Son yıllarda Türkiye'nin Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ülkeleriyle olan ikili ve üst düzey ilişkilerini güçlendirmesi sonucunda, çeşitli sektörlerde gerçekleştirdiği ihracat son 5 yılda yüzde 85 oranında arttı.
Kazakistan'ın başkenti Astana'da 3-4 Temmuz'da gerçekleştirilecek ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi'ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katılacak.
ŞİÖ'ye üye Kazakistan, Çin, Rusya, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan, İran, Hindistan ve Pakistan'dan devlet ve hükümet başkanlarının hazır bulunacağı zirveye, gözlemci ve diyalog ortağı olarak Belarus, Moğolistan, Azerbaycan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkmenistan liderlerinin de katılımı bekleniyor.
Türkiye'nin son dönemde dünya nüfusunun yarısına yakın nüfusuna sahip ŞİÖ'ye üye ülkeleriyle siyasi ilişkilerinin gelişmesi ticari ve ekonomik yansımaları da beraberinde getirdi.
Son dönemde söz konusu ülkelere üst düzey ziyaretler de artış gösterdi.
Bakanlar düzeyindeki öne çıkan ziyaretler kapsamında ise Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, geçen yılın son ayında Çin'de temaslarda bulundu. Daha sonra mayısta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ve haziranda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Çin'e giderek üst düzey görüşmeler yaptı.
ŞİÖ üye ülkelerinin dünyadaki doğal gaz rezervlerinin önemli bölümüne hakim konumda bulunması sebebiyle enerji sektörüne yönelik ziyaretler de bu dönemde hız kazandı. Bakan Bayraktar geçen ay ŞİÖ'nün Enerji Bakanları Konseyinin 4. Toplantısı'na video konferans ile katılmıştı. Bayraktar, Rusya'ya da ziyaret gerçekleştirmişti.
Bakan Fidan ise Çin ziyareti sonrasında BRICS+ toplantısına katılmak ve ikili temaslarda bulunmak üzere gittiği Rusya'da Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Kremlin Sarayı'nda bir araya gelmişti. Türkiye ve ŞİÖ ülkeleri arasında üst düzey ziyaretlerin karşılıklı devam etmesi bekleniyor.
Ulaştırma projelerinin ticarete etkisi önem taşıyor
Enerji anlaşmalarının ve projelerinin yanı sıra ticaretin artırılması amacıyla söz konusu ülkeleri birbirine bağlayan ulaştırma ve altyapı projeleri de dikkati çekiyor.
Bu kapsamda, önde gelen projeler Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Türkiye, Çin'in Kuşak ve Yol girişiminde yer alıyor. Kafkasya ve Orta Asya üzerinden Çin'e uzanan bir ulaşım güzergahı olan Orta Koridor girişimi, Türkiye'yi Orta Asya'ya bağlayan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu da bu projeler arasında öne çıkıyor.
Öte yandan, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında yapımı planlanan Çin-Kırgızistan-Özbekistan Demiryolu Projesi'ne ilişkin anlaşma da geçen ay imzalandı.
Toplam ihracatın yaklaşık yüzde 10'u ŞİÖ ülkelerine
G20 içinde yer alan Çin, Hindistan ve Rusya'nın yer aldığı ŞİÖ üye ülkelerine Türkiye'den gerçekleştirilen ihracat Kovid-19 salgının da yaşandığı 2019-2023 döneminde 2020 hariç artış gösterdi.
Bu kapsamda Türkiye'den söz konusu 9 ülkeye 2019'da 14,1 milyar dolarlık ürün ihraç edilirken, bu tutar 2020'de 13,9 milyar dolar oldu. Bu tutar, 2021'de 18,4 milyar dolara, 2022'de 23 milyar dolara kadar yükseldi. Geçen yıl ise ŞİÖ'ye üye ülkelere ihracat 26,1 milyar dolara yaklaştı.
Böylece 5 yıllık dönemde Türkiye'nin söz konusu ülkelere ihracatı yüzde 85'in üzerinde artış gösterdi. Ayrıca bu ülkelere 2023'te gerçekleştirilen ihracatın payı Türkiye'nin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 10'unu oluşturuyor.
Türkiye'nin ŞİÖ'ye üye ülkelerden ithalatı ise 2019'da 55,6 milyar dolardan 2020'de 49,6 milyar dolara geriledi. Sonraki yıllarda artış gösteren ithalat 2021'de 76 milyar dolara, 2022'de 120,2 milyar dolara kadar çıktı. Geçen yıl ise Türkiye'nin anılan ülkelerden ithalatı 106,3 milyar dolara geriledi.
