Rusya-Ukrayna gerilimi peş peşe gelen saldırı haberleri sonrası hızla tırmanışa geçerken sürpriz bir iddia ortaya atıldı. ABD istihbaratının elinde, Rusya Başkanı Vladimir Putin'in Rus ordusu komutanlarına Ukrayna'ya saldırı emrini verdiğine dair bilgi olduğu öne sürüldü. Öte yandan Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden'ın, Moskova'nın Ukrayna'ya yönelik bir işgal eyleminin olmaması durumunda, Rusya Devlet Başkanı Putin'le buluşmayı prensipte kabul ettiğini açıkladı.
Washington Post gazetesi ile CNN televizyonunun ABD'li yetkililere dayandırdığı haberlerinde, Putin'in Ukrayna saldırının başlatılmasına ilişkin emrinin ordu komutanlarına gittiğine dair Amerikan istihbaratının elinde bilgi olduğu iddia edildi.
Haberlerde bu bilginin Washington'a geçen hafta geldiği ve ABD Başkanı Joe Biden ile Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın istihbarat bilgisine dayanarak, Putin'in Ukrayna'yı işgal edeceğine karar verdiği şeklinde açıklama yaptığı ileri sürüldü.
Bu bilginin tamamen yanıltma amacıyla da Rusya tarafından dolaşıma sokulmuş olabileceği de tartışılıyor.
Biden cuma günü yaptığı açıklamada, Putin'in Ukrayna'yı işgal etmeye karar verdiğine ikna olduğunu ve Rus ordusunun Kiev'i işgal edebileceğini ifade etmişti.
Blinken ise Pazar günü CNN televizyonuna bağlanarak, Rusya'nın bölgedeki faaliyetlerini gerçek bir işgal sürecinin başlangıcı olarak yorumlamıştı.
Öte yandan Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden'ın, Moskova'nın Ukrayna'ya yönelik bir işgal eyleminin olmaması durumunda, Rusya Devlet Başkanı Putin'le buluşmayı prensipte kabul ettiğini açıkladı.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Ukrayna krizi sürerken diplomatik sürece dair yazılı bir açıklama yaptı.
Açıklamasında, Ukrayna'ya yönelik bir işgal eyleminin yaşanmaması için ABD'nin tüm diplomatik süreçleri kullanacağına işaret eden Psaki, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un bu hafta içi Avrupa'da buluşmasının planlandığını hatırlattı.
Psaki, "(Ukrayna'ya yönelik) Herhangi bir işgalin olmaması durumunda Başkan Biden, Devlet Başkanı Putin'le buluşmayı prensipte kabul etti." ifadesini kullandı.
Beyaz Saray Sözcüsü, krizin diplomatik çözümüne her zaman hazır olduklarını, ancak Rusya'nın işgal yönünde adım atması durumunda ise hızlı ve ağır yaptırımlar getireceklerini sözlerine ekledi. Psaki ayrıca, Moskova'nın halen kapsamlı bir saldırı için hazırlıklarını sürdürdüğünü de ifade etti.
Biden ABD yerel saatiyle pazar günü Beyaz Saray'da Ulusal Güvenlik Konseyini toplamış ve güvenlik kurmaylarıyla krizin gidişatını değerlendirmişti.
Rusya ve Ukrayna arasında savaşa ramak kala, Belarus'tan tansiyonu yükseltecek bir açıklama daha geldi.
Belarus Savunma Bakanı Viktor Khrenin bir açıklama yaptı… Yapılan açıklamada dün sona ermesi beklenen Belarus ile Rusya’nın ortak askeri tatbikatının uzatıldığı belirtildi. Belarus’un önde gelen isimlerinden olan Khrenin, “Sınırda yaşanan askeri hareketliliğe bağlı olarak bu kararı aldık” dedi.
Belaruslu yetkililerin açıklamalarıyla eş zamanlı olarak Rusya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Yardımcısı Polyanskiy de bir açıklama yaptı… Polyanskiy, “Kimse Rusya’nın ne zaman ve nerede askeri tatbikat yapacağını söyleyemez” dedi.
