Türkiye genelinde 150 bin civarında motorlu kurye bulunurken, bunların 100 bine yakını gıda tarafında ilçe bazında teslimat yapıyor. Ancak bazı mobil uygulamaların da etkisi ve daha fazla teslimatla ortaya çıkan yüksek kazanç hırsı, ilgili ilgisiz çok sayıda kişiyi bu sektöre yöneltince trafikte adeta pimi çekilmiş binlerce bombanın hareket etmesinin önü açıldı. Son 10 yıl içerisinde toplam 385 bin motosikletli kaza meydana geldi. Ölüm oranı ise otomobilden sonra ikinci sırada yer alırken sektör temsilcileri ise kuryeliğin tehlikeli meslek grubuna alınarak mesleki yeterlilik belgesi getirilmesi çağrısında bulunuyor.
İşletmeler arasında rekabetin artması ve paket servisin yaygınlaşması sonrası motorlu kurye sayısı da ciddi anlamda artış gösteriyor.
İşletmelerin müşterileri ile uzaktan iletişiminde en kritik noktada yer alan ve aylık cirodan kurumsal itibara kadar çok sayıda alanı da doğrudan etkileyen motosikletli kuryelerin ülke genelinde sayısı 150 bini buluyor.
Öte yandan düzenli bir iş kolu olmaması ve ücretlerin düşük olmasından dolayı kuryelerin sürekli firma değiştirmesinden kaynaklı işletmeleri de ciddi anlamda sıkıntıya sokan servis süreci ise, son zamanlarda peş peşe ortaya çıkan paket servis uygulamaları ile sona ermiş durumda.
CİDDİ KAZANÇLARIN KAPISINI ARALIYOR
Sektöre bir nevi kurumsal bir kimlik de kazandıran teslimat uygulamaları, kuryeler ile işletmeleri bir platform çatısı altında buluşturarak paket servis noktasında taleplerini karşılarken motoruyla teslimatı gerçekleştiren kuryelere de ciddi kazançların kapısını aralıyor.
Öyle ki; geçtiğimiz haftalarda Türkiye'den çıkma kararı alan teslimat uygulaması Glovo üzerinden motoruyla iş yapanlar aylık 10 bin TL'leri bulan gelir elde ettiklerini belirtiyor.
Ancak işin bu görünen yüzü. Özellikle gıda tarafında evlere teslimat yapan çok sayıda motosikletli kuryenin hem teknik anlamda hem de donanım anlamında oldukça yetersiz olduğu belirtiliyor.
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre motosikletli kazaların oranı 2008'e göre son 10 yıl içinde yüzde 130'u artarken 2018 yılında yapılan kaza sayısı ise 50 bine yaklaşmış durumda. Sürücü tarafında en fazla ölüm oranı da otomobilden sonra motosiklette gerçekleşiyor.
AĞIRLIK GIDA SEKTÖRÜNDE
GÜNDE 70 PAKET
Motosikletli kuryelerin çalıştıkları sektöre bağlı olarak taşıdıkları paket sayısının da değişkenlik gösterdiğini, gıda tarafında çalışanların ilçe sınırlarında çalıştıklarından dolayı günde 60-70 paket civarı paket taşıyabildiklerini dile getiren Özdemir, sağlık ve lojistik sektöründe çalışanların ise tüm şehir sınırları içinde çalışmalarından ötürü bir günde 30 civarı paket teslim edebildiklerini dile getirdi.
12 SAATTE 600 TL!
Teslimat uygulamalarının giderek çoğaldığına da dikkat çeken Özdemir, tüm motosikletli kuryelerin çalışabildiği uygulamaların müşteri ile motosikletli kuryeyi bir araya getirerek yüzde 20 civarında kazanç sağladığını ifade etti.
Uygulamalar üzerinden ücretlendirmenin nasıl olduğuna ilişkin ise kişilerin çalışma yoğunluğuna göre bu oranın değiştiğini vurgulayan Özdemir, 12 saat civarında çalışan bir motosikletli kuryenin günlük masraflar hariç 300 ile 600 TL arasında değişen para kazanabileceğini belirtiyor.
