MHP

MHP, 8-9 Şubat 1969 günlerinde Adana'da yapılan genel kongrede Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirmesiyle kuruldu. 1969 yılında Alparslan Türkeş tarafından kurulan parti, Türk-İslam  ülküsü ve Türk Milliyetçiliğini  savunuyor. Partinin günümüzdeki genel başkanı Devlet Bahçeli. 1969 kongresinde parti, terazi olan amblemini kırmızı zemin içerisinde üç hilal olarak değiştirmiş ve gençlik kollarının amblemi hilalli bozkurt olarak belirlemiştir. Partinin yeni programı Türkeş’in yazdığı "Dokuz Işık" kitabındaki görüşler doğrultusunda değiştirildi. MHP’nin esasını dokuz ışık adı verdikleri Türk milliyetçiliği temsil ediliyor. Partinin Türklerin özgürlüğünü temsil ettiğine inanılan bozkurt işareti var.

 MHP, 1969 ve 1973 genel seçimlerinde büyük başarılar sağlayamadı. 1969 seçiminde Alparslan Türkeş Adana'dan milletvekili seçilmesinin ardından, 1973'e kadar MHP mecliste bir kişiyle temsil edildi. 1973 seçiminde 3 milletvekiliyle meclise girdi. 1 Nisan 1975'de 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti (39. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti)'ne girdi. Alparslan Türkeş ve Mustafa Kemal Erkovan kabinede yer aldı. 22 Temmuz 1977'de oy oranını %3.4’ten, % 6.4’e çıkartarak 16 milletvekiliyle mecliste grup oluşturdu ve senatoya bir üye soktu, bu seçimin ardından kurulan 2. Milliyetçi Cephe Hükümeti (41. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti)'nde ise biri başbakan yardımcılığı olmak üzere beş bakanlıkla temsil edilerek büyük bir atılımda bulundu. Başbakan Yardımcısı Alparslan Türkeş, Agâh Oktay Güner, Cengiz Gökçek, Gün Sazak ve Sadi Somuncuoğlu. Milliyetçi Hareket Partisi, milliyetçi muhafazakâr tabana seslendi. Alparslan Türkeş "Başbuğ" olarak nitelendiriliyordu. Bu dönemin ardından sağ ve sol görüşlü öğrenciler başta olmak üzere halkın büyük bir kısmı birbiri ile çatışma haline girdi. Bakan, yazar, milletvekili, polis ve pek çok öğrenci olmak üzere her kesimden insan görüş çatışmalarında hayatını kaybetti. Bu olaylar sonucunda 12 Eylül 1980 sabahı ihtilâl yapıldı. İhtilal metnini okuyan Başbuğ Alparslan Türkeş’ti.12 Eylül 1980 darbesinin ardından kapatılan MHP çizgisi, 1983 yılında yeni siyasal partiler kurulmasına izin verilince Mehmet Pamak tarafından kurulan Muhafazakâr Parti tarafından temsil edildi. Bu parti 1985 yılında adını Milliyetçi Çalışma Partisi olarak değiştirildi. 1987 referandumundan sonra Türkeş'in siyasi yasağı kalkınca, MHP'nin tarihsel lideri, MÇP genel başkanı oldu. 24 Ocak 1993 tarihinde yapılan olağanüstü kongreyle ise partinin adının MHP olarak değiştirilmesine karar verildi. Aralık 1995 genel seçimlerinde % 8.2 oy alan MHP, % 10’luk seçim barajını aşamadığı için milletvekili çıkaramadı. Alparslan Türkeş'in vefatından sonra, 6 Temmuz 1997’de yapılan olağanüstü kurultayda iki aday Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş ile Devlet Bahçeli arasında yapılan seçim yarışını Devlet Bahçeli kazandı ve genel başkanlığa seçildi. MHP, 1999 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimlerinde % 17.98 oy alarak DSP’nin ardından en çok oy alan ikinci parti oldu ve 129 milletvekili çıkardı. Kurulan DSP-ANAP-MHP koalisyonunda, biri başbakan yardımcılığı olmak üzere 12 bakanlık alarak, ikinci büyük koalisyon ortağı oldu. 5. Ecevit Hükümeti'ne katılırken Rahşan Ecevit'le sorun yaşayan MHP, yine de koalisyonda uyumla çalıştı, ancak ekonominin çökmesi üzerine dışarıdan getirilen Kemal Derviş ile uyuşamadı. Eylül 2002'ye gelindiğinde TBMM'de 125 milletvekili kalmıştı. Daha sonra iktidardayken Genel Başkan Devlet Bahçeli'nin aldığı 3 Kasım seçim kararı ile seçime gidildi. 2002 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimleri MHP için büyük bir yıkım oldu ve %18 olan oy oranı %8.3'e düştüğünden MHP parlamentoya giremedi. 2007 Türkiye Cumhuriyeti Milletvekili Genel Seçimlerinde %14.29 oy alarak 71 milletvekilliği kazandı ve mecliste yeniden grup kurdu. 2009 Türkiye Cumhuriyeti Yerel Seçimlerinde, biri büyükşehir olmak üzere 10 ilin belediye başkanlığını, toplamda da 490 belediye başkanlığı kazandı. 

Recep Tayyip Erdoğan, Selahaddin Demirtaş ve Ekmeleddin İhsanoğlu’nun yarıştığı 10 Ağustos 2014 cumhurbaşkanlığı seçimi sonucunda oyların %38,44'ünü alarak Erdoğan’dan sonra en çok oy alan 2. aday olan  Ekmeleddin İhsanoğlu’nu destekleyen 14 partiden biri de MHP’ydi.