Elektrik faturası hesaplama nasıl yapılır? Son kaynak tedarik tarifesi nedir?

Türkiye'deki elektrik tüketicilerinin en fazla merak ettiği konulardan biri de elektrik fiyatları hesaplama işlemleri oldu. Özellikle faturalara aylık olarak ne kadar ücret yansıyacağı sıkça araştırılan bilgilerden. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) elektrik faturası hesaplamaları için özel olarak bir sayfa sunmaktadır. Kullanıcılar tarife kapsamı, ilk ve son okuma tarihi ile tarife kullanımı (Mesken gibi) bilgileri, kWh bazında tüketim miktarlarını da ilgili ekranlara yazarak hesaplama işlemlerini gerçekleştirebiliyor. İşte 2025 elektrik faturası hesaplama işlemleri...

ELEKTRİK FATURASI HESAPLAMA İŞLEMLERİ NASIL YAPILIR?

Elektrik faturası hesaplama için, EPDK'nın hazırlamış olduğu fatura hesaplama sayfası üzerinden, gerkli bilgileri doldurarak kısa süre içerisinde öğrenilebilmektedir.

YENİ DÜZENLEMEYLE KİMLER YÜKSEK FATURA ÖDEYECEK?

EPDK'nın 07.11.2024 tarihli kararıyla Son Kaynak Tedarik Tarifesi limitleri güncellenirken, bu düzenlemeye göre sözleşmesindeki yıllık elektrik tüketimi 5.000 kWh (aylık 417 kWh) ve üzerinde olan mesken aboneleri ile 15.000 kWh ve üzerinde olan ticarethane ve sanayi abonelerinin 1 Şubat 2025 tarihinden itibaren yüksek tüketimli tüketicilere ilişkin Son Kaynak Tedarik Tarifesi'nden faturalandırılacağını bildirildi. Yıllık elektrik tüketimi 100.000.000 kWh ve üzerinde olan diğer tüketiciler ve tarımsal faaliyetler aboneleri de "Son Kaynak Tedarik Tarifesi" kapsamında yer aldı.

1 KW ELEKTRİK KAÇ TL?

EPİAŞ verilerine göre örnek hesaplama şu şekildedir;

Kademeli tarifeye göre, mesken aboneleri için aylık toplam 240 kWh'e kadar olan düşük kademe tüketim miktarı için aktif enerji birim fiyatı daha düşüktür. Aylık 240 kWh'in üstündeki yüksek kademe tüketim için daha fiyat yüksektir. Bu, elektrik tüketimini azaltmak ve tasarruf sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.

Örneğin, bir abonenin aylık tüketim miktarı 200 kWh olsun.

Bu tüketim miktarı, kademeli tarifeye göre 1. kademe kapsamındadır. Dolayısıyla, aktif enerji birim fiyatı 1,48 TL/kWh olarak uygulanmıştır. Dağıtım bedeli de 1. kademe için geçerli olan 0,16 TL/kWh olarak hesaplanmıştır.

Faturanın toplam tutarı ise (200 kWh x 1,48 TL/kWh ) + ( 200 kWh x 0,16 TL/kWh ) = 328 TL'dir.

SERBEST TÜKETİCİ KİMDİR? SON KAYNAK TEDARİKİ KAVRAMI SERBEST TÜKETİCİLER İÇİN NE İFADE EDER?

EPDK'da yer alan bilgilere göre, Elektrik piyasasında serbest tüketiciler, herhangi bir elektrik tedarik şirketi (tedarikçi) ile ikili anlaşma yaparak elektrik enerjisini bu tedarikçiden aralarında anlaştığı fiyattan/koşullardan alma hakkına sahip olan tüketicilerdir. Serbest tüketicilerin ikili anlaşma ile elektrik enerjisi tedarik etmemesi (almaması) durumunda ise “bu tüketicilerin elektrik enerjisinden mahrum kalmamaları için” o bölgede faaliyet gösteren ve son kaynak tedarikçisi olarak adlandırılan görevli tedarik şirketi tarafından elektrik enerjisi satışı yapılması imkânı bulunmaktadır. İşte bu işlem son kaynak tedariki olarak adlandırılmaktadır.

