Trump'ın iş dünyasıyla imtihanı

ABD Başkanı Donald Trump'ın Danışmanlar Konseyinde ardı ardına yaşanan istifalar, iş dünyasının Beyaz Saray'a yönelik memnuniyetsizliğinin arttığına işaret ediyor.

Trump'ın Amerikan iş dünyasının önde gelen liderleriyle fikir alışverişinde bulunmak için kurduğu Danışmanlar Konseyinde adeta yaprak dökümü yaşanıyor.Konseyden sadece son 48 saatte ayrılan üst düzey yönetici sayısı, Trump'ın sert eleştirilerine rağmen altıya yükseldi.

Amerikan halkıyla yapılan anketlerde tüm ABD başkanları arasındaki en düşük destek oranlarını gören Trump'a yönelik memnuniyetsizliğin iş dünyasında da artmakta olduğuna işaret eden son istifalar, Virginia eyaletinin Charlottesville kentinde geçen cumartesi aşırı milliyetçi Amerikalıların yaptığı yürüyüş sırasında yaşanan şiddet olaylarının ardından başladı.

Trump'ın hafta sonunda Virginia eyaletinin Charlottesville kentinde bir kişinin öldüğü ve çok sayıda kişinin yaralandığı olayların ardından yaptığı ilk açıklamalarda ırkçı grupları doğrudan kınamaması, ilaç üreticisi Merck'in İcra Kurulu Başkanı (CEO) Kenneth Frazier’in ayrılma kararı almasına neden olmuştu.

Konseydeki tek siyahi iş dünyası temsilcisi olan Frazier, danışmanlık görevinden aşırılığa ve hoşgörüsüzlüğe karşı çıkma konusunda hissettiği kişisel sorumluluktan ötürü çekildiğini bildirmişti.

Trump'ın Cumhuriyetçi Parti'nin de dahil olduğu geniş çevrelerden gelen eleştiriler üzerine olayların üstünden iki gün geçtikten sonra ırkçı grupları hedef alması da istifaları durduramadı.

Amerikalı teknoloji devi Intel'in CEO'su Brian Krzanich, spor ürünleri firması Under Armour'ın CEO'su Kevin Plank ve Amerika İmalat Birliği Başkanı Scott Paul, Konsey’den istifa ettiklerini açıklayarak Frazier'a katıldı.

Trump belki de bunun etkisiyle dün New York'ta düzenlediği basın toplantısında, şiddet olaylarında her iki tarafında suçlu olduğunu söyleyerek bir nevi kaseti başa sardı.

Ülkenin en etkili sivil organizasyonlarından ABD İşçi Sendikaları Federasyonu ve Endüstriyel Örgütler Kongresinin (AFL-CIO) Başkanı Richard Trumka ve müdür vekili Thea Lee, Trump’ın aşırı milliyetçi ve Nazi yanlısı gruplarla, ırkçılık karşıtı göstericileri kıyasladığı konuşmanın ardından dün gece Danışmanlar Konseyinden çekildiklerini açıkladı.

Trump’ı ırkçı terörizme tahammül etmekle itham eden AFL-CIO yetkilileri, yazılı açıklamalarında, "Bağnazlığı ve terörizmi tolere eden bir başkanın konseyinde oturamayız" ifadesini kullandı.

Trump'ın yaşanan şiddet olaylarına verdiği tepkinin yanı sıra Danışmanlar Konseyinden ayrılan şirket yöneticilerini sert sözlerle hedef almasının da daha fazla temsilciyi uzaklaştırabileceği öngörülüyor.

Konseydeki tek siyahi yönetici Kenneth Frazier'in ayrılma kararına, sosyal medyadan tepki gösteren Trump, "Merck'in Kennett Frazier'i, şimdi konseyden ayrıldığına göre astronomik ilaç fiyatlarını düşürmeye daha fazla vakti olur. Merck, yüksek ilaç fiyatlarında lider. Ayrıca Amerikan istihdamını yurt dışına götürüyor. İstihdamı geri getir ve ilaç fiyatlarını düşür." eleştirisinde bulunmuştu.

Ayrıca, Konseyden ayrılan şirket yöneticilerinin, ürünlerini ABD dışında üretmenin utancı nedeniyle bu kararı aldığını savunan Trump daha önce sosyal medya hesabından, "Konseyden ayrılan her CEO'nun yerine getirebileceğim çok kişi var. Tribünlere oynayanlar devam etmemeliydi. İstihdam" mesajını paylaşmıştı.

Amerika'nın önde gelen yöneticilerini buluşturan konseyden, daha önce eğlence endüstrisi devi Walt Disney Company'nin CEO'su Robert Iger, elektrikli otomobil üreticisi Tesla'nın CEO'su Elon Musk ve mobil taksicilik şirketi Uber'in CEO'su Travis Kalanick ayrılmıştı.

Iger ve Musk, Konseyden Trump'ın haziran başında Paris İklim Anlaşmasından çekilme kararı almasını gerekçe göstererek istifa etmişlerdi.

Uber CEO'su Kalanick ise Trump'ın nüfusunun çoğunluğu Müslüman yedi ülkenin vatandaşlarının ABD’ye girişini sınırlayan ilk başkanlık kararnamesinin ardından ayrılma kararı almıştı. Kalanick'in kararında Uber'in ülke genelindeki havaalanlarında Trump'ın kararnamesini protesto etmek için düzenlenen gösterilere destek vermemesi sonucunda boykot edilmesi de önemli rol oynamıştı.

Uber CEO'sunun ayrılma kararında en açık örneği olduğu gibi iş dünyası liderlerinin Trump'tan uzaklaşmasında, kişisel görüşlerinin yanı sıra müşterilerini kaybetme korkusu da önemli yer tutuyor.

Şimdiye kadar Danışmanlar Konseyinden farklı nedenlerle ayrılan iş dünyası temsilcilerinin sayısı 16 Ağustos itibarıyla 9'a çıktı ancak gidişat bu sayının artabileceğine işaret ediyor. Bu durum, Rusya soruşturması, sağlık reformu fiyaskosu ve Kuzey Kore'nin tehditleriyle zor günler geçiren Trump'ın yeni imtihanının, Amerikan iş dünyasını kendisini desteklemeyi sürdürmeye ikna etmek olacağı şeklinde değerlendiriliyor.

Trump'ın göreve geldiğinden bu yana attığı tartışmalı adımlara rağmen Danışmanlar Konseyinden ayrılmayanların başında ise en büyük müşteri ise ABD hükümeti olan savunma devlerinin yöneticileri geliyor.

Lockheed Martin’in CEO'su Marilyn Hewson, Boeing'in CEO'su Dennis Muilenberg ve United Technologies’in CEO’su Greg Hayes, yaşanan çalkantıya kulak tıkayıp Trump’a danışmanlık yapmaya devam edeceğe benziyor.

Trump yönetiminin mevcut regülasyonları iptal etmesini sabırsızlıkla bekleyen Amerikalı finans devlerinden JPMorgan Chase’in CEO’su Jamie Dimon, BlackRock’ın CEO’su Larry Fink ve Blackstone CEO'su Stephen Schwarzman hala konseydeki yerlerini koruyor.

CEO’ları Konsey üyeliğini sürdüren 30 civarında şirketin arasında General Motors, General Electric, PepsiCo, Dow Chemical, Johnson amp; Johnson, Dell Technologies Michael Dell, Whirlpool Corporation, 3M, IBM ve Ernst amp; Young gibi ünlü firmalar bulunuyor.