Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçmek isteyen ham petrol yüklü gemilerle ilgili son noktayı koydu. Gemilerin sigortalı olduklarını gösteren mektup beyan etmeden Türk boğazlarından geçemeyeceğini açıklayan bakanlık, bekleyen gemi sayısının fazlalığının Türkiye’ye bir baskı aracı olarak kullanılmasının da kabul edilebilir olmadığını vurguladı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı; İstanbul ve Çanakkale Boğazları'ndan geçmek isteyen ham petrol yüklü gemilerle ilgili açıklama yaptı. Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan yaptırım kararları dışında, diğer ülke ve uluslararası kuruluşların yaptırım kararlarını uygulamak zorunda olmadığına dikkat çekilen açıklamada; koruma ve muhtemel bir kazada oluşacak zararın karşılanacağını gösteren belge sunamayan petrol tankerinin Türk Boğazları'ndan geçmesinin söz konusu olmadığı ifade edildi.
KAZA OLSA KİM TAZMİN EDECEK?
Açıklamada, “Avrupa Birliği yaptırımları nedeniyle Türk boğazlarından ham petrol yüklü olarak geçen gemilerin P&I (Koruma ve Tazmin) sigortalarının geçersiz olma ve bir kaza durumunda sigortanın tazmin edilememesi söz konusudur. Bu durum gerek ilgili AB direktifince gerekse Avrupa’da üst düzey devlet kurumları tarafından teyit edilmiştir” denildi.
BÜTÜN GEMİLER KURALA UYACAK
Yaptırıma tabi bir geminin veya bir yükün Türk Boğazları'ndan geçiş yapması halinde meydana gelebilecek ve felaket boyutuna varabilecek bir kazada sigorta şirketinin tazmin sorumluluğu karşılamaması riskinin Türkiye tarafından almasının söz konusu olmadığı belirtilen açıklamada, şöyle denildi: “Birçok ülkedeki mevzuata benzer olarak ulusal mevzuatımız gereği, geçerli bir Koruma ve Tazmin Sigortası (P&I) sunamayan ham petrol tankerlerinin Türk boğazlarından geçmesi söz konusu değildir ve bu kural 2002 yılından beri uygulanmaktadır.”
Açıklamada, Türkiye’nin 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren ham petrol taşıyan ve Türk Boğazları'ndan geçmek isteyen tankerlerin sundukları sigorta poliçelerini, bu poliçeleri düzenleyen sigorta firmalarınca teyit edilmesi uygulaması başlattığı da vurgulandı.
GEMİ DE YÜK DE SİZİN
Ulaştırma Bakanlığı; sigorta firmalarının rutin olarak olay bazında talep edilen ve verilen teyit mektubunu Türkiye söz konusu olduğunda vermekten imtina ettiklerine de dikkat çekti. Açıklamada, “Boğaz'da bekleyen ham petrol taşıyan gemilerin çok büyük çoğunluğu AB’ye ait gemiler olup, yine petrolün çok büyük bir bölümü AB limanlarına gitmektedir. AB’nin koymuş olduğu ambargo kurallarına ilişkin yine AB’ye ait gemilerle taşınan ham petrole yönelik, sigorta hizmeti veren AB sigorta firmaları tarafından Bakanlığımızın talep ettiği teyit mektubu vermemesinin sebebi anlaşılamamaktadır ve bunun sorumluluğu da ülkemiz uygulamaları değil bu uygulamaları hayata geçirenlere aittir” denildi. Açıklamada, Halihazırda teyit mektubu veren ham petrol taşıyan gemilerin Türk boğazlarından rutin olarak 1 Aralık’tan beri geçtiği kaydedildi.
Türkiye yapıcı olmayı sürdürecek
- Tahıl koridorunun açılmasına öncülük eden Türkiye’nin; Türk Boğazları'ndan ham petrolün geçerek dünya piyasalarına ulaşması için de bundan önce olduğu bundan sonrada yapıcı tutumunu sürdüreceği vurgulandı. Ulaştırma Bakanlığı, Türkiye’deki rafinerilere gelen ancak sigorta firmalarınca teyit mektubu verilmeyen gemilerle ilgili kamu yararı ve ülke menfaatimiz dikkate alınarak gerekli çalışmalar yapıldığını ve yakın zamanda bu gemilerle ilgili farklı uygulama hayata geçirileceğini de duyurdu.
Marmara'dan çıkarma planı
Ulaştırma Bakanlığı'nın açıklamasında, “Kural yürürlüğe girdiğinde Çanakkale Boğazı'ndan geçmek üzere Marmara Denizi'nde bulunan ham petrol yüklü teyit mektubu sunamayan gemilerin, herhangi bir risk oluşturmaması için karasularımızdan çıkarılması için de bir planlama yapılmaktadır. Öte yandan ham petrol yüklü gemi sahiplerinin Türk Boğazları'ndaki, seyir sürelerini kapsayacak yeni bir P&I poliçesi sunması da seçenekler arasındadır” açıklamasına yer verildi.
