Tarımsal kredi alacaklarının yeniden yapılandırılması, vergisini düzenli ödeyenlerin vergilerinde yüzde 5 indirim, Esnaf Ahilik Sandığının kurulması, yabancılara konut satışında KDV istisnası gibi düzenlemeleri içeren "torba kanun" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna göre, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından kullandırılan ve 31 Aralık 2016 itibarıyla takip hesaplarında izlenen tarımsal kredi alacakları, kanunun yürürlüğe girdiği tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar banka/kooperatife başvuruda bulunulması kaydıyla yeniden yapılandırılacak.
- Borçlara uygulanan faiz yüzde 11 ile sınırlandırılacak. Bunun yüzde 6'sı Hazine, yüzde 5'i çiftçi tarafından karşılanacak. Yapılandırmaya esas tutarın defaten ödenmesi veya taksitlendirilmesi halinde ilk taksiti, 2017 ekim ayı sonuna kadar, izleyen taksitleri 2018 ekim ayından başlamak üzere her yıl tekabül ettiği ayda toplam beş taksitte ödenecek.
Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin (TEDAŞ) elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarından, vadesi 15 Şubat 2017 itibarıyla geldiği halde düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmemiş olan borçlar yeniden yapılandırılacak.
- TEDAŞ'ın tarımsal sulamada kullanılan elektrik tüketiminden kaynaklanan alacaklarından, vadesi 15 Şubat 2017 tarihi itibarıyla geldiği halde ödenmemiş olan borçlar da yapılandırma kapsamında olacak. Borçlu, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar, elektrik dağıtım şirketine iletilmek üzere TEDAŞ'a yazılı başvuruda bulunacak ve ilk taksiti 2017 yılının ekim ayının sonuna kadar ödeyecek.
Hesaplanan tutarın ilk taksit ödeme süresi içinde tamamen ödenmesi halinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz uygulanmayacak; Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar üzerinden ayrıca yüzde 50 indirim yapılacak.
Borçlu; 6, 9, 12 veya 18 eşit taksit ödeme seçeneklerinden birisini seçecek. İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi halinde, bu düzenlemeden yararlanma hakkı kaybedilecek.
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans ve emeklilik şirketleri ile emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere) belirlenen şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin yüzde 5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilecek.
Hesaplanan indirim tutarı, her hal ve takdirde 1 milyon liradan fazla olamayacak. Bakanlar Kurulu, indirim oranını ve 1 milyon liralık tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, kanuni oran ve tutarına getirmeye yetkili olacak.
Düzenlemeye göre, Türkiye'ye yerleşmeyen yabancı uyruklu kişiler ile iş merkezi Türkiye'de olmayan iş yeri ya da Türkiye'de kazanç elde etmeyen kurumlar, satış bedelini yurt dışından getirilecek dövizle ödemeleri şartıyla, ilk aldıkları iş yeri ve konutta KDV ödemeyecek.
- Çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları da Türkiye'den konut ya da iş yeri almaları durumunda KDV ödemeyecek.
KDV istisnasından yararlanarak Türkiye'de konut veya iş yeri satın alanlar bu gayrimenkullerini bir yıl satamayacak, bu konut ve iş yerlerini bir yıl içerisinde satması halinde, zamanında alınmayan vergi tahsil edilecek.
- Gereken görev ve hizmetler için mali kaynak sağlamak, piyasa şartlarında kaynakları değerlendirmek, kanunun öngördüğü ödemelerde bulunmak üzere, iş yerini kapatan ya da zor durumda kalan esnafa belirli bir süre ödeme yapmak amacıyla Esnaf Ahilik Sandığı kurulacak.
Sayıştay tarafından denetlenecek sandığın gelirleri Esnaf Ahilik Sandığı primlerinden, bu primlerin değerlendirilmesinden elde edilen kazanç ve iratlardan, sandığın açık vermesi durumunda devletçe sağlanacak katkılardan, sigortalılardan alınacak ceza, gecikme zammı ve faizlerden, diğer gelir ve kazançlar ile bağışlardan oluşacak.
Esnaf Ahilik Sandığı bütçe kapsamı dışında olacak, gelirlerinden vergi kesintileri hariç hiçbir şekilde kesinti yapılamayacak, gelirleri genel bütçeye gelir kaydedilemeyecek. Sandığın gelirleri ile bu gelirlerle alınan her türlü taşınır ve taşınmazlar kuruma ait olacak. Sandık, damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulacak.
Esnaf Ahilik Sandığının kurulması nedeniyle buradan ödenek alacaklar genel sağlık sigortalısı sayılacak. Genel Sağlık Sigortalısı sayılanlar için prime esas günlük kazançlarının alt sınırının 30 günlük tutarı, prime esas kazanç tutarı olarak dikkate alınacak.
Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşlarının Türk soylu olmakla birlikte yurt dışında ikamet eden ana, baba, eş ve çocukları ile çalışma izni muafiyeti kapsamında olan yabancıların ana, baba, eş ve çocukları, talep etmeleri halinde, talep tarihini takip eden günden itibaren ikamet şartı aranmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılacak. Bu şarttan yararlanabilmek için kişilerin prim ve prime ilişkin hiçbir borcunun bulunmaması şartı aranacak.
- Genel Sağlık Sigortası kapsamında sıralananların dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan ve genel sağlık sigortası tescili yapılıp, ancak gelir testine hiç başvurmayanlara yönelik düzenleme getiriliyor. Bu kişiler, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 12 ay içinde gelir testine başvurursa, Genel Sağlık Sigortası primleri, yapılan gelir testi sonucuna göre tescil başlangıç tarihinden itibaren alınacak.
Bu sigortalılık statüsünden kaynaklanan prim borçlarına, düzenlemeden önceki döneme ilişkin tahakkuk ettirilen veya ettirilecek gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacaklardan, ödenmemiş olanların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Ödenmemiş olan aylık prim borcu aslının ait olduğu aya ilişkin tutarının; düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan prime esas kazanç alt sınırının 30 günlük tutarının yüzde 3'üne eşit veya fazla olması halinde yüzde 3'ü üzerinden, yüzde 3'ünden az olması halinde ise tahakkuk eden borç tutarı üzerinden prim borcu yeniden hesaplanacak.
Hesaplanan yeni borç,12 ay içinde peşin veya taksitle ödenirse bu tutara, yürürlük tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacak. Yürürlük tarihinden önce sigortalılık statüsünden kaynaklanan prim borcu bulunanlar, belirtilen şartları taşımaları halinde, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 12 aylık sürenin sonuna kadar sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanacak.
Vergisini düzenli ödeyene yüzde 5 indirim sağlayan hüküm, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Yabancılara konut ve iş yeri satışında KDV istisnası getiren düzenleme 1 Nisan'dan itibaren uygulanmaya başlanacak. Genel Sağlık Sigortası prim borçlarıyla ilgili hükümler 1 Nisan'dan, Esnaf Ahilik Sandığının kurulmasına ilişkin hükümler ise 1 Ocak 2018'den itibaren yürürlüğe girecek.