Bütçeden faiz harcamalarına ayrılan pay son 20 yılda yüzde 43,2’den yüzde 10,5’e düşürüldü. Bu sayede her yıl 100 milyarlarca liralık kaynak devletin kasasında kaldı. Faiz harcamaları 2002 seviyesinde kalsaydı, 2022 yılı bütçesinde faize ayrılacak ödenek 1,4 trilyon TL olacaktı. Halbuki bu yılın ilk 11 ayında faize giden miktar, 292 milyar lirayla sınırlı kaldı.
Bütçeden faiz harcamalarına ayrılan pay yirmi yılda radikal bir şekilde düşürüldü. 2002 yılında yüzde 43,2 olan faiz harcamalarının bütçe giderleri içerisindeki oran yüzde 10 seviyelerine geriledi. Merkezi yönetim bütçe giderleri bu yılın Ocak-Kasım döneminde 2 trilyon 567 milyar 605 milyon lira, bütçe gelirleri ise 2 trilyon 547 milyar 156 milyon lira oldu. Aynı dönemde bütçe açığı 20 milyar 449 milyon lira ile sınırlı kaldı. Faiz harcamaları 2002 seviyesinde kalsaydı, devletin kasasından çıkacak para 1 trilyon TL olacaktı.
Uygulanan politikayla kasadan kalan para vatandaşın refahı için harcandı. Bunda Türkiye Ekonomi Modeli ile faizlerin düşürülmesi ve kurların stabil hale getirilmesi etkili oldu. Ekonomi yönetiminin faizle mücadelesinin uzun soluklu bir geçmişi var. AK Parti hükümetleri döneminde özellikle bütçe faiz harcamalarının her yıl bir önceki yıla oranla azaldığı ve Hazine'ye binen faiz yükünün de eğitimden sağlığa milyonlarca vatandaşı ilgilendiren alanlarda harcandığı görüldü.
85 MİLYON VATANDAŞA HARCANDI
2002 yılında yüzde 43,2 olan faiz harcamalarının toplam harcamalar içerisindeki payının bu yılsonunda yüzde 10,5'e gerilmesi bekleniyor. Faiz giderlerinin bütçe harcamaları içerisindeki payı 20 yıl önceki seviyede kalsaydı, 2022 yılı bütçesinden faize ayrılacak ödenek 1,4 trilyon TL olacaktı. Faizler düşürüldüğü için her yıl devletin kasasında kalan 100 milyarlarca liralık kaynak eğitim, sağlık yatırımları ile enerji, akaryakıt, doğal gaz sübvansiyonu ve sosyal yardım gibi temel ihtiyaçlara ayrıldı.
MİLLİ GELİRE ORANI YÜZDE 2,5’E DÜŞTÜ
2023 yılı bütçesi rakamlarına bakıldığında, doğal gaz ve elektrik sübvansiyonlarına öngörülen kaynağın 530 milyar TL olduğu görüldü. Sadece faiz ödemesi miktarına bakarak, faiz harcamalarının bütçe üzerindeki yükünü analiz edilmesi ekonomi yönetimi tarafından doğru bir yaklaşım olarak görülmüyor. Değerlendirmenin gerçekçi ve karşılaştırılabilir olabilmesi için faiz harcamalarının bütçe büyüklüklerine veya milli gelire oranı bakılmasının yeterli olduğunu kaydeden ekonomi yönetimi, son 20 yılda faize harcamalarına ayrılan paya bakmanın yeterli olduğu görüşünde.
Faiz harcamalarının milli gelire oranı 2002 yılında yüzde 14,3 iken, 2022 yılında bu oranın yüzde 2,5 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor.
