'Rusya'nın 4 firma kararı yanlış'

Türkiye-Rusya Medya Forumu kapsamında Antalya'da bulunan Büyükekşi, gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Rusya’ya en yüksek ihracat rakamının 2013'te 7 milyar dolar ve Rusya'dan ithalatta en yüksek tutarın 2012'de 26,6 milyar dolar olarak gerçekleştiğini hatırlattı.

Bu ülkeye ihracatın 2014'te 5,9 milyar dolara gerilediğini belirten Büyükekşi, 2015'te özellikle Rusya'daki ekonomik krizden dolayı ihracatın 3,6 milyar dolara indiğini söyledi. Büyükekşi, geçen yıl Rusya'ya ihracatın yüzde 52 azalışla 1,7 milyar dolar olarak gerçekleştiğini, petrol ve doğal gaz fiyatlarının düşmesiyle birlikte Türkiye'nin ithalatının da gerilediğini aktardı.

Bu yılın ocak-eylül döneminde Rusya'ya ihracatın yüzde 53 artışla 1,8 milyar dolara yükseldiğini kaydeden Büyükekşi, "Aynı trend devam ederse Rusya'ya ihracatta ilave 1 milyar dolar artış bekliyoruz. Bu yılın tamamında ihracatın 2,7 milyar doları bulmasını öngörüyoruz" dedi.

Mehmet Büyükekşi, iki ülke arasında siyasi ilişkilerin hızla gelişmesine karşın bunun ticaret hacmine yansımamasının iki nedeni bulunduğunu, bu nedenlerin "emtia fiyatlarındaki sert düşüş nedeniyle Rusya ekonomisinin hızla iyileşememiş olması" ve "bütün engellerin ilk etapta kaldırılmaması olduğunu" söyledi.

Büyükekşi, şöyle devam etti:

"Rusya'nın domates ihracatında sadece 4 firmaya izin vermesi son derece yanlış. Ekonomi Bakanı Sayın Nihat Zeybekci, 'bize ihracatçılardan çok büyük baskı var' diyor. Beni her gün bir firma arıyor. Binlerce firma var. Rusya izni 4 firmaya verirse diğer firmalar ne olacak? Onlar diyor ki 'biz bunu hiç kabul etmeyelim. Mütekabiliyet olsun. Rusya'dan da buğday, mısır gibi ürünleri 4 firma ihraç edebilsin... Bunlara gerek yok.' Biz geçmişte 35 milyar dolar ticaret hacmini yakalamışız. İki lider 100 milyar dolar ticaret hacmi hedefi koymuş. Şu andaki rakam 20 milyar doların altında. Böyle yaparak bir yere varamayız."

"Bu 4 firma belli mi ve nasıl belirlendi?" sorusu üzerine Büyükekşi, "Bu firmalar kimler bilmiyorum. Şartlar nasıl belirlendi bilmiyorum. İhracatçılar bu işe karşı çıkıyor. Bunun mantıken sürdürülebilmesi mümkün değil. Bu 4 firmanın 50 bin ton domatesi satması Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı. Aykırı bir şeyi kabul etmek de doğru değil. Türkiye'deki rekabete aykırı" şeklinde konuştu.

TİM Başkanı Büyükekşi, 26 ülkeden 2 bin 520 firma ile yüz yüze görüşmek suretiyle bir algı araştırması yaptırdıklarını, Rusya'da Türk ürünlerinden memnuniyetin yüzde 66 olduğunu söyledi.

Rus vatandaşların yüzde 13'ünün "Tek tercihim Türk ürünleri" dediğini aktaran Büyükekşi, "Rus vatandaşların yüzde 42'sinin birkaç tercihi var ve birisi de Türkiye... Düşünce olarak Rusların yüzde 54'ü Türk mallarına karşı 'düşüncem olumlu' diyor" ifadelerini kullandı.

Rusya'dan et ithalatı ile domates ihracatının birbirinin koşulu olmadığını ancak bunun birtakım standartları bulunduğunu kaydeden Büyükekşi, Türkiye'deki bazı firmaların, Rusya'da sera kurduğunu, bir süre işlettikten sonra devrini yaparak ülkeye geri döneceğini aktardı.

İhracat eğilim araştırmasında geçen yıllarda Rusya'nın hep birinci çıktığını ancak iki ülke arasındaki uçak krizi sonrası Rusya’nın arka sıralara düştüğünü belirten Büyükekşi, son yapılan ankette Rusya’nın tekrar birinci sıraya yükseldiğini, ikinci sırada Katar ve üçüncü sırada Almanya’nın olduğunu bildirdi.

Mehmet Büyükekşi, 2016 yılında 866 bin Rus turistin Türkiye'yi ziyaret ettiğini, 2015 ve 2014'te sırasıyla 3,3 milyon ve 4,5 milyon turistin geldiğini belirtti. Bu yılın ocak-ağustos döneminde 3,3 milyon turistin Türkiye'de ağırlandığını ifade eden Büyükekşi, geçen yılın aynı döneminde bu rakamın 336 bin olduğunu ve bunun yüzde 892 artışa işaret ettiğini kaydetti.

Bu eğilimin devam etmesi halinde Rus turist sayısının yıl sonunda 4,5 milyonu geçebileceğini bildiren Büyükekşi, ticarette TL ve ruble kullanımının fiiliyatta yapıldığını, yerel para kullanımının yaygınlaşması için asıl işin ilgili ülke merkez bankalarına düştüğünü söyledi.

