Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Metin Aytaç, TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu'nda yaptığı sunumda, kadın-erkek eşitliğiyle ilgili yapılan araştırmaların verilerini paylaştı. Kadın çalışanlar ile erkek çalışanlar arasındaki kazanç ve ücret farkıyla ilgili verilere dikkat çeken Aytaç son verileri paylaştı. Peki, "Kadınlar mı daha çok kazanıyor erkekler mi?" İşte cevabı...
TÜİK Demografi İstatistikleri Daire Başkanı Metin Aytaç, AK Parti İstanbul Milletvekili Hulki Cevizoğlu başkanlığında toplanan TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu'nda kadın-erkek eşitliğiyle ilgili yapılan araştırmaların verilerini paylaştı.
İstihdam oranı arttı
Aytaç, cinsiyete göre 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun istihdam oranının 2014 yılında kadınlar için yüzde 26,3 iken, 2023'te yüzde 31,3 olduğunu, erkeklerde yüzde 64,6'dan yüzde 65,7'ye yükseldiğini, kadınlarda istihdam oranının erkeklere göre aynı zaman diliminde daha hızlı arttığını söyledi. Aytaç, kadınların iş gücüne katılım oranının yükseköğretim mezunlarında yüzde 68,9'a çıktığını, eğitim seviyesi yükseldikçe, yine, iş gücüne katılma oranının da aynı seviyede, oranda doğru ilişkili olarak arttığını kaydetti.
Kadınlar mı daha çok kazanıyor erkekler mi?
Aytaç, kazanç ve ücret farkıyla ilgili verileri de paylaşarak, "Yükseköğretim mezunu bir erkek yükseköğretim mezunu bir kadına kıyasla yüzde 17,9 daha fazla kazanca sahip. Lise mezunlarında erkekler kadınlara göre yüzde 20 daha fazla kazanç elde ediyorlar. Her eğitim durumunda erkekler kadınlara göre daha fazla kazanç elde ediyorlar ve daha fazla ücret veya maaş alıyorlar. Yine, çalıştıkları sektöre göre değerlendirirsek kadınları ve erkekleri tüm sektörlerdeki erkekler çoğunlukla kadınlardan daha fazla ama ulaştırma ve depolama sektöründe kadınlar erkeklerden daha fazla yer alıyorlar, kazanıyorlar. Bir de elektrik, gaz, buhar kısmı birbirine çok yakın" dedi.
Komisyon Başkanı Hulki Cevizoğlu, "Aynı bölümden mezun bir kadın aynı işe giriyor, yüzde 17,9 patron daha mı az veriyor 'sen kadınsın' diye. Yani patron şöyle mi diyor; 'Bu kadındır, sesini çıkarmaz, ona daha az, yüzde 18 daha az maaş vereyim' mi diyor?" diye sordu.
'Tecrübeli erkek çalışan sayısı daha fazla'
Komisyonda bulunan TÜİK Başkan Yardımcısı Furkan Metin, "Kazancı etkileyen çok sayıda bağımsız değişken var. Mesela, tecrübe bunlardan bir tanesi. Kadınlarımız özellikle son 15-20 yılda istihdam piyasasına daha fazla katıldıkları için birçok sektörde çok daha fazla tecrübeli erkek var. Bu veriler Türkiye'deki bütün SGK'lılar yani ücretli çalışanların tamamının verisi; bir anket verisi değil, bütün Türkiye'nin resmidir bu. Ama burada tecrübeden tutun, hani birçok farklı kriter var. İşin niteliğini ölçmek de tabii birebir bizim açımızdan çok mümkün değil" dedi.
'Kadınlar çalışma hayatında daha az kalıyor'
Aytaç, kadın ve erkeğin çalışma hayatında kalma süreleriyle ilgili verileri de paylaşarak, "2013 yılında kadınlar için çalışma hayatında kalma süresi 16,7 yılken, 2023 yılında 20,2 yıla çıkmış durumda. Erkekler daha uzun süre kalıyor, kadınlar daha az süre kalıyor. Tabii, bunun birçok etkeni var; çocuk sahibi olma veya evlendikten sonra iş hayatının dışında kalma gibi unsurlar bunlardan bir tanesi" diye konuştu.
Aytaç, ne istihdamda ne de eğitimde olan nüfusla ilgili de bilgi vererek, "Okuryazar olmayan yani eğitim seviyesi düştükçe, özellikle kadınlarımız ne eğitimde oluyorlar ne de istihdamda oluyorlar. Yükseköğretimde bu seviye biraz daha düşük, yükseköğretimde bu oran yüzde 33,3'e kadar düşmüş durumda; 3 kişiden 1'i diyebiliriz" ifadelerini kullandı.
Kadın profesör oranı 2000'li yılların başında, 2000-2001 döneminde yüzde 24,8 iken bugünlerde bu oranın yüzde 34,6'ya kadar çıktığını söyleyen Aytaç, "Aslında kadın ve erkek arasındaki ayrışımı çok net gösteren konulardan bir tanesi yönetici pozisyonundaki kişilerin oranı. Erkekler her zaman ezici bir şekilde yönetici pozisyonunda kadınlardan fazla" dedi.
