Havacılık, savunma ve uzay sanayisi, biyomedikal gibi alanlarda kullanılan nadir toprak elementlerinin keşfedildiği Eskişehir'in Beylikova ilçesindeki sahada kurulan pilot tesisin açılışı bugün gerçekleştirilecek. Tesis, dünyada 800 milyon tonluk rezerve sahip Çin'deki Bayan Obo sahasından sonra 694 milyon ton nadir toprak elementi rezerviyle ikinci sırada yer alıyor.
Nadir Toprak Elementleri, genelde toprak altında genellikle 'küçük rezervler' halinde bulunuyorlar. Nadir Toprak Elementlerini 'nadir' yapan şey ise, rezervlerin azlığı değil bu elementleri işlemenin maliyetinin yüksek olması. Toplam 17 elementin bulunduğu bu madenler sadece ekonomik değil aynı zamanda büyük bir stratejik öneme de sahip.
Teknoloji üretmek için olmazsa olmaz
NTE adıyla da bilinen bu elementler grubu özellikle gelişen teknoloji ile beraber özellikle yüksek teknoloji ürünler üreten şirketler için en kritik maddelerden biri.
Dünyada 800 milyon tonluk rezerve sahip Çin'deki Bayan Obo sahasından sonra 694 milyon ton nadir toprak elementi rezerviyle ikinci sırada bulunan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletmesi'nde çalışmalar sürüyor. İşletme Müdürü Lütfi Tozar, "Başta Çin, ABD olmak üzere ülkeler bu madenlerin üretimi için büyük mücadele veriyor. Böyle büyük bir saha ve rezervin ülkemizde olmasından dolayı avantajlı durumdayız." dedi.
Kritik tesis açılıyor
Tonu 200 bin dolar: Türkiye devrim gibi adıma hazırlanıyor.
"Erdoğan Dijital Medya" hesabından yapılan paylaşımda, "Eskişehir Nadir Toprak Elementi Tesisi, Beylikova'da keşfedilen 694 milyon tonluk rezervi işleyecek. Enerji, savunma, kimya, cam ve seramik gibi çeşitli alanlar için üretim sağlayacak." ifadeleri kullanıldı.
Paylaşımda tesisin fotoğraflarına da yer verildi.
Toplam 17 bin 600 dönüm maden alanına sahip işletmede 2011-2017 yıllarında 310 lokasyonda 125 bin metre sondaj yapılarak 60 bin numune alınıp, 694 milyon ton rezerv rakamına ulaşıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez'in de yakından takip ettiği projede yıllık 1200 ton cevherin işlem göreceği pilot tesisin montaj çalışmaları tamamlandı. İşletmede, işlenmek üzere 600 ton nadir toprak elementi cevheri de çıkartılarak hazır hale getirildi.
"Cevherin işleneceği pilot tesisin montaj çalışmaları bitti"
Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Müdürü Lütfi Tozar, AA muhabirine, Beylikova'nın Çin'deki Bayan Obo sahasından sonra 694 milyon ton nadir toprak elementleri rezerviyle dünyadaki ikinci büyük saha olduğunu söyledi.
Sahada 2011-2017 yıllarında yaptıkları çalışmalar sonucunda 694 milyon ton rezerve ulaştıklarını anlatan Tozar, şöyle konuştu:
"Cevherin işleneceği pilot tesisin montaj çalışmaları bitti. Devreye alma çalışmalarına başladık. Pilot tesiste kullanacağımız yaklaşık 600 ton cevher sahada hazır durumda. Madenciliği yapıldı. Pilot tesisimiz yıllık 1200 ton cevher işleme kapasitesine sahip. Çıkarttığımız cevherimizde bulunan florit, barit, nadir toprak elementleri ki biz de ağırlıklı olarak lantan, seryum, praseodimyum, samaryum, gadolinyum, evropiyum, neodimyum var. Bunlar üretilebilir düzeylerde. Ayrıca diğer 17 nadir toprak elementi de belli oranlarda mevcut. Bunun yanı sıra toryum da bu tesiste işlenecek. Bu tesiste cevheri işleyerek elde edeceğimiz elementler yüksek teknoloji ürünlerde kullanılan yeşil enerji dönüşümünde, savunma sanayisinde, lazer, güdüm sistemlerinde, her türlü elektronikte kullanılan malzemeler ki bunların en önemli özelliği de bunların ikamesi yok."
Tozar, ihtiyaç durumda hazır olan 600 tonun dışında daha fazla cevheri pilot tesise nakledebileceklerini bildirdi.
Pilot tesisin projede ilk aşama olduğunu dile getiren Tozar, "Pilot tesiste üretime başladıktan sonra esas bizim amacımız 570 bin ton cevher işleyerek yıllık 10 bin ton nadir toprak oksiti, 72 bin florit, 70 bin ton barit ve 250 ton toryum üretecek büyük tesisi kurmak. En kısa zamanda pilot tesis çalışmalarının arkasına bu tesisin planlamasını da yapıyoruz." diye konuştu.
Lütfi Tozar, nadir toprak elementleri sayesinde yeni teknolojilerin üretilebildiğinin altını çizdi.
Söz konusu madenlerin stratejik öneme sahip olduğunu ifade eden Tozar, "Başta Çin, ABD olmak üzere ülkeler bu madenlerin üretimi için büyük mücadele veriyor. Böyle büyük bir saha ve rezervin ülkemizde olmasından dolayı avantajlı durumdayız." dedi.
