Proje kredisine kamu formülü

Yüksek faizlerin düşürülmesinin ancak kamu bankalarının faizleri düşürmesi ile sağlanacağına dikkat çeken ekonomi uzmanları, kamu bankalarının yatırımcıları faiz sarmalından çıkartacak tek yöntemin ‘projelerin kredilendirilmesi’ olduğunu dile getiriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sık sık eleştirdiği yüksek faiz konusunda haklılığına dikkat çeken ekonomi kurmayları Yeni Şafak’a yaptıkları değerlendirmede, “Batının bizim gibi ülkelere dayattığı ve içerdeki katma değerin faiz yoluyla batıya kaynak olduğu bir mekanizmaya hizmet ettiğimizi anlamalıyız. Cumhurbaşkanı’nın da buna karşı bir duruş içerisinde olduğunu anlamalıyız” tespiti yapıyorlar.

ÇOK TARAFLI BİR MEKANİZMA VAR

Yaşanılan süreçte içeriden birileri tarafından da faiz baskısı oluşturulmaya çalışıldığını dile getiren kurmaylar, “Oysa durum çok taraflı bir mekanizma ile çalışıyor” değerlendirmesi yaptılar. Faizlerdeki gelişmeler incelendiğinde ise 2016’dan bu yana üretici fiyatları endeksinin tüketici fiyatları endeksinin üzerinde bir trend izlediğini kaydeden ekonomistler, “Bu durum Türkiye’de yüksek enflasyonun temel sebeplerinin başında finansmana erişimden kaynaklanan maliyet enflasyonu sonucunu ortaya koymaktadır” dediler.

KAMU BANKASI YÜKSEK BORÇLANDI

Maliyet enflasyonunun kalemleri incelendiğinde ise finansman maliyetlerinin bunu tetiklediğinin görüldüğünü vurgulayan kurmaylar, kamu bankalarının sendikasyon kredisinin bile yüksek faizi körüklediğini anlattılar. Kurmaylar, son günlerde bir kamu bankasının 22 farklı ülkeden 44 bankadan aldığı 1,4 milyar dolarlık borçlanmasında LİBOR+130 bazın yaklaşık yüzde 4 faiz olduğunu belirttiler. Bu şekilde Avrupa’da negatif faizin olduğu bir esnada yüzde 4 ile dolar getirilmiş olunuyor. Bir yıllık yüzde 4 ile borçlandığında ve TL’ye çevrildiğinde swap oranlarının 14,60 olduğunu anlatan kurmaylar, LİBOR faiz ile birlikte faizin 15,90’lara çıktığını belirttiler. Yüzde 16 ile borçlanan kamu bankasının vereceği kredi faizinin daha işin en başından artmış olacağına dikkat çektiler.

Yüzde 7,4’lük büyümeye karşılık bankacılık sektörünün yüzde 30’larda büyüdüğüne dikkat çeken kurmaylar, bu büyümeyi finanse edecek yatırımlara ihtiyaç olduğunu belirttiler. Bu nedenle yatırımların finansmanı noktasında değişik enstrümanların geliştirilmesinin önemini dile getiren kurmaylar, kamu bankalarının kamunun gücünü kullanarak mevduat faizi politikası uyguladığı dönemde faizlerin indiğinin gözlendiğini, kamu bankalarının mevduat rekabetine girdiğinde ise faizlerinin yükseldiğine işaret etti.

YATIRIM KREDİLERİNE YÖNELSİN

Bankacılık sektörünün kredileri kısa vadeli yüksek teminatlı oranlar yerine, uzun vadeli yatırımlarda kullandırdığı zaman önünü gördüğünü dile getiren kurmaylar, “Bankacılık sektörünün kardan zarar etmeyi göze alarak ekonomi önünde yüksek teminatlı kısa vadeli kredi yerine, yatırım kredilerine yönelmeleri önemli. Ya da tüketimi artıran krediler yerine yatırımı ve üretimi destekleyen kredilerin önünü açmalıdırlar. Bu kaynağa sahipler” tespiti yaptılar.

HER BÜYÜME SONRASI KRİZE SEBEP OLUYOR
Türkiye’de yatırıma hazırlanan işletmelerin, üretimde ihtiyaç duyduğu finansmanı alırken yüksek maliyetle karşılaştığına dikkat çeken kurmaylar, büyümeler sonrası bir kriz havasının da elbirliği ile yapıldığını hatırlattı. Bu kapsamda 2017’de %7,4 büyümeye rağmen ‘büyümeyi biraz yavaşlatalım, faizi artıralım’ sürecini işletmek isteyenlere işaret eden kurmaylar, “2011 de de 8,8 büyüdük. O zaman da küresel kriz gerekçesiyle yeniden bir dip ihtimaline karşın büyümeyi biraz düşürme teklifleri ile gaz fren tartışmaları başladı. %4,5’lerdeki faiz bir gecede %10’lara çıkarıldı” hatırlatması yaptılar.