Z Raporu nisan sayısı, küresel ekonomide dengelerin değişmesi sonucu hareketlenen tedarik zincirini ele alıyor.
Pandemi ve sonrasındaki gelişmeler, Dünya Bankası verileriyle 30 trilyon dolarlık küresel ticaretteki dengeleri değiştirdi. Kovid-19 salgını sırasında tedarik zincirinin kopması, küresel enflasyon ve durgunluk, Rusya’nın Ukrayna işgali, bölgesel çatışmalar ve Gazze’deki insani kriz global ticaretin mevcut sorunlarını daha da derinleştiriyor. Tedarik zincirinde gücünü perçinleyen Çin’e bağlı kalmak istemeyen Batılı ülkeler alternatif pazarlara yöneliyor. Bu nedenle, Doğu Avrupa, Brezilya, Kuzey Afrika gibi bölgelerde ülkelerin proje ve yatırım rekabetine girdikleri görülüyor. Büyük şirketler tek bir tedarik zincirine bağımlı kalmak istemiyor alternatif oluşturmak istiyor. Bu nedenle, birçok devletin birçok yerde lojistik başta olmak üzere farklı sektörlere yatırım yarışına girdiği görülüyor. Z Raporu'nun, kapak dosyasında, küresel ticaretteki 'Çeşitlendirme stratejisi'ni masaya yatırıyor. Buna göre, büyük güçler başta olmak üzere global şirketler yatırım ve projelerini alternatif pazarlara yönlendiriyor
ULUSLARARASI YATIRIMDA POTANSİYEL YÜKSEK
Türkiye’ye yönelik uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY) 2023 yılını 10,6 milyar dolarla tamamladı. 2024’e ilişkin beklentiler ise oldukça yüksek. YASED Başkanı Engin Aksoy, önümüzdeki 6 ay içerisinde Türkiye’deki iş ve yatırım ortamında makroekonomik istikrar ve düzenleyici çerçevede iyileşmelerin yaşanması durumunda, uluslararası yatırımcıların 18,6 milyar dolar ilave yatırım potansiyelleri olduğunu belirtiyor.
YETENEK AÇIĞI EKONOMİYİ TEHDİT EDİYOR
İş gücü piyasalarında yetenek açığı büyüyor. Manpowergroup’un 2024’ün Yetenek Açığı Raporu’na göre, küresel çapta işverenlerin yüzde 75’i, Türkiye’de ise yüzde 76’sı aradığı elemanı bulamıyor. Yetenek açığının giderek büyümesi şirketlerin verimliliğini de tehdit ediyor. İş dünyası ise çözümün eğitim sisteminde gizli olduğu görüşünde.
Z RAPORU YAZARLARI EKONOMİYİ YORUMLUYOR
Z Raporu’nun yazar kadrosu da ekonomi gündemine dair görüşlerini Z Raporu okuyucuları için kaleme almayı sürdürüyor. Semra Karabaş, Ali Saydam, İbrahim Acar, Prof. Dr. Kadir Tuna, Dr. Mehmet Akif Soysal ve Prof. Dr. Metin Toprak gündemdeki son gelişmeleri değerlendirirken; Mustafa Özel'in, İz Bırakanlar köşesinde ‘Ticarileşmeyen icatların edebiyatı’ başlıklı yazısı yer aldı. Analist Cüneyt Paksoy da her ay olduğu gibi piyasadaki son gelişmeleri yorumladı.
YENİ GÜÇ YARIŞI: NADİR TOPRAK ELEMENTİ
Dünya temiz enerji ve teknolojik gelişmelere odaklanan yeni bir ekonomik döneme girerken, nadir toprak elementlerine (NTE) ilişkin güçlü talep de devam ediyor. Teknolojik aletlerden ulaşıma, yeşil enerjiden savunma ve uzay sanayiine kadar hayatımızın neredeyse her alanında karşımıza çıkan nadir toprak elementleri, yeni düzenin de gücünü temsil ediyor.