Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlediği basın toplantısında, EYT konusunda yapılan çalışmayı açıkladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesine ilişkin, "Bugün sizlerle paylaşacağımız düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımız daha emekli olma hakkına kavuşuyor. Emeklilik hakkının kullanılması hususunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacaktır." dedi.

"Bugün ülkemizin tüm tartışma alanlarını, milletimizin her kesiminin beklentilerini çözmüş olarak 2023'e girme kararlılığımızın son örneği olan emeklilikte yaşı bekleyenlerle ilgili düzenlemenin müjdesiyle sizlerin huzurundayım." sözleriyle konuşmasına başlayan Erdoğan, kamuoyunda "emeklilikte yaşa takılanlar", yani EYT olarak bilinen düzenlemenin uzun ve kapsamlı bir çalışmanın ardından nihai halini aldığını bildirdi.

Türkiye'deki sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir, makul ve adil bir seviyeye getirilmesi hususunda çok önemli reformlara imza atan bir hükûmet olduklarını vurgulayan Erdoğan, "Geçmiş yıllardaki gerçeklerden kopuk uygulamalar sebebiyle kamu bütçesine büyük yük bindiren sosyal güvenlik sistemimizi yönetilebilir bir hale getirmek için çok çalıştık, çok uğraştık." diye konuştu.

Kendilerinden önceki dönemde, Eylül 1999'da yürürlüğe giren düzenlemeyle atılan adımları, dünyanın ve Türkiye'nin hakikatlerine uygun şekilde 2008'de daha ileriye taşıdıklarını dile getiren Erdoğan elbette her reformun, her düzenlemenin beraberinde yeni tartışmaları da getirdiğini söyledi.

Bunlardan birinin de 1999 düzenlemesine göre emeklilikte yıl ve prim günü şartını doldurduğu halde yaş şartı sebebiyle beklemek zorunda kalan çalışanların epeydir dile getirdikleri talepler olduğunu belirten Erdoğan şöyle devam etti:

"Prensip olarak 20 veya 25 yıl çalışmış bir kişinin çalıştığı süreden çok daha uzun bir dönem emekli maaşı alabileceği sistemin sürdürülebilir olmadığına inanıyoruz. Nitekim geçmiş yıllarda bunun acısı çok yaşanmıştır. Sistemin idamesine zarar vermemek ve ülke ekonomisinin üzerine kaldıramayacağı yükler bindirmemek için uzunca bir süre böyle bir düzenlemeye sıcak bakmadık. Bu yaklaşımımızdaki amaç, asla çalışanlarımızın haklarının tesliminin önüne geçmek değildi. Tam tersine 85 milyon hep birlikte ortak geleceğimizi düşündüğümüz için konuyu derinlemesine incelemeden, ölçüp biçmeden, hesabını kitabını sağlamca yapmadan herhangi bir taahhüt altına girmek istemedik."

Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılan çalışmalarda sona yaklaşılırken, emekli olanlara yapılacak kıdem tazminatı ödemeleri için de formül aranıyor. Hürriyet’in haberine göre, bu konudaki öncelikli talepler arasında “aynı işyerinde emeklilikten sonra çalışmaya devam edenlere, kıdem tazminatlarının ayrılırken ödenmesi için yasal düzenleme yapılması”nın da bulunduğu öğrenildi. Talebin Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca değerlendirildiği ve olumlu bakıldığı belirtiliyor.

Çalışmaya devam edenlere sosyal sigorta prim teşviki mi verilecek?

Erdoğan, yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle sistemin mali yükünü dengeleyecek çalışmaları da yaptıklarını belirterek şunları kaydetti:

"Taşerondan kadroya alınanlardan hemen emekli olmayı tercih etmeyecekler için ayrı bir geçiş düzenlemesi hazırlıyoruz. İşverenlerimizin kıdem tazminatı ödemede güçlük çekmemeleri için Hazine ve Maliye Bakanlığımız Kredi Garanti Fonu destekli bir kredi paketini devreye alıyor. Emekli olanların en azından bir kısmının çalışmaya devam edeceklerini biliyoruz. İstihdamın 31,5 milyonu aştığı Türkiye'de her vatandaşımızın tecrübesine, bilgisine, emeğine, katkısına ihtiyacımız var. Bu anlayışla emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edecek vatandaşlarımız için sosyal sigorta prim teşviki getiriyoruz. Amacımız emeklilik sonrası çalışan vatandaşlarımızın bunu kayıtlı olarak sürdürmelerini sağlamaktır."

