Osmanlı'dan günümüze Kıbrıs meselesi

- İngiltere’nin hâkimiyetine giren adada Rumlar enosis için çalışırken Türk toplumu bu talebe karşı çıktı.

- Rumların faaliyetleri bölgedeki gerilimi artırırken, Yunanistan’ın 1954’te BM’ye Kıbrıs’ın bağımsızlığı için başvurması adadaki krizi derinleştirdi. 1955 yılında kurulan EOKA bölgede geniş çaplı saldırılar gerçekleştirmeye başladı. Türklere karşı gerçekleşen saldırılar krizi daha da derinleştirdi.

- Rumlar ve Yunanistan ‘Enosis’ planını savunurken, Türkiye ve Kıbrıslı Türkler ise ‘Taksim’ planını gündeme getirdi.

- Türkiye, Yunanistan, İngiltere ve ABD arasında gerçekleşen görüşmelerin sonucunda Kıbrıs’ta iki toplumun ortak egemenliğine dayalı bir Cumhuriyet kuruldu. 1960 yılında imzalanan Zürih ve Londra anlaşmaları ile Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu.

- 1976’den sonra adanın statüsünün tek taraflı olarak değiştirilmeye çalışılmasına karşı Garantörlük Antlaşması’ndan doğan hakları kapsamında Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtını başlattı.

- 1974’te II. Cenevre görüşmelerinin olumsuz sonuçlanmasından sonra dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş’in “Ayşe tatile çıksın!” parolasını Başbakan Bülent Ecevit’e bildirilmesi ile 14 Ağustos’ta ikinci harekât başlatıldı.

- Türkiye’nin adaya müdahalesi Yunanistan’daki cunta idaresinin ve Kıbrıs’taki Nikos Sampson iktidarının sonunu getirdi.

- Kıbrıs Sorunu, dünyanın gündemine girdiğinden beri başta Birleşmiş Milletler bünyesindeki çalışmalar olmak üzere adanın birleştirilmesi gayesi ile çok sayıda müzakere görüşmesi yürütülmüştür.

- 1976 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti kurulurken, 15 Kasım 1983'de ise Kıbrıs Türk Federe Devleti meclisi oybirliği ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni ilan etti.

- Bunlardan en önemlisi ise 11 Kasım 2002 yılında BM Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından hazırlan “Kıbrıs Sorununun Kapsamlı Çözümü İçin Anlaşma Temeli” plan oldu.

- 2004 yılında iki tarafın da üzerinde uzlaştığı plan hem KKTC’de hem de GKRY’nde halk referandumuna sunuldu. Kıbrıs sorunun çözümü için her iki tarafında tezlerinin dikkate alınarak hazırlanan plan, Türk tarafında % 64,91 oranında kabul gördüğü halde Rum tarafının % 75,38'inin ret oyu kullanması nedeniyle hayata geçirilemedi.

- Annan planının kabul edilmemesinden sonrada adada çözüm müzakereleri sürdürüldü.

- 48 yıl önce başlayan, Cumhurbaşkanı Veysel Eroğlu döneminde devam eden müzakereler, Mustafa Akıncı ile birlikte yeniden ivme kazandı. Akıncı’nın göreve gelmesinden bugüne kadarki 18 aylık süreçte, müzakerelerde ilerleme kaydedildi ve İsviçre’de yapılan kritik zirvenin zemini hazırlandı.

- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lideri Nikos Anastasiadis, yaklaşık 200 saat süren 57 toplantıda bir araya geldi. Aynı sürede iki tarafın müzakerecileri ve heyetleri ise 600 saati aşkın süren 129 toplantı yaptı. 18 ayda kaydedilen ilerlemeleri BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, “Şimdiye dek görülmemiş eşsiz ilerleme” olarak nitelendirmişti.