Elektrik trafolarında kullanılan devre kesicileri yerli teknolojiyle geliştirmek için İzmir'de kurulan laboratuvarda uzay koşullarında üretilen vakum tüplerini Vietnam'dan Kolombiya'ya çok sayıda ülke elektrik iletim hatlarında kullanmak için satın aldı.
İzmir'de uzay teknolojisinin kullanıldığı "laboratuvar fabrikada" üretilen devre kesici vakum tüpleri, dünyanın dört bir yanında elektrik iletim ve dağıtım hatlarının güvenliğini sağlıyor.
Kıbrıs Barış Harekatı sonrası uygulanan ambargo nedeniyle elektrik trafolarında kullanılan parçaları yerli olanaklarla geliştirmek için çalışma yürüten Elektrik Mühendisi Tevfik Mağara'nın kurduğu Batel Elektromekanik, işin başına geçen ikinci kuşakla bir teknoloji şirketine dönüştü.
1100 dereceye ulaşabiliyor
Elektrik trafolarında arıza durumunda enerjiyi kesen devre kesici vakum tüplerinin yerli ve milli olarak geliştirilmesine odaklanan şirket, 2009 yılında TÜBİTAK ve Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı'nın (TTGV) desteğiyle temiz oda ve vakum fırınının bulunduğu laboratuvar tesisi devreye aldı.
Özel kıyafetlerle girilen, çok sayıda filtreyle toz parçacığının dahi içeriye sokulmadığı temiz oda ve uzay ortamına çok yakın basınçsız bir ortamda 1100 dereceye ulaşabilen fırının bulunduğu tesiste yürütülen çalışmalar sonucu Türkiye'nin ilk vakum tüpü üretildi.
İhracata başladı
Avrupa'da bu teknolojiye sahip 4 üretim tesisi arasına giren Batel, devre kesici vakum tüpü ithalatını önemli ölçüde bitirdi ve ihracata başladı.
- Türkiye'de yüzde 40 pazar payına ulaşan yerli vakum tüpü, kısa sürede Vietnam'dan Cezayir'e 22 ülkede kullanılmaya başlandı.
Yüksek teknolojiye sahip ürünle dünya pazarında hızla büyüyen şirket, vakum teknolojisini savunma, medikal ve uzay teknolojisine yönelik üretimler için de proje geliştirdi.
Geleceğin çarpıştırıcısı için çalışacak
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nin (CERN) yürüttüğü parçacık fiziği deneyleri için de çalışma başlatan firma, 2030'da devreye alınacak Geleceğin Dairesel Çarpıştırıcısı'nın (FCC) tasarım ve prototip üretim ekibine dahil oldu.
Batel Yönetim Kurulu Üyesi Erden Mağara, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geliştirdikleri teknolojiyle dünya devlerine rakip olduklarını, pazarda kısa sürede kendilerini kanıtlamayı başardıklarını söyledi.
- Tasarımından mühendisliğine kadar tamamen yerli olan 15 bin vakum tüpüyle 2 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaştıklarını, bunun kısa vadede 10 milyon dolara çıkmasını öngördüklerini dile getiren Mağara, oluşturdukları laboratuvar tesiste farklı teknolojiler geliştirerek ülkeye daha yüksek katma değer yaratmaya odaklandıklarını vurguladı.
"Kurduğumuz tesisle aslında vakum teknolojisinin kullanıldığı birçok sektör için platform yarattık. Farklı alanlarda da ürünler geliştirebileceğiz. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve CERN ihalelerine katılarak üretimi çeşitlendirmek istiyoruz. Vakum elektron tüpü aynı zamanda bir x-ray tüpüdür. Tamamen yerli x-ray cihazlarını üretebiliriz. Manyetik rezonans tüpü geliştirmek gibi hedeflerimiz de var. Bu anlamda sektörden işbirliği tekliflerine açığız."