- Özdemir, bir işletmede sabit olarak bu işi yapan kuryelerin aylık maaşlarının ise 3500 ile 5000 TL arasında değiştiğini söyledi.
SİGORTA YOK, KAZA ANINDA TEK BAŞINASIN
Uygulamaların geliştirilmesinin sabit maaşla çalışan kuryeler üzerinde çok fazla bir etkisi olmadığını çünkü uygulamaların çoğunun komisyon tarzı ile işlem yaptığını aktaran Özdemir, sözlerini şöyle sürdürdü;
''Motosikletli kurye sadece paket taşıdığı sürece kazanır ve kazandırır ama kaza veya benzeri durumlarda sigorta durumu olmadığı için tamamen tek başınadır. Ayrıca uygulama üzerinden iş alabilmesi için bazı dayatmalara da maruz kalmak zorunda da kalabiliyorlar.''
BİNLERCE PİMİ ÇEKİLMİŞ BOMBA GİBİLER
Motorlu kurye olmak için her ne kadar bazı işletmeler ehliyetsiz eleman çalıştırsa da mevcut şartlarda A1-A2 -A sınıfı ehliyete sahip olmanın yeterli olduğunun altını çizen Özdemir, uygulamaların kazançlarından kaynaklı sosyal güvencesi olmayan çok sayıda çalışanı ortaya çıkardığı gibi, yeterli donanım, bilgi ve ekipmana sahip olmayan bir çok kişiyi bu işi yapmaya teşvik ederek adeta trafikte binlerce pimi çekilmiş bombanın hareket etmesinin de önünü açtığını söylüyor.
SÜRÜCÜLERİ MAĞDUR EDİYOR
Motosiklet ile yolcu taşıma uygulamalarında ise ilk bakışta çok güzel bir hizmet gibi görünse de gerekli kanuni düzenlemeler yapılmadığı için bir çok motosiklet sürücüsünün mağduriyet yaşadığını kaydeden Özdemir, herhangi bir kazada tüm sorumluluğun sürücüye yıkıldığını, uygulamayı yazan firmaların ise biz yalnızca yolcu ile motosiklet sürücüsünü bir araya getiriyoruz diyerek olayın içinden sıyrıldığını belirtiyor.
TEHLİKELİ MESLEK GRUBUNA ALINMALI
Motosikletli kurye mesleğinin tehlikeli meslek grubuna alınması gerektiğini de kaydeden Özdemir, ''Ayrıca ticari araç sürücüleri gibi bu mesleği yapacak kişilerin de mesleki yeterlilik belgesi alması gerekiyor. İşveren de bu belgeyi şart koşmalı. Bu belge olmadan kurye işi yapanlara ceza verilmeli.'' diyor.
20 BİN TL'Yİ BULUYOR
Piyasada bu işi yapan motosiklet sürücülerinin çoğunun güvenlikten yoksun kıyafet ve kasklar ile bu işi yaptığını da dile getiren Özdemir, tam güvenlikli bir kuryenin üzerindeki kıyafetlerin toplamda 20 bin TL'yi bulduğunu ama bu kapsamdaki kıyafetlerin de olası bir kaza anında hayat kurtardığını belirtti.
SÜRÜCÜ ÖLÜMLERİNDE İKİNCİ SIRADA
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan trafik kazaları verilerine göre; 2008-2018 arası 10 yıl içerisinde motosikletlerin karıştığı kazası sayısı 385 bin adete ulaşmış durumda. Trafikte kayıtlı motosiklet sayısı ise 3.3 milyon adet. 2018 yılında ülke genelindeki trafik kazalarında 2 bin 865 sürücü hayatını kaybetti. Sürücülerin taşıt cinslerine bakıldığında ise yüzde 29 ile motosiklet sürücüleri otomobilden sonra ikinci sırada geliyor.