Emeklilikte yaşı bekleyenlerle ilgili düzenlemenin ülke, millet ile hak sahipleri ve ailelerine hayırlı olmasını dileyen Erdoğan, "Hepinize sevgiyle, saygıyla kalbi selamlarımı sunarken 2022 artık geride kalıyor, şimdiden 2023'ün sizler, bizler, ülkemiz için hayırlara vesile olmasını Allah'tan diliyorum." ifadesini kullandı.

EYT’den emekli olan kıdem tazminatını peşin olarak mı alır, taksitle de alabilir mi?

Kıdem tazminatı nedir?

Kıdem tazminatı, işçinin çalışmış olduğu bir şirkette her bir yıla karşılık olarak işçiye çalıştığı yıl kadar toplu olarak ödenen tazminattır.

Kıdem tazminatı nasıl belirleniyor?

Asgari ücret dışındaki kıdem tazminat tavanı tutarı ise asgari ücrete göre belirlenmiyor. Kıdem tazminatının yıllık miktarı, en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesini aşamayacağı yasayla belirlenmiş durumda. Kıdem tazminatı tavanı halen 15 bin 371 lira olarak uygulanıyor. 1 Ocak 2023 itibariyle kıdem tazminatı tavanı yeniden belirlenecek.

Kıdem tazminatı tavan fiyatı ne kadar?

Asgari ücretteki artış sonrasında birçok ödeme ve maaşta da artış yaşanacak. Kıdem tazminatı hesaplaması da asgari ücretteki yeni tutara göre yapılacak. 2023 yılı asgari ücret net 8 bin 500 TL, brüt asgari ücret ise 10 bin TL oldu. Mevcut asgari ücretle birlikte asgari ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 10008 lira olacak. Asgari ücretle 5 yıldır aynı işyerinde çalışanın kıdem tazminatı şu an 32 bin 355 lira olarak hesaplanıyor. Yeni yıldan itibaren 50 bin 40 TL kıdem tazminatı alacak.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilmektedir.

Kıdem tazminatı nasıl alınır, kimler alır, şartları neler

1 Ekim 2008 tarihinden önce işe başlamış veya emekli olmuş kişiler SSK’lı çalışmalarını sürdürmek isterse ya emekli aylıklarını kestirecek ya da sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışacak.

1-8 Eylül 1999’dan önce ilk kez sigortalı olup da 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduranlar,
2-8 Eylül 1999’dan sonra sigortalı olanlardan 25 yıl sigortalılık süresi ve 4.500 gün primi tamamlayanlar,
3-7.000 gün prim ödeme süresini (19 yıl 5 ay 10 gün) dolduranlar. SSK’lılar bu şartlarla istifa ederek kıdem tazminatlarını talep edebiliyor. EYT çıktıktan sonra yaş, yıl ve prim süresi tamam olanlar işten ayrılacaklarında eğer aynı işyerinde en az 1 yıllık süreyi tamamlamışlarsa kıdemlerini de talep edebilecek. Şirketlerin de bu taleplere karşı hazırlıklı olmasında fayda var.

Kıdem tazminatı hangi durumlarda alınır?

Çalışanın işveren tarafından işten çıkarılmış olması gerekiyor.
Çalışanın kendi isteği ile ayrıldığı durumlarda kıdem tazminatı alınamıyor.
Çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için işyerinde 1 yıllık çalışma süresini doldurmuş olması gerekiyor.
Erkeklerde askerlik nedeniyle, kadınlarda evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde kıdem tazminatı alınabiliyor.
Çalışan, emekli olduğunda kıdem tazminatını alabiliyor.

Kıdem tazminatını 3 yıl çalışan ne kadar alır?

Asgari ücretli: 19 bin 266 lira
8000 TL ücret: 23 bin 818 lira
10 bin TL ücret: 29 bin 772 lira
15 bin 371 üstü ücret: 45 bin 764 lira

Not: Hesaplamalarda ihbar tazminatı yoktur, damga verisi düşürülmüştür.

Ocak 2023'te işten çıkarılan ve 3 yıl çalışması bulunan bir asgari ücretli 29 bin 796 lira kıdem tazminatı alacak. Bu tutara varsa ihbar tazminatı da eklenecek.

Örnekle açıklamak gerekirse 3 yıl boyunca bir iş yerinde çalışan birisi bugün (22/12/2022) işten çıkarılırsa hak edeceği kıdem tazminatı damga vergisi de düşüldükten sonra 45 bin 764 lira 2 kuruş olarak gerçekleşiyor. Bu tutara varsa Ihbar Tazminatı da eklenerek ödeme yapılacak.