Kremlin’den de zehir zemberek bir açıklama geldi… Kremlin, Batı ülkelerinin “savaş” için verdiği tarihleri takip ettiğini ve buna karşılık hamlelerin gelebileceğinin sinyalini verdi.
Kremlin tarafından yapılan açıklamada, “Batı’nın Rusya’nın Ukrayna’yı işgali için verdiği tarihler provokatif. Putin, bu açıklamaları yakından takip ediyor. Rusya, Batı’nın ‘savaş’ kelimesini yanına koyması gereken son ülkedir. Donbas’ta gerilim yüksek. En ufak bir provokasyon olayların büyümesine sebep olur” denildi.
Belarus ve Rusya’dan gerilimi körükleyen açıklamalar gelirken, Ukrayna tarafından da yeni açıklamalar geldi… Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, diplomasi fırsatının halen mevcut olduğunu söyledi.
Fakat buna karşılık Kuleba, “Her senaryoyu düşünmeliyiz” ifadesini kullandı.
Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rusyanın çatışma bölgesinde dün gece itibarıyla ateşkesi 122 kez ihlal ettiğini duyurdu.
Ukrayna Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 122 ateşkes ihlalinin 108’inin Minsk Anlaşmaları kapsamında yasaklanan silahlarla yapıldığı ifade edildi.
Açıklamada, “Düşman, 152 milimetre ve 122 milimetre topçu sistemleri, 120 milimetre ve 82 milimetre havan topları, çeşitli sistemlerin bomba atarları, tank silahları ve büyük kalibreli makineli tüfekler kullandı. Ayrıca, düşman insansız hava araçlarının üç uçuşu kaydedildi” denildi.
Belaruslu bakanın gündeme getirdiği sınırdaki askeri hareketlilik ise Ukrayna’nın doğusundaki Donbas’ta yaşanan çatışmalar. 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesiyle birlikte bölgede gerilim yükselmişti. Öte yandan bölgede etkisini artıran ve Moskova’nın da desteklediği Rusya yanlısı ayrılıkçı gruplarla Ukrayna ordusu arasında da çatışmalar yaşanıyor.
Belarus ile Rusya arasında gerçekleşen tatbikat batı ülkelerinde büyük bir endişe yaratmıştı… Başta Fransa, Almanya, Türkiye ve İngiltere olmak üzere birçok ülke taraflara itidal çağrısı yaparken NATO da Rusya’nın Belarus’ta bulunan 30 bin askeri ile Ukrayna’yı işgal edebileceği uyarısında bulunmuştu. Moskova yönetimi ise NATO’nun bu iddiasının gerçeği yansıtmadığını söylemişti.
Öte yandan İngiltere Başbakanı Boris Johnson da bu sabah BBC’ye verdiği demeçte, Rusya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’nın gördüğü en büyük savaşa davetiye çıkardığını iddia etmişti. Johnson, Avrupa’nın 1945’ten beri bu ölçekte bir savaş yaşamadığını dile getirmişti.
Bölgede bu gelişmeler yaşanırken, Donbas bölgesindeki Donetsk şehrinde de Reuters’a konuşan kaynaklar ve görgü tanıkları, patlama seslerinin duyulduğunu aktarmıştı.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, "Rusya ile Ukrayna arasında savaş çıkarsa ABD'nin yanında olacağız." dedi.
Lapid, Rusya'ya uygulanacak yaptırımlara İsrail'in de katılması ihtimaline ilişkin "Rusya ile güvenlik koordinasyonu ve iyi ilişkileri korumaya arzuluyuz ancak bu konuyu değerlendirmemiz gerekiyor." şeklinde konuştu.
İsrail hükümetinin Rusya ve Ukrayna'daki Yahudi nüfusunu önemsediğine dikkati çeken Lapid, bu değerlendirmenin öneminin İsrail karar mekanizmasında olduğunu vurguladı.
"Durumumuz bir dereceye kadar Baltık ülkelerine benziyor." diyen Lapid, Rusya'nın Suriye'deki varlığı ve çıkarlarına işaret ederek,"Bizim tüm amaç ve gayeler için Rusya ile sınırlarımız ve Suriye ile sınırlarımız var." ifadelerini kullandı.