafyalarda da çalışmış olabileceğini düşünüyoruz."
"Gördüğü hayvanları resmetmiş"
Hamamdaki ısı kaybını önlemek için yapılan ılık mekanda da yine sağlam korunmuş bir mozaik tabanının açığa çıkarıldığını kaydeden Büyüközer, "Burada ise köşelere yerleştirilmiş 4 yunusun arasında flamingolar ve enteresan flamingoların ağzında da kırmızı renkli taşlardan yapılmış yılan balıkları var. Yılan balığı bu coğrafya için çok önemli bir hayvan. Flamingolar da hala günümüzde bu alanda yaşamaya devam eden kuş türlerinden. Aslında sanatçı burada coğrafyada gördüğü hayvanları resmetmiş." diye konuştu.
Büyüközer, hamamın taban düzenlemesinin kayalarla yapıldığı için mozaiklerin sağlam kalabildiğini vurguladı.
Hamam yapısının köylüler tarafından farklı işlevlerle kullanıldığına işaret eden Büyüközer, "Bir dönem ahır olarak kullanıldığını biliyoruz. Sahipleri halen hayatta. Onlarla yaptığımız sohbetlerde bu mekana hayvanlarını bağladıklarını öğrendik. Halen daha hamamın yan tarafı ahır olarak kullanılmaya devam ediyor. Mozaikler ve bulgular yöre halkının da çok ilgisini çekti. 'Biz burayı hiç böyle düşünmüyorduk. Hiç böyle hayal etmemiştik.' diyorlar. Merak edip bu mozaikleri görmek için çevreden çok sayıda kişi geliyor." bilgisini paylaştı.
"Tarihin üzerinde yaşamışız, haberimiz yokmuş"
Herakleia Antik Kenti'nin yer aldığı Kapıkırı Mahallesi'nde ikamet eden 68 yaşındaki Turcen Aydın ise uzun yıllar mozaiklerin bulunduğu alana hayvanlarını bağladığını söyledi.
Hayvanların yağmurdan ve soğuktan etkilenmemesi için tarihi alanda koruduğunu belirten Aydın, "Burada kazı yapılmaya başladıktan sonra çıkan mozaikleri ve figürleri görünce çok şaşırdım. Kazı ekibi burada çok büyük çalışma yaptı. Onların sayesinde buradaki tarihi eserleri gördük. Çok mutlu oldum. Böyle bir şey görmek aklımın ucundan bile geçmedi. Meğerse bir tarihin üzerinde yaşamışız, haberimiz yokmuş." ifadelerini kullandı.
