Yaptırım boşa çaba

ABD Başkanı Donald Trump’ın önceki gün, çelikte gümrük vergisinin Türkiye için yeniden yüzde 50'ye çıkarılacağı kararını alması, yaptırım oyunu olarak değerlendirildi. Trump, Türkiye’nin Suriye’deki terör unsurlarına yönelik başlattığı Barış Pınarı Harekatı’na ilişkin sosyal medya hesabından bir açıklamada daha yaptı. Trump, "Çelikte gümrük vergisi yeniden yüzde 50'ye çıkacak. ABD Ticaret Bakanlığı, Türkiye ile yürüttüğü 100 milyar dolarlık ticaret anlaşması müzakerelerini derhal durduracak” dedi.

İÇ KAMUOYUNA YÖNELİK HAMLE

Trump’ın açıkladığı yaptırım kararı, iş dünyası temsilcileri ve uzmanlar tarafından kısa vadede Türkiye ekonomisini etkilemeyeceği şeklinde yorumlandı. Öte yandan, Trump’ın tavrına ilişkin genel görüş, ABD Başkanı’nın Kongre başta olmak üzere kendi iç kamuoyunu rahatlatmaya yönelik etkisi az yaptırım kararları aldığı yönünde oldu. Zira, ABD, 2018 Ağustos ayında, Çin ile başlattığı ticaret savaşları kapsamında, Türkiye'den yapılan çelik ithalatına uygulanan vergiyi yüzde 50'ye, alüminyum ithalatına uygulanan vergiyi de yüzde 20'ye çıkarmıştı. Türkiye ise söz konusu kararın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kurallarına aykırı olduğunu kaydederek, ABD'yi DTÖ'ye şikayet etmişti.

ÇELİKTE VERGİ KOYDU ZARAR ETTİ

Türk çelik üreticileri de alternatif pazarlara yönelik, buradaki kaybı telafi etmeyi başardı. Türkiye’nin bu hamlesi sonrasında, Trump, önceki yıla kıyasla Türkiye'den ithal edilen çelik ürünlerinde yüzde 48 azalma görüldüğünü belirterek, geçtiğimiz Mayıs ayında vergiyi tekrar yüzde 25 seviyesine çekmişti. Birçok sektör temsilcisine göre, Trump’ın bu yaptırım kararının etkisi zayıf olacak. Zira ABD ile başlatılan 100 milyar dolarlık ticaret hedefi de uzun vadede sonuç verecek bir yol haritası niteliğindeydi. Kararın doğrudan Türkiye -ABD ticaretine doğrudan bir etkisi olmayacak.

Ekonomimiz için olumsuz bir netice oluşturmaz

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kadir Tuna, “Yaptırımların içeriğinin netleşmesi ile birlikte yaptırım endişesinin yersiz olduğu ortaya çıktı. Yaptırım ile ilgili iki karar var. Birincisi çelikte gümrük vergisinin yüzde 50'ye çıkarılması, ikincisi ise 100 milyar dolarlık ticaret anlaşması müzakeresinin durdurulması. Vergilerin yükseltilmesi halihazırda devam eden ticari faaliyetlere önemli bir etki yarat ması beklenmiyor” dedi.

PİYASA ÖNCEDEN BUNU SATIN ALDI

Yaptırıma dair belirsizliğin piyasalar tarafından olumsuz fiyatlandığını hatırlatan Tuna, şunları söyledi: “Yaptırımların içeriğinin açıklanması ile piyasalar tekrar normale döndü. Bundan sonrası için esas dikkat edilmesi gereken bir konu var. Şu an yaşadığımız yanlış bilgilendirme süreci piyasamız açısından daha büyük risk oluşturuyor. Bu tarz açıklamaların detayı kamuoyu ile paylaşılmalıdır.”

Türkiye için tehdit değil

Bu yaptırımların etkisizliğine ilişkin Rusya’dan da bir açıklama geldi. Rusya Parlamentosu'nun üst kanadı Federasyon Konseyi Dış İlişkiler Komitesi Başkan Yardımcısı Vladimir Cabarov, ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırımlarının kendi için kamuoyuna yönelik olduğunu belirterek, “Bu yaptırımlar Türkiye için bir tehdit değil ve ona zarar vermeyecek. Yaptırımların amacı yalnızca ABD’de kamuoyunu sakinleştirmek, daha fazlası değil” şeklinde konuştu.