Tarım ve gıda ürünleri fırsatçılığında olduğu gibi temizlik ürünlerinde de yüzde 127’leri bulan zamlar geri alınmadı. Aralık 2017’de 3,99 liradan satılan 4 litrelik çamaşır suyu 6,99 liradan satılıyor. Kur bahanesiyle fiyatı yükseltilen tuvalet kağıdı, kağıt havlu ve şampuanlarda da durum farklı değil.
Enflasyonla Mücadele Programı kapsamında, sözde yüzde 10 indirim yarışına giren firmalar, Eylül 2018’den itibaren yüzde 70’e varan hatta onu da aşan zamların üzerine yatmakta kararlı. Hükümetin üreticileri de korumaya yönelik aldığı teşvik ve destek paketlerine yanında, döviz kurundaki ve enflasyondaki düşüş fahiş fiyat artışlarının geri alınmasına yetmiyor.
YÜZDE 127 ZAMMIN GEREKÇESİ NE?
- Vatandaşların gıdadan sonra belki de en temel tüketim gruplarından olan temizlik ürünlerinde yüzde 82’lere varan fiyat artışları söz konusu. Market raflarını süsleyen onlarca temizlik maddesinde herhangi bir indirim söz konusu değil 2017 Aralık ayında 3,99 lira olan 4 litre çamaşır suyu yüzde 82 artışla 6,99 liradan satılıyor. 12’li kağıt havlu da yine aynı dönem aralığı için yüzde 82’lik artışla 39 liradan raflarda yer alıyor. Aralık 2017’de 1350 gramlık bulaşık deterjanının fiyatı yüzde 62 artışla 10,95 liradan satılırken; 4 buçuk kilogramlık toz deterjan 2018 sonunda yüzde 81’lik yükselişle 29,90 liradan; yüzde 127 zammı gören 100’lük bulaşık tableti ise 45,99’dan satılıyor.
SIVI SABUNDA DA DURUM AYNI
Vazgeçilmezimiz sıvı sabunda da durum aynı. 1,8 litresi Aralık 2017’de 12,90 iken 1 yıl sonra etiketi yüzde 22,90 liraya çıktı. Firmaların zamları geri almama konusundaki ısrarına karşı önlemlerden biri olarak ithalatta geçici düzenlemeler gündeme gelmişti. Benzer şekilde tüketici dernekleri ve sivil toplum örgütlerinden de bu zam fırsatçılığının önlenmesine yönelik öneriler geliyor. Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Ankara Toptancıları (GİMAT) Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Recai Kesimal, market ürünlerinin yüzde 40’ının ithal edildiğine dikkat çekiyor
SIFIR GÜMRÜK VERGİSİ ÖNERİSİ
Kesimal, “Temel tüketim malları olan gıda ve temizlik malzemelerinde gümrük vergilerinin sıfırlanması fiyatların düşmesini sağlar” dedi. Temel tüketim malları olan gıda ve temizlik malzemelerinde gümrük vergilerinin sıfırlanmasını öneren Kesimal, gümrük vergilerinin ayarlanmasıyla fiyatların düşmesinin mümkün olacağını vurguladı: “Soğan ve salça için gümrük vergileri kaldırıldı. Gümrük vergileri ya sıfırlanır ya da sıfıra yakın noktaya çekilirse fiyatları aşağı çekmek mümkün olabilir.”
- Büyük ithalatçı uyarılsın
- Toptancıların da ağır rekabet şartlarında karlarını minimize ettiğini dile getiren Recai Kesimal, şunları kaydetti: “Burada büyük ölçekli ithalatçı firmaların ve sanayicilerin uyarılması gerekiyor. Marketlere mal satanlar da büyük montanlı tedarikçi ve gruplar. Ellerinde de büyük stokları var. Gıdada, deterjanda büyük aktörler belli. Gümrük vergilerinin indirilmesiyle fiyatlar doğrudan aşağı çekilir. Bu enflasyonu da aşağı çeker diye düşünüyorum. “
Vatandaş fırsatçının biletini kesebilir
Perakende sektöründe yoğun bir rekabet olduğuna işaret eden Kesimal, “Marketler de fiyatlarını, aldıkları ürün fiyatına göre belirliyor. Aldığımız ürün fiyatlarına yüzde 15 ekliyoruz. Bunun yüzde 11-12’si işletme gideri, yüzde 3’ü de kar. İnanın 3-4 ay önceden aldığımız malın üzerine enflasyona bağlı artışları dahi eklemiyoruz. Kimse bindiği dalı kesmez. Bu sert rekabet ortamında kimse fahiş fiyata mal satma keyfiyetine giremez. Bu şekilde satarsa bileti kesecek olan yine vatandaştır, müşteridir. Perakendede fahiş fiyata satış yapanlar sahneden çekileceklerdir” diye konuştu.