SON KAYNAK TEDARİK TARİFESİ NEDİR?

Serbest olmayan tüketiciler tedarikçisini seçme ve ikili anlaşma yapma hakkına sahip değildir ve elektrik enerjisini görevli tedarik şirketinden ulusal tarife (perakende satış tarifesi) üzerinden almaktadır. Son kaynak tedariki ile sağlanan elektrik enerjisi ise son kaynak tedarik tarifesi üzerinden faturalandırılır. Son kaynak tedarik tarifesi, ikili anlaşması bulunmayan serbest tüketicilerin tüketim miktarına göre iki farklı şekilde uygulanmaktadır: Her yıl için belirlenen son kaynak limitinin altında tüketimi olan ve bu kapsamda düşük tüketimli son kaynak tüketicisi olan serbest tüketicilere ulusal tarife uygulanmaya devam etmektedir. Son kaynak limitinin üzerinde tüketimi olan ve bu kapsamda yüksek tüketimli son kaynak tüketicisi olan serbest tüketicilere ise elektrik enerjisi maliyetini yansıtan dinamik bir tarife modeli uygulanmaktadır.

Son Kaynak Tedarik Tarifesinde Faturamızda Yer Alan Hangi Bedellerde Değişiklik Olmaktadır?

Elektrik enerjisi için nihai bedel; aktif enerji bedeli, dağıtım (şebeke) bedeli ve vergilerin toplamından oluşmaktadır. Faturalarda aktif enerji bedeli ve dağıtım bedeli toplamından oluşan elektrik tüketim bedeli ifadesi yer almaktadır.

Aktif Enerji Bedeli: Elektriğin üretimi ve ticaretiyle ilgili olan aktif enerji bedeli açısından ulusal tarife ile yüksek tüketimli son kaynak tüketicilerine uygulanan son kaynak tedarik tarifesi arasında fark bulunmaktadır. Ulusal tarife kapsamında devlet desteği uygulanmaktadır.

Dağıtım Bedeli: Elektriğin iletim ve dağıtım sistemi üzerinden tüketiciye ulaştırılmasına ilişkin hat, trafo gibi şebeke unsurlarının tesis edilmesi, arıza onarım, bakım gibi şebeke işletim ve yatırım maliyetlerini içermektedir. Dağıtım bedeli aynı abone grubundaki tüm tüketicilere aynı şekilde uygulanır ve son kaynak tedarik tarifesi ile herhangi bir değişiklik göstermez.

Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi ile Katma Değer Vergisi mevcut durumda tüketicilere uygulanmakta olan vergiler olup ilgili kurumlarca bu vergiler düzenlenmektedir.

2025 Yılı İçin EPDK Tarafından Yapılan Son Kaynak Tedarik Tarifesi Düzenlemesi Nasıl Bir Değişiklik Öngörmektedir?

Yapılan düzenleme kısaca 2025 yılı için son kaynak limitinin belirlenmesine yönelik bir adımdır. 2018 yılından bu yana her yıl için abone grupları bazında son kaynak limitleri belirlenmiştir. 2018-2024 yıllarını içeren dönemde mesken abone grubu için belirlenen yüksek limitler sonucunda mesken aboneleri düşük tüketimli son kaynak tüketicileri olarak kalmaya devam etmiş ve mesken tüketicilerine ulusal tarife uygulanmıştır.

Yapılan düzenleme neticesinde ise 1/2/2025 tarihinden geçerli olmak üzere 2025 yılı için mesken abone grubuna yönelik son kaynak limiti 5.000 kWh/yıl olarak belirlenmiş olup bu limiti aşan mesken aboneleri yüksek tüketimli tüketici grubuna dâhil edilmiştir.

Yapılan Bu Düzenlemeden Etkilenen Mesken Abonelerinin Oranı Nedir?

Ülkemizde güncel verilere göre mesken abonelerinin sayısı 41 milyon civarındadır. Bu düzenleme sonrası tüketimi yüksek olan yaklaşık 1,2 milyon mesken abonesi, yani tüm mesken abonelerinin yaklaşık %3’ü bu düzenlemeden etkilenecektir.

Yapılan Bu Düzenleme İle Bütün Elektrik Abonelerinin Faturaları Artacak Mı?

Alınan karar ile ulusal tarifede herhangi bir değişikliğe gidilmemektedir. Sadece yıllık tüketim miktarı 5.000 kWh ve üzeri olan ve son kaynak limitini geçen mesken tüketicilerinin ve yıllık tüketim miktarı 15.000 kWh ve üzeri olan son kaynak limitini geçen kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer sanayi ve aydınlatma abone gruplarında yer alan tüketicilerin desteklenen gruptan çıkarılarak gerçek maliyetlerden elektrik enerjisi tedarik etmeleri amaçlanmaktadır.

Bir Elektrik Abonesi Hangi Tarihten İtibaren Son Kaynak Tedarik Tarifesi (SKTT) Kapsamına Girecek?

2025 yılı için belirlenen son kaynak limitinin geçerli olduğu 2025 yılı veya bir önceki takvim yılı olan 2024 yılında limitin geçilmesi halinde, bu limite erişilen ayı takip eden üçüncü ayın ilk gününden itibaren ikili anlaşma yapmamış olan tüketicilere; yüksek tüketimli son kaynak tüketicileri için hesaplanacak tarife uygulanmaya başlanacaktır. Örnek olarak,

- 25/11/2024 tarihinde okunan sayaçla/düzenlenen faturayla birlikte 2024 takvim yılı tüketimi 5.000 kWh’i ilk kez aşan bir mesken kullanıcısına 1/2/2025 tarihi,

- 30/12/2024 tarihinde okunan sayaçla/düzenlenen faturayla birlikte 2024 takvim yılı tüketimi 5.000 kWh’i ilk kez aşan bir mesken kullanıcısına 1/3/2025 tarihi,

- 2024 takvim yılı tüketimi 5.000 kWh’in altında olan ve 2/6/2025 tarihinde okunan sayaçla/düzenlenen faturayla birlikte 2025 takvim yılı tüketimi 5.000 kWh’i ilk kez aşan bir mesken kullanıcısına 1/9/2025 tarihi,

- 2024 takvim yılı tüketimi 5.000 kWh’in altında olan ve saatlik okumanın yapılabildiği, 31/7/2025 23:59’da okunan sayaçla/düzenlenen faturayla birlikte 2025 takvim yılı tüketimi 5.000 kWh’i ilk kez aşan bir mesken kullanıcısına 1/10/2025 tarihi itibarı ile yüksek tüketimli son kaynak tüketicileri için hesaplanacak tarifenin uygulanması gerekecektir.

Türkiye'de dün günlük bazda 859 bin 198 megavatsaat elektrik üretildi, tüketim ise 842 bin 237 megavatsaat oldu.

Türkiye Elektrik İletim AŞ verilerine göre, saatlik bazda dün en yüksek elektrik tüketimi 40 bin 878 megavatsaatle 20.00'de, en düşük tüketim ise 31 bin 59 megavatsaatle 06.00'da gerçekleşti.

Günlük bazda dün 859 bin 198 megavatsaat elektrik üretildi, tüketim ise 842 bin 237 megavatsaat olarak kayıtlara geçti.

Üretimde ilk sırada yüzde 26,9 ile ithal kömür santralleri yer aldı. Bunu, yüzde 23,8 ile doğal gaz santralleri​​​​​​​ ve yüzde 12,3 ile barajlı hidroelektrik santralleri izledi.

Türkiye, dün 17 bin 296 megavatsaat elektrik ihracatı, 335 megavatsaat elektrik ithalatı yaptı.