Büyükekşi, "ABD ile vize krizi ihracatı etkiledi mi?" sorusuna, "ABD ile vize krizinin şu anda bir etkisini biz hissetmedik. Kaldı ki biz vizesiz bir Avrupa hayal ediyoruz" yanıtını verdi.

TİM Başkanı Büyükekşi, bu yılın ocak-eylül döneminde Almanya'ya ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 artış kaydettiğini, AB'ye ihracatta herhangi bir sıkıntı olmadığını, Almanya ve diğer AB ülkelerinden yumuşak açıklamalar gelmeye başladığını ifade etti.

İş adamları olarak ticaretin ülkeler arasında barış köprüleri kurduğuna inandıklarını dile getiren Büyükekşi, İsrail ile en kötü olunan dönemlerde bile dış ticaret hacminin arttığını, ülke ilişkilerinin gelişmesinde iş adamlarının önemli rol oynaması gerektiğini söyledi.

Bir ülke pazarına bir günde girilmediğini, bunun çok uzun zaman aldığını anlatan Büyükekşi, "Bir günde ilişkilerin kesilmesi gibi durum yok. Bütün ülkelerin rekabet avantajları var. Türkiye'nin rekabet avantajları; hizmet kalitesi, fiyat ve lojistik olarak coğrafi konumu... AB ile bu yıl yüzde 10'luk ihracat artışımızı yıl sonuna kadar koruyacağımızı tahmin ediyoruz" şeklinde konuştu.

AB'ye ihracatta en önemli kalemin otomotiv sektörü olduğunu vurgulayan Büyükekşi, otomotiv sektörü ihracatının yılı yüzde 30-35 artışla tamamlayacağını ve bunun da 7 milyar dolar anlamına geleceğini söyledi. Büyükekşi, otomotiv ihracatının yüzde 70'inin AB'ye yapıldığını belirterek, "Ford, Fiat ve Toyota bu yıl ihracatta birincilik için yarışıyor. Bu yıl ihracattaki artışın yüzde 50'si otomotiv sektöründen gelecek." dedi.

Mehmet Büyükekşi, bu yılın ocak-eylül döneminde Irak'a ihracatın geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 25 civarında artış gösterdiğini, Irak'a ihracatın sadece yüzde 30'unun Irak'ın kuzeyine yapıldığını, kısa vadede bir sorun olacağını ancak asıl düşünülmesi gerekenin Türkiye'nin menfaati olduğunu söyledi.

Büyükekşi, iş adamı olmanın kolay olmadığını belirterek, "Yaşanan gelişmelere hemen adapte olunuyor. Krizler gele gele Türk iş adamları şerbetlendi. Deniz kıyısında fırtına eksik olmuyor" dedi.

Türk iş adamlarının bir bölgede sıkıntı olması durumunda başka bölgelere ihracat yapabilecek esnekliğe sahip olmasının büyük önem taşıdığını kaydeden Büyükekşi, Türk iş adamlarının yeni girdiği pazarda rekabet üstünlüğü elde edebilmesinin de önemli bir maharet olduğuna işaret etti.

Büyükekşi, OHAL'in iş ortamını etkileyip etkilemediğine ilişkin soru üzerine, şu görüşleri dile getirdi:

"Cumhurbaşkanımız da OHAL'e karşı olduğunu söylüyor ama ne diyor, 'OHAL'in kalması lazım ama şu terörle ilgili sıkıntılar bittikten sonra…' Türkiye'nin şu anda bir huzura ve bu olayların üstesinden gelmeye ihtiyacı var. Bunlar halledildikten sonra tabii ki normale dönülür. Biz de farklı bir şey söylemiyoruz. Türkiye'nin önündeki engellerin kaldırılması lazım. Gerek PKK gerek FETÖ gerek PYD ve diğerleri..."

Büyükekşi, "TİM Başkanlığının sona ermesinin ardından ne planlıyorsunuz?" sorusu üzerine, "Ben bir iş adamıyım. Bürokrat değilim. Şirketimin başına döneceğim. 42 tane başkanın görev süresi doluyor. 18 tane başkan görevine devam edecek. Neredeyse yüzde 70'lik bir yenilenme olacak. Şu anda konuşmanın bir manası yok. Bizleri yanlış yere götürür" ifadelerini kullandı.

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Türkiye İhracat Haftası kapsamında 30-31 Ekim'de ihracatçı birliklerinin olduğu şehirlerde ihracatla ilgili etkinlikler yapılacağını bildirdi.

Büyükekşi, 1 Kasım'da İstanbul Kongre Merkezi'nde Başbakan Binali Yıldırım'ın teşrifleriyle hem ihracat rakamlarının açıklanacağını hem de ihracat haftası kapsamında ilk, orta, lise ve üniversitelerde şiir, kompozisyon ve proje yarışmalarında birinci olan gençlere ödül verileceğini duyurdu.

Etkinliğe iki başbakan yardımcısı ve 6 bakanın katılımının öngörüldüğünü ifade eden Büyükekşi, paralel oturumlarda da bakanlık bürokratları ile ihracatçıları bir araya getirerek interaktif toplantılar düzenleneceğini kaydetti.