Donald Trump’ın dünya ticaretini altüst eden agresif kararlarının ardındaki en kritik isimlerden biri, eski Demokrat şahin politikacı Peter Navarro. Trump’ın üst düzey ticaret danışmanı olarak görev yapan Navarro, milliyetçi ekonomi politikasını şekillendiren kişi olarak biliniyor.
Son dönemde ABD ile Çin arasında tarife savaşları hızla devam ederken, gümrük duvarları fikrinin yeniden gündeme gelmesinin ardındaki isim merak ediliyor. ABD yönetimi, Çin'den ithal edilen 34 milyar dolar tutarındaki mallara ek vergi uygulayacağını açıklamıştı. Çin ise ABD'nin alacağı tedbirlere aynı boyutta ve güçlükte önlemlerle karşılık vereceğini belirtmişti. Bu gelişmeler incelendiğinde Trump’ın akıl hocalarından Peter Navarro, bu politikanın arkasındaki şahin duruşuyla dikkat çekiyor. Türkiye'nin ilk uluslararası ekonomi dergisi Derin Ekonomi'nin Ekim ayı sayısında bu konuyu işleyen önemli bir dosya var. Duygu Bulkan imzalı analizde, Trump'ın başlattığı ticaret savaşlarının arka planı inceleniyor.
SAVAŞIN KAZANANI OLMAYACAK
ABD’li ekonomist akademisyen Navarro, sıkı bir Almanya ve Çin eleştirmeni olarak biliniyor ve her iki ülkeyi de para manipülasyonuyla suçluyor. Amerikan imalat sektörünün büyüklüğünü artırmaya, yüksek tarifeler koymaya ve küresel tedarik zincirlerini ülkelerine geri dönmeye çağırıyor. Navarro, aynı zamanda Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması ve Trans-Pasifik Ortaklığı'nın güçlü bir rakibi. Tüm bu öngörüleriyle, Trump’ın ticari savaşının geri planında Navarro ismi ciddi biçimde göze çarpıyor.
ÇİN İLE 'SIFIR TOPLAMLI OYUN'
Yaşanan bu savaşın öncülerinden biri olarak görülen ve şu anda Beyaz Saray Ulusal Ticaret Konseyi Direktörü olarak görev yapan Navarro’ya göre Çin ile dünyanın geri kalanı arasında 'Sıfır toplamlı oyun' oynanıyor. Bilindiği üzere Trump henüz 2016’da seçim vaatlerinde bulunduğu dönemde Çin’in, Amerikan ekonomisine “tecavüze” kalkıştığını söyledi. Bu söylemden 2 yıl sonra bu yıl Ocak ayından bu yana Çin mallarına yönelik tarifeleri sabit bir şekilde uygulamaya başlamasıyla Trump’ın tavrı belirginleşti. Navarro ise bu noktada başta Çin olmak üzere pek çok ülkeyle ticari ilişkilerin gözden geçirilmesi görüşünde. Özellikle Çin’le ilgili uzun yıllardır ciddi eleştirilerde bulunan Navarro, Çin'in ABD'ye karşı rekabet avantajının büyük bir kısmının haksız ticaret uygulamalarından kaynaklandığını düşünüyor. Çin'i “gezegenin en etkili katili” olarak tanımlayan Navarro, ABD şirketlerinin Çin ürünlerini satın almasını engellemeye çağırıyor. AB, Kanada ve Meksika’y yönelik yasaklar da dikkat çekiyor. Navarro, Çin algısını 2012 tarihli “Çin Ölümü” adlı belgeselinin üzerindeki “Çin yapımı” yazan kanlı bir bıçağın, ABD haritasına saplandığı figürasyonla resmediyor. Çin'in 57 bin ABD fabrikasının ve 25 milyon işin kaybına yol açtığını söylüyor.
- Amerikan ekonomisi acı çekece
- Peter Navarro Trans-Pasifik Ortaklığı’na (TPP) da karşı çıkıyor. Nisan 2015’te yapılan bir konuşmada Navarro şunları söyledi: “Bizimle birlikte, onların spekülatörleri, TPP’nin Amerikan ihracatı için gerekli olan ekonomik büyümeyi teşvik edeceğini savunuyor. Gerçekte, Amerikan ekonomisi ciddi şekilde acı çekecek. Ekonomik büyümenin ana itici güçleri, yurtiçi yatırımlar ve net ihracatıdır.” Navarro ayrıca Çin dışında Kanada’yı da hedefine oturtmuş durumda. Navarro’nun, Kanada’yı NAFTA’yı istismar etmekle suçlaması tartışmalara yol açmıştı.
Trump AB ile münakaşaya giremez
uzmanlar, Avrupa ile olası ticaret savaşının, Çin’dekinden çok daha maliyetli olacağı be bu yüzden Trump’ın bu münakaşaya çok fazla yanaşmayacağı görüşünde. Fransa devlet başkanı Emmanuel Macron da bu konuyla ilgili Avrupa Birliği’nin hedef alındığı takdirde “Eğer saldırıya uğrarsak, zayıflığa düşmeden cevap vereceğiz” diye açıklama yapmıştı. Daha fazla tarifenin şirketlere ve tüketicilere zarar verebileceğine dair korkular da var.
