Türkiye'nin yüksek teknolojiye dayalı makine ve takım tezgahı ihtiyacını karşılamak amacıyla faaliyet gösteren sanayiciler, bu alanda yerlilik oranının artırılmasına yönelik çabalara destek verecek.
Takım Tezgahları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD) Başkanı Fatih Varlık, yaptığı açıklamada,Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının, "uçtan uca yerlileşme" olarak da bilinen Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı'nın, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini anımsattı.
Varlık, yüksek katma değerli, orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünlerinin yerli imkan ve kabiliyetlerle üretilmesi ana amacıyla oluşturulan program ile 30 milyar dolarlık ithalatın önüne geçilmesinin amaçlandığına dikkati çekti.
Otomobil, savunma ve havacılık sanayisindeki gelişmelerin, takım tezgahları sektörüne duyulan ihtiyacı artırdığını ifade eden Varlık, "Türkiye'de takım tezgahları alanındaki ihtiyacın ancak yüzde 15'inin yerli üretimle karşılandığını, 2023 hedeflerinin ise bu rakamı yüzde 25'e çıkarmak olduğunu" bildirdi.
Varlık, söz konusu alandaki gelişim ve üretimin hızlanması için Ar-Ge ve Mükemmellik Merkezi kurulması gerektiğini söyledi.
Dışa bağımlılığın faturası kabarık
Varlık, orta ve yüksek teknoloji içeren alanlarda Türkiye'nin sanayi gelişiminin devamı ve sürekliliği için yüksek teknoloji içeren "5 ve üzeri eksenli işleme merkezi", "tornalama merkezi", "kayar otomat", "yatay işleme merkezi" ve "eklemeli imalat makinesi (3D metal yazıcı)" tezgahlarının üretimine öncelik vermesi gerektiğini belirtti.
Bu makinelerin üretimi için devletin desteğinin yanı sıra kamu-özel sektör-üniversite ağının da etkin işletilmesi gerektiğine işaret eden Varlık, sektördeki yerli ve milli kullanım oranları hakkında da bilgi verdi.
Türkiye'nin takım tezgahları alanındaki ihtiyacın ancak yüzde 15'lik kısmının yerli makinelerle karşılanabildiğinin altını çizen Varlık, bu oranın yüzde 70'lik kısmının da metal şekillendirme ile sac işleme makinelerinden oluştuğunu ifade etti.
Varlık, özellikle otomotiv, havacılık, savunma sanayisi gibi yüksek teknoloji üretiminin olduğu alanlarda yaklaşık 1 milyar dolar değerinde dışa bağımlılık bulunduğunu kaydetti.
Yapılması gerekenler
Dernek olarak ihtiyaç duyulan takım tezgahlarının yerli imkanlarla üretimi için gerekli çalışmaları ortaya koyan raporu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığına da sunduklarını anlatan Varlık, anılan yol haritasının faaliyete geçmesi için iş birliğine hazır olduklarını söyledi. Varlık, şunları kaydetti:
"Gelişimin ve üretim sürecinin hızlı olabilmesi için hem Ar-Ge faaliyetleri hem de metal işleme takım tezgahı üretimi için tüm firmaların ihtiyaç duyacağı ancak yatırım/fayda maliyeti yüksek olan hassas makineler, ölçüm ve kontrol ekipmanları, test laboratuvarlarının içerisinde yer alacağı Ar-Ge ve mükemmeliyet merkezi kurulmalı. mükemmeliyet merkezi, üyelikli bir yapıya sahip ve tüm tezgah üreticilerinin kullanımına açık olmalı. Gebze İleri Mühendislik Mükemmeliyet Merkezi ya da TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi bu çalışma için uzun süreli olarak (49 yıllığına) ayrılabilir. Çalışma için uzun vadeli bir master plan hazırlanmalı. Yatırım yapacak olan firmalara en az 10 yıl boyunca finansman desteği garanti edilmeli."
Kanun ve yönetmelik değişikliklerinden kaynaklanabilecek risklerin de en aza indirilmesinin önemine değinen Varlık, uygulamalarda denge sağlanması gerektiğini söyledi.
Tezgah ve komponent üreticilerinin yer alacağı serbest bölge benzeri bir kümelenme de oluşturulabileceği önerisinde bulunan Varlık, "Bu kümelenme için tahsis edilecek alanın lojistik, müşteri/tedarikçi ulaşımı, nitelikli personele ulaşım kriterleri düşünülerek belirlenmesi elzemdir. Üretilebilecek metal işleme takım tezgahlarıyla metalürji (malzeme) alanında da çalışma yapılması elzemdir. Tezgah gövdesi olarak kullanılan dökümün ham maddesi ithal edilmek durumundadır." dedi.
"Üniversitelerde bölüm açılmalı"
Üniversitelerin mühendislik eğitimi veren fakültelerinin eğitim müfredatlarının takım tezgahlarının kullanımına yönelik olduğunu anımsatan Varlık, şu değerlendirmede bulundu:
"Türkiye'de yerli takım tezgahı üretebilmek için, öncelikle takım tezgahı tasarımı ve üretimi konusunda yetişmiş iş gücünü oluşturmamız gerekiyor. Bunun için de dünyada çok başarılı örneklerdeki gibi teknik üniversitelerin mühendislik fakültelerinde takım tezgahı mühendisliği bölümü açılabilir. Bu fakültelerde Türkiye ve yurt dışında uzmanlaşmış akademisyenler görevlendirilerek ve konunun uzmanı üniversitelerle (Aachen (WZL), Karlsruhe, Bonn, British Columbia gibi) iş birlikleri yapılarak gelişim hızlandırılabilir